Propozycje wykorzystania filmu w realizacji podstawy programowej

z historii dla klas 4–8 szkoły podstawowej

Opracowanie przygotowane przez Zespół Centralnego Gabinetu Edukacji Filmowej,

Pałac Młodzieży im. J. Tuwima

Kino to dziś jedno z najważniejszych mediów służących tworzeniu obrazów przeszłości i kształtujących nasze wyobrażenia o niej (a także nasz emocjonalny do niej stosunek). Film może stanowić dobre uzupełnienie wiedzy przekazywanej przez nauczyciela, zawartej w podręcznikach czy też czerpanej z tradycyjnych źródeł informacji. Jego umiejętne wykorzystanie na zajęciach historii zwiększa zainteresowanie uczniów omawianymi zagadnieniami, ułatwia zrozumienie związków przyczynowo-skutkowych i procesów historycznych, a także pozwala uczniom spojrzeć na omawiane podczas zajęć kwestie z innej, szerszej perspektywy. Jako skuteczne narzędzie edukacyjne na lekcjach historii doskonale sprawdzi się film dokumentalny. Warto jednak sięgać również po filmy fikcji. Wykorzystując film w edukacji historycznej, należy jednak pamiętać, iż filmy (nie tylko fikcji, ale także dokumentalne) nigdy nie są czystą rekonstrukcją faktów, lecz ich wizualną interpretacją, osadzoną w pewnej konwencji estetycznej, rodzajowej i gatunkowej. Filmowe teksty kultury, podobnie jak dzieła malarskie czy literackie, mają ogromną moc mitotwórczą. Są również silnie uwarunkowane przez okoliczności, w jakich powstają (społeczne, polityczne) oraz świadomość historyczną i oczekiwana widzów. Przedstawiane w nich obrazy przeszłości stają się często ”kanoniczną” wersją wydarzeń i to niezależnie od zgodności lub niezgodności z faktami. Mając tego świadomość, można również te kwestie uczynić przedmiotem rozmowy ze starszymi uczniami.

Do niedawna jedną z barier dla wykorzystywania filmów na lekcjach historii była ich niedostępność. Obecnie coraz większa liczba produkcji jest możliwa do obejrzenia z legalnych źródeł w internecie. Barierą, która nadal istnieje, są natomiast ograniczenia czasowe, liczba godzin, które nauczyciel może przeznaczyć na omówienie danego tematu. W jej pokonaniu pomóc mogą filmy dokumentalne – zwykle krótsze niż filmy fikcji, które z kolei warto wykorzystywać we fragmentach (wybrane sceny czy sekwencje). Korzystnie z fragmentów filmów proponujemy również jako podstawową metodę pracy na lekcjach historii z uczniami szkoły podstawowej (szczególnie w klasach 4–6). Wybrane fragmenty mogą pomóc dzieciom zrozumieć omawiane na lekcji treści, podczas gdy cały film może być dla nich zbyt trudny w odbiorze lub zawierać sceny nieodpowiednie dla tak młodego widza.

Poniżej prezentujemy kilka propozycji wykorzystania konkretnych filmów (lub ich fragmentów) na lekcjach historii, w szczególności zaś tych, do których różnorodne materiały proponuje portal edukacjafilmowa.pl.

Propozycje wykorzystania filmu do realizacji wymagań szczegółowych (treści nauczania) przewidzianych w podstawie programowej  dla klas 4–8 szkoły podstawowej  HISTORIA

Klasa IV

I. Elementy historii rodzinnej i regionalnej. Uczeń:

(…)

2) poznaje historię i tradycje swojej okolicy i ludzi dla niej szczególnie zasłużonych; zna lokalne zabytki i opisuje ich dzieje.[1]

Jako inspirację metodyczną proponujemy nauczycielom zapoznanie się ze Filmową mapą Polski opracowaną na podstawie materiałów przygotowanych przez młodzież z różnych rejonów kraju i  przestawiającą ważne miejsca, osoby czy ciekawostki związane z dziedzictwem filmowym danego miasta i regionu. Filmowa mapa Polski jest dostępna na: http://edukacjafilmowa.pl/filmowa-mapa-polski/

II. Najważniejsze elementy polskiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

(…)

2) zna legendy o początkach państwa polskiego;

Proponowane filmy:

  • wybrane fragmenty filmu Stara baśń reż. Jerzy Hoffman nawiązujące do staropolskich podań i legend o okrutnym władcy Popielu.

IV. Postacie i wydarzenia o doniosłym znaczeniu dla kształtowania polskiej tożsamości kulturowej. Uczeń sytuuje w czasie i opowiada o: (…)

4) królowej Jadwidze, Władysławie Jagielle, Zawiszy Czarnym, unii polsko-litewskiej i zwycięstwie grunwaldzkim;

5) Mikołaju Koperniku i krakowskich żakach; (…)

7) bohaterach wojen XVII wieku – przeorze Augustynie Kordeckim, hetmanie Stefanie Czarnieckim i królu Janie III Sobieskim; (…)

11) laureatce Nagrody Nobla – Marii Skłodowskiej-Curie; (…)

14) „Zośce”, „Alku”, „Rudym” i „Szarych Szeregach”; (…)

16) papieżu Janie Pawle II; (…)

Proponowane filmy:

Ponadto przy prezentowaniu postaci i omawianiu wydarzeń o doniosłym znaczeniu dla kształtowania polskiej tożsamości kulturowej można wykorzystać fragmenty filmów historycznych i biograficznych, np. Krzyżacy, reż. Aleksander Ford, Bitwa pod Wiedniem, reż. Renzo Martinell, Kamienie na szaniec reż. Robert Gliński, Karol – człowiek, który został papieżem, reż. Giacomo Battiato, Maria Skłodowska–Curie reż. Marie Noelle.

Podczas zajęć z wykorzystaniem filmów historycznych i biograficznych warto zwrócić uwagę uczniów, iż filmy te, mimo iż odwołują się do faktów historycznych, nie zawsze stanowią wierne ich odzwierciedlenie (np. obraz bitwy pod Grunwaldem w filmie Krzyżacy), nie są też przedstawieniem pełnej biografii danej osoby (zwykle koncentrując się jedynie na wybranych, najważniejszych momentach jej życia). Niemniej jednak warto czynić je punktem wyjścia do „odkrywania” historii – ciekawy film może nas skłonić do sięgnięcia po rozmaite opracowania, dzięki którym będziemy mogli poszerzyć swoją wiedzę, czerpiąc ją nie tylko z tekstów kultury.

Treści dodatkowe, nieobowiązkowe, do wyboru przez nauczyciela w porozumieniu z uczniem.

1) Piastowie. Plemiona słowiańskie i ich warunki życia na terenie dzisiejszej Polski. Ród Piastów – legendy związane z rodem.

2) Chrzest Polski. Chrystianizacja i przemiany kulturowe na ziemiach polskich. Misja św. Wojciecha. Nowe słowa i nowe znaczenie starych słów w języku polskim.

3) Wojny z Niemcami. Obrona kraju, wojowie. Obrona Głogowa.

4) Zakony w Polsce. Rozwój piśmiennictwa i rolnictwa.

5) Zamki i rycerze. Znaczenie, uzbrojenie, obyczaje.

6) Złoty wiek kultury polskiej. Osiągnięcia architektury i sztuki – Wawel.

7) Gdańsk – Polska spichlerzem Europy. Miasto, port, rozwój handlu zbożem.

8) Zygmunt III Waza. Warszawa stolicą Polski.

9) Obiady czwartkowe króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Rozkwit kultury za ostatniego króla.

10) Strajk dzieci we Wrześni. Udręki niewoli, germanizacja, rusyfikacja.

11) Bitwa Warszawska. Ocalenie Polski przed najazdem bolszewickim.

Propozycja zajęć:

Inspirując się Animowaną historią Polski Tomasza Bagińskiego, uczniowie mogą stworzyć scenopis obrazkowy (storyboard) lub komiks przedstawiający jedno z ważnych wydarzeń z historii Polski.

Proponowane filmy:

  • Animowana historia Polski, reż. Tomasz Bagiński
  • wybrane fragmenty filmu Stara baśń, reż. Jerzy Hoffman – scenariusz lekcji dostępny na http://edukacjafilmowa.pl/stara-basn-kiedy-slonce-bylo-bogiem-2003/
  • fragmenty filmów, np. Krzyżacy, reż. Aleksander Ford, Wizja lokalna 1901, reż. Filip Bajon, 1920 Bitwa warszawska, reż. Jerzy Hoffman.

Klasy V–VIII

klasa V – działy od I do VII

III. Średniowieczna Europa. Uczeń:

(…)

4) charakteryzuje przyczyny i skutki krucjat.

IV. Społeczeństwo i kultura średniowiecznej Europy. Uczeń:

(…)

2) opisuje warunki życia średniowiecznego miasta i wsi;

3) porównuje kulturę rycerską i kulturę miejską, opisuje charakterystyczne cechy wzoru rycerza średniowiecznego, rozpoznaje zabytki kultury średniowiecza, wskazuje różnice między stylem romańskim a stylem gotyckim; (…)

Proponowane filmy:

  • Rysiek Lwie Serce, reż. Manuel Sicilia
  • fragmenty filmu Merida Waleczna, reż. Brenda Chapman, Mark Andrews
  • fragmenty filmu: Goście, goście, reż. Jean-Marie Poiré
  • fragmenty filmu: Linia czasu, reż. Richard Donner
  • fragmenty filmu: Czarny rycerz, reż. Gil Junger
  • fragmenty filmów: Krzyżacy, reż. Aleksander Ford , Robin Hood, książę złodziei, reż. Kevin Reynolds lub Robin Hood, reż. Ridley Scott, Rycerz króla Artura, reż. Jerry Zucker, Obłędny rycerz, reż. Brian Helgeland

Propozycja zajęć:

Bohaterowie filmu Goście, goście, za sprawą mikstury, która pozwala na podróż w czasie, niespodziewanie trafili do XX wieku. Z kolei w filmach Linia czasu czy Czarny rycerz ludzie współcześni przenoszą się w czasy średniowiecza. Dzieląc uczniów na kilkuosobowe zespoły, nauczyciel proponuje części grup, aby opisały jeden dzień średniowiecznego rycerza, który niepodziewanie przeniósł się w czasy współczesne, a pozostałym grupom, aby przedstawiły jeden dzień współczesnego mieszkańca wielkiego miasta, który nagle znalazł się w średniowieczu. W swoich opisach uczniowie muszą odnieść się do zagadnień takich jak: warunki życia średniowiecznego miasta i wsi, kultura rycerska i miejska w średniowieczu czy charakterystyczne cechy wzoru rycerza średniowiecznego.

VII. Polska w XIV i XV wieku. Uczeń:

(…)

6) porządkuje i umieszcza w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko-krzyżackimi w XIV i XV wieku; (…)

Proponowane filmy:

  • Krzyżacy. Powstanie, potęga i upadek, reż. Krzysztof Talczewski (dokumentalny)
  • Habit i zbroja, reż. Paweł Pitera (dokumentalny)
  • fragmenty filmu Krzyżacy, reż. Aleksander Ford

klasa VI – działy od VIII do XVIII

VIII. Wielkie odkrycia geograficzne. Uczeń:

1) wyjaśnia przyczyny i ocenia wpływ odkryć geograficznych na życie społeczno-gospodarcze i kulturowe Europy oraz Nowego Świata;

2) umieszcza w czasie i przestrzeni wyprawy Krzysztofa Kolumba, Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana oraz sytuuje w przestrzeni posiadłości kolonialne Portugalii i Hiszpanii.

Proponowane filmy:

  • Pocahontas, reż. Eric Goldberg, Mike Gabriel
  • fragmenty filmów Podróż do Nowej Ziemi, reż. Terrence Malick i 1492: Wyprawa do raju, reż. Ridley Scott.

XI. Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej sąsiedzi w XVII wieku. Uczeń:

1) wyjaśnia główne przyczyny wojen Rzeczypospolitej z Rosją, Szwecją i Turcją;

2) wyjaśnia przyczyny, cele i następstwa powstania Bohdana Chmielnickiego na Ukrainie;

3) omawia przebieg i znaczenie potopu szwedzkiego;

4) sytuuje w czasie, lokalizuje i omawia najważniejsze bitwy w XVII wieku;

5) dokonuje oceny następstw politycznych, społecznych i gospodarczych wojen w XVII wieku;

6) rozpoznaje charakterystyczne cechy kultury baroku, odwołując się do przykładów architektury i sztuki we własnym regionie.

Proponowane filmy:

XII. Europa w XVII i XVIII wieku. Uczeń:

1) charakteryzuje, na przykładzie Francji Ludwika XIV, ustrój monarchii absolutnej oraz wymienia główne cechy monarchii parlamentarnej, wykorzystując informacje o ustroju Anglii; (…)

Proponowane filmy:

fragmenty filmu Król tańczy, reż. Gerard Corbiau

XIV. Powstanie Stanów Zjednoczonych. Uczeń:

1) omawia przyczyny i następstwa amerykańskiej wojny o niepodległość;

2) wymienia instytucje ustrojowe Stanów Zjednoczonych, wyjaśnia ich funkcjonowanie; ocenia sposób, w jaki konstytucja amerykańska realizowała w praktyce zasadę trójpodziału władzy;

3) przedstawia wkład Polaków w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Proponowane filmy:

  • fragmenty serialu telewizyjnego Jerzy Waszyngton, reż. Buzz Kulik
  • Kościuszko: człowiek, który wyprzedził swoje czasy, reż. Alex Storożyński (dokumentalny)

XV. Wielka rewolucja we Francji. Uczeń:

1) wyjaśnia główne przyczyny rewolucji i ocenia jej rezultaty;

2) analizuje i objaśnia zasady zawarte w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela.

Propozycja zajęć:

W filmie Goście, goście 3: Rewolucja średniowieczni bohaterowie (rycerz i giermek) zostają przeniesieni w czasy Wielkiej Rewolucji Francuskiej. W owładniętym terrorem Paryżu odkrywają, że potomek giermka Jacquouille’a stoi na pierwszej linii rewolucji, zaś pozbawieni majątku potomkowie rycerza de Montmiraila walczą o ocalenie głowy. Po obejrzeniu filmu (lub jego fragmentów) uczniowie dzielą się na: grupy giermka i grupy rycerza, a następnie uczestniczą w dyskusji (z perspektywy człowieka z ludu lub arystokraty) nad odwróceniem społecznych ról, jakie przyniosła Rewolucja Francuska, nad jego przyczynami i skutkami.

Proponowane filmy:

  • Goście, goście 3: Rewolucja, reż. Jean-Marie Poiré
  • fragmenty filmu: Rewolucja francuska, reż. Robert Enrico, Richard T. Heffron

klasa VII – działy od XIX do XXXI

XIX. Europa po kongresie wiedeńskim. Uczeń:

(…)

2) charakteryzuje najważniejsze przejawy rewolucji przemysłowej (wynalazki i ich zastosowania, obszary uprzemysłowienia, zmiany struktur społecznych i warunków życia).

Propozycja zajęć:

Debata „za i przeciw” poświęcona blaskom i cieniom rewolucji przemysłowej. Po przeprowadzeniu dyskusji zapisujemy płynące z niej wnioski w dwóch kolumnach: „blaski” i „cienie”. Następnie uczniowie, podzieleni na 2 zespoły reprezentujące odmienne racje, dyskutują na temat obejrzanych wcześniej (forma pracy domowej) wybranych fragmentów filmu Ziemie obiecana: Czy i dla kogo XIX-wieczna Łódź była istotnie „ziemią obiecaną”?

Proponowane filmy (lub ich fragmenty):

XXII. Powstanie styczniowe. Uczeń:

1) omawia pośrednie i bezpośrednie przyczyny powstania, w tym „rewolucję moralną” 1861–1862;

2) dokonuje charakterystyki działań powstańczych z uwzględnieniem, jeśli to możliwe, przebiegu powstania w swoim regionie;

3) omawia uwłaszczenie chłopów w zaborze rosyjskim oraz porównuje z uwłaszczeniem w pozostałych zaborach;

4) charakteryzuje formy represji popowstaniowych.

Proponowane filmy:

  • Rok 1863, reż. Przemysław Bednarczyk (dokument fabularyzowany)
  • fragmenty filmu Szwadron, reż. Juliusz Machulski

XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

(…)

2) prezentuje przyczyny i skutki wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych;

3) wyjaśnia przyczyny, zasięg i następstwa ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX wieku;

4) wymienia nowe idee polityczne i zjawiska kulturowe, w tym początki kultury masowej i przemiany obyczajowe.

Proponowane filmy:

  • fragmenty filmu Lincoln, reż. Steven Spielberg
  • fragmenty filmu Rebeliant, reż. Gary Ross
  • fragment filmu Chwała, reż. Edward Zwick
  • fragmenty filmu Przeminęło z wiatrem, reż. Victor Fleming
  • fragmenty filmu Wzgórze nadziei, reż. Anthony Minghella
  • fragmenty filmu Amistad, reż. Steven Spielberg

XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

1) wyjaśnia cele i opisuje metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej – rusyfikacja, germanizacja (Kulturkampf), autonomia galicyjska;

2) opisuje postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do zaborców – trójlojalizm, praca organiczna, ruch spółdzielczy;

3) opisuje formowanie się nowoczesnej świadomości narodowej Polaków; (…)

Proponowane filmy:

  • fragmenty filmu Wizja lokalna 1901, reż. Filip Bajon
  • fragmenty filmu Syzyfowe prace, reż. Paweł Komorowski

XXV. I wojna światowa. Uczeń:

1) omawia najważniejsze konflikty między mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX wieku;

2) wymienia główne przyczyny wojny – polityczne i gospodarcze, pośrednie i bezpośrednie;

3) omawia specyfikę działań wojennych: wojna pozycyjna, manewrowa, działania powietrzne i morskie;

4) charakteryzuje postęp techniczny w okresie I wojny światowej; (…)

Proponowane filmy:

  • Czas wojny reż. Steven Spielberg (omówienie filmu dostępne na: http://edukacjafilmowa.pl/czas-wojny-2011/)
  • fragmenty filmu Ścieżki chwały, reż. Stanley Kubrick
  • fragmenty filmu Czerwony baron, reż. Nikolai Müllerschön

XXVIII. Odrodzenie państwa polskiego po I wojnie światowej. Uczeń:

(…)

3) opisuje wojnę polsko-bolszewicką i jej skutki (pokój ryski).

Proponowane filmy:

  • 1920 Bitwa warszawska, reż. Jerzy Hoffman

XXXI. Droga do wojny. Uczeń:

3) opisuje politykę hitlerowskich Niemiec – rozbijanie systemu wersalsko-lokarneńskiego: od remilitaryzacji Nadrenii do układu w Monachium;

4) charakteryzuje politykę ustępstw Zachodu wobec Niemiec Hitlera; (…)

Proponowane filmy:

klasa VIII – działy od XXXII do XLII

XXXII. Wojna obronna Polski we wrześniu 1939 r. Agresja Niemiec (1 września) i Związku Sowieckiego (17 września). Uczeń:

1) charakteryzuje położenie międzynarodowe Polski w przededniu wybuchu II wojny światowej;

2) opisuje i omawia etapy wojny obronnej i wskazuje na mapach położenia stron walczących;

3) podaje przykłady szczególnego bohaterstwa Polaków, np. obrona poczty w Gdańsku, walki o Westerplatte, obrona wieży spadochronowej w Katowicach, bitwy pod Mokrą i Wizną, bitwa nad Bzurą, obrona Warszawy, obrona Grodna, bitwa pod Kockiem.

Proponowane filmy:

  • Jutro idziemy do kina, reż. Michał Kwieciński
  • wybrane fragmenty (odcinki) telewizyjnego serialu dokumentalnego Wrzesień 1939, reż. Jacek Lusiński i Tomasz Matuszczak

XXXIII. II wojna światowa i jej etapy. Uczeń:

1) przedstawia oraz sytuuje w czasie i przestrzeni przełomowe wydarzenia II wojny światowej (polityczne i militarne);

2) charakteryzuje politykę Niemiec na terenach okupowanej Europy; przedstawia zagładę Żydów oraz Romów i eksterminację innych narodów; zna przykłady bohaterstwa Polaków ratujących Żydów z Holokaustu; (…)

Proponowane filmy (lub ich fragmenty):

XXXIV. Polska pod okupacją niemiecką i sowiecką. Uczeń:

1) porównuje założenia i metody polityki niemieckiej i sowieckiej w okupowanej Polsce;

2) wymienia przykłady zbrodni niemieckich i sowieckich (Palmiry, Katyń, kaźń profesorów lwowskich, Zamojszczyzna);

3) wyjaśnia przyczyny i rozmiary konfliktu polsko-ukraińskiego (rzeź wołyńska) na Kresach Wschodnich;

4) charakteryzuje polityczną i militarną działalność polskiego państwa podziemnego, w tym formy oporu wobec okupantów;

5) wyjaśnia przyczyny i opisuje skutki wybuchu powstania warszawskiego oraz ocenia postawę aliantów i Związku Sowieckiego wobec powstania.

Proponowane filmy (lub ich fragmenty):

Warto poświęcić czas na obejrzenie z uczniami i dyskusję o filmie Zakazane piosenki nie tylko dlatego, że może on być przyczynkiem do rozmowy o czasach okupacji w Polsce, ale także o tym, w jaki sposób obraz zrealizowany w 1946 roku ją przedstawiał. Zakazane piosenki to również ważny element polskiej historii – historii kinematografii. Był to bowiem pierwszy powojenny polski film fabularny (premiera 8 stycznia 1947). Warto przybliżyć uczniom okoliczności powstania tej produkcji i temat powojennego odradzania się polskiej kinematografii (więcej informacji można znaleźć w przywoływanym wyżej omówieniu Zakazanych piosenek dostępnym na stronie edukacjafilmowa.pl).

XXXVI. Świat po II wojnie światowej. Uczeń:

(…)

2) wyjaśnia przyczyny i skutki rozpadu koalicji antyhitlerowskiej oraz opisuje początki zimnej wojny;

3) opisuje okoliczności powstania NRD i RFN;

4) wskazuje na mapie państwa NATO i Układu Warszawskiego, charakteryzując oba bloki polityczno-wojskowe; (…)

10) wyjaśnia przyczyny oraz lokalizuje w czasie i przestrzeni proces rozpadu ZSRR na przełomie lat 80. i 90., a także wyjaśnia jego następstwa;

11) charakteryzuje przemiany społeczno-polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1989–1991; (…)

13) opisuje najważniejsze przemiany kulturowe i społeczne po II wojnie światowej.

Proponowane filmy (lub ich fragmenty):

XXXVII. Początki komunizmu w Polsce. Uczeń:

(…)

2) charakteryzuje postawy Polaków wobec nowych władz ze szczególnym uwzględnieniem oporu zbrojnego (żołnierze niezłomni [wyklęci]).

Proponowane filmy:

XXXVIII. Stalinizm w Polsce i jego skutki. Uczeń:

1) przedstawia przemiany ustrojowe, gospodarczo-społeczne i kulturowe w okresie stalinizmu;

2) omawia system terroru stalinowskiego w Polsce i ocenia jego skutki;

3) wyjaśnia przyczyny i skutki poznańskiego czerwca 1956 r. (powstanie poznańskie) oraz znaczenie wydarzeń październikowych 1956 r.

Proponowane filmy:

XXXIX. Polska w latach 1957–1981. Uczeń:

1) opisuje system władzy w latach 60. i 70. w PRL i formy uzależnienia od ZSRS;

2) charakteryzuje realia życia społecznego i kulturalnego z uwzględnieniem specyfiki czasów gomułkowskich i gierkowskich;

3) przedstawia i sytuuje w czasie różnorodność przyczyn kryzysów społecznych w latach 1968, 1970, 1976 i ich konsekwencje;

4) wyjaśnia znaczenie roli Kościoła katolickiego dla stosunków politycznych i społecznych;

5) opisuje narodziny i działania opozycji politycznej w latach 1976–1980;

6) przedstawia rolę Jana Pawła II i ocenia jego wpływ na przemiany społeczne i polityczne;

7) wyjaśnia przyczyny i następstwa strajków sierpniowych w 1980 r.;

8) charakteryzuje ruch społeczny „Solidarność”.

Proponowane filmy (lub ich fragmenty):

XL. Dekada 1981–1989. Uczeń:

1) wyjaśnia przyczyny wprowadzenia stanu wojennego, opisuje jego przebieg i konsekwencje;

2) przedstawia postawy Polaków wobec stanu wojennego, fenomen oporu społecznego;

3) wyjaśnia przyczyny zawarcia porozumienia „okrągłego stołu”, przedstawia jego głównych uczestników i opisuje postanowienia.

Proponowane filmy (lub ich fragmenty):

  • 80 milionów, reż. Waldemar Krzystek
  • Solidarność, Solidarność, reż. Juliusz Machulski, Piotr Trzaskalski, Krzysztof Zanussi, Andrzej Jakimowski, Jan Jakub Kolski, Robert Gliński, Filip Bajon, Jacek Bromski, Jerzy Domaradzki, Ryszard Bugajski, Feliks Falk, Andrzej Wajda, Małgorzata Szumowska (scenariusz zajęć oraz analiza historyczna i filmoznawcza filmu dostępne na: http://edukacjafilmowa.pl/filmowe-fale-historii/)
  • Wałęsa. Człowiek z nadziei, reż. Andrzej Wajda (analiza filmu dostępna na: http://edukacjafilmowa.pl/walesa-czlowiek-z-nadziei-2013/)
  • Śmierć jak kromka chleba, reż. Kazimierz Kutz
  • Rozmowy kontrolowane, reż. Sylwester Chęciński (omówienie filmu dostępne na: http://edukacjafilmowa.pl/rozmowy-kontrolowane-1991/)
  • Zabić księdza, reż. Agnieszka Holland
  • oraz tytuły proponowane dla działu XXXIX

[1] Kursywą zaznaczono treści zacytowane z Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r .w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej.

Problem do rozwiązania

Jeżeli nurtuje Cię jakiś problem związany z edukacją filmową

Napisz do nas

Dla uczniów – pomoc w doborze filmów do prezentacji i konkursów

Dla nauczycieli – pomoc w doborze filmów do treści nauczania