Krótka informacja o filmie

Uroczy awanturnik Flynn i piękna księżniczka o magicznych włosach Roszpunka wyruszają w ekscytującą podróż po niebezpiecznym świecie. Czy bunt nastolatki wobec matki Gertrudy wyjdzie jej na dobre? Warto przekonać się o tym oglądając disnejowską ekranizację opowiadania Braci Grimm.

Związki z podstawą programową

Edukacja polonistyczna

Uczeń:

• dostrzega swoistość artystyczną dzieła;
• odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości;
• odróżnia realizm od fantastyki;
• wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska);
• wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), potrafi nazwać ich tworzywo (ruchome obrazy, warstwa dźwiękowa);
• omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia;
• charakteryzuje i ocenia bohaterów;
• identyfikuje: opowiadanie, powieść, baśń.

Wartości i wartościowanie.

• Uczeń odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada).

Film może stanowić kontekst do cyklu zajęć poświęconych baśniom.

Edukacja plastyczna

W zakresie percepcji sztuki:

• korzysta z przekazów medialnych; stosuje ich wytwory w swojej działalności twórczej (zgodnie z elementarną wiedzą o prawach autora).

W zakresie ekspresji przez sztukę:

• podejmuje działalność twórczą, posługując się takimi środkami wyrazu plastycznego jak: kształt, barwa, faktura w kompozycji na płaszczyźnie i w przestrzeni (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne).

W zakresie recepcji sztuki:

• rozróżnia takie dziedziny działalności twórczej człowieka jak: architektura, sztuki plastyczne oraz inne określone dyscypliny sztuki (fotografika, film) i przekazy medialne (telewizja, Internet) (…).

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

Dyskusja, analiza i interpretacja działa filmowego, praca z fragmentem filmu, metody dramowe, technika punktów widzenia, ćwiczenia plastyczne i literackie.

Film jest łatwy w odbiorze, interesujący dla uczniów, a jednocześnie daje możliwości wielokierunkowego wykorzystania.

Lekcja poświęcona motywom baśniowym:

• Magiczne atrybuty postaci (włosy – symbol niewinności, uzdrowienia, długowieczności, „nić życia”; lustro Czarownicy; diadem księżniczki – przypomina dziewczynie o jej pochodzeniu).
• Uwięzienie w wieży („Śpiąca Królewna”, „Królewna Śnieżka”, Fiona ze „Shreka”).
• Młodzieniec, książę – wybawiciel (przewrotnie potraktowany ten motyw, gdyż księcia zastępuje uroczy złodziejaszek), spotkanie dwójki bohaterów jest zapowiedzą rychłego wesela i długiego życia w zdrowiu i szczęściu („Śpiąca Królewna”, „Królewna Śnieżka”, „Shrek”).
• Motyw wędrówki, jako czynnik rozwijający osobowość, poprzez odkrywanie świata i siebie.
• Zyskiwanie wiedzy i samoświadomości przez bohaterów.
• Wybór własnej drogi życiowej.
• Opuszczenie rodzinnego gniazda, ucieczka, wygnanie.
• Dar wielkiej miłości.
• Kwestia niewinności i jej zachowania (obcięcie włosów).
• Walka dobra ze złem.
• Dobro nagrodzone, zło ukarane.
• Zwierzęta (tu: kameleon i koń) o magicznych umiejętnościach, stanowiące wsparcie dla bohaterów (por. Osioł w „Shreku”)
• Wielkie zagęszczenie motywów wędrownych

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

Film powstał w wytwórni Disneya, jako pięćdziesiąta pełnometrażowa animacja.

Film jest inspirowany baśnią braci Grimm „Roszpunka” (baśń inicjacyjna).

Bohaterowie są wzorowani na powstałej dotychczas plejadzie „rysunkowych gwiazd” Disneya, ulubieńców publiczności (są zlepkiem postaci z różnych baśni, bajek pod względem fizycznych i psychologicznym). Roszpunka wzorowana na: „Kopciuszku”, „Pinokio”, „Małej Syrence” Arielce, Flynn wzorowany na: „Tarzanie”, „Aladynie”, bohaterze „Planety skarbów” Jimie Hawkinsie, Czarownica – postać rodem z „Królewny Śnieżki…” „Kopciuszka”, Kameleon – w podobnej funkcji jak Świerszcz z „Pinokia” i Świetlik z „Księżniczki i żaby”.

Problematyka związana z życiem i rozwojem dziecka w rodzinne (uwięzienie, brak możliwości realizowania swoich dążeń i marzeń, negatywna rola fałszywej miłości i zaufania do niewłaściwej osoby, szantażowanie miłością, wykorzystanie dziecka do swoich celów, wychowanie bez ojca, młody człowiek pozbawiony pomocy, brak możliwości oceny swojej sytuacji życiowej, ucieczka).

Wchodzenie w dorosłość, próby uwolnienia się spod władzy rodzicielskiej, w filmie spotykają się dwie skrajnie różne postacie: Roszpunka, naiwna, lecz sprytna księżniczka, która długi czas spędziła w wieży, więc jej wiedza o świecie jest znikoma oraz Flynn – dość beztroski, ale doświadczony zawadiaka; oboje wiele uczą się od siebie, dzięki sobie i o sobie. To spotkanie odmienia życie obojga.

Stymulująca rola wiedzy i edukacji (3 dostępne książki) w procesie dojrzewania.

W filmie połączono umiejętnie dynamiczne sceny pościgów, bijatyk z fragmentami musicalowymi oraz romantycznymi.

Elementy kina grozy (knajpa rzezimieszków).

Elementy kina przygodowego (sceny walki, pasmo przygód, walk i nieoczekiwanych zwrotów akcji).

Elementy komediowe (powstałe na styku baśniowego i „średniowiecznego” tła oraz współczesnych psychologicznie, zachowań bohaterów), pełne komediowego sarkazmu dialogi, komizm postaci i sytuacyjny.

„Anty-baśń filmowa”, film wpisuje się w nurt obrazów na nowo odczytujących motywy baśniowe, łamiących baśniowe stereotypy, przedstawionych w sposób przewrotny i komediowy (por. „Czerwony Kapturek – prawdziwa historia” w reż. Cory’ego Edwardsa, „Siedmiu Krasnoludków. Las to za mało. Historia jeszcze prawdziwsza” w reż. Svena Unterwaldta).

Film muzyczny (filmowa odmiana teatralnego musicalu); gatunek typowy dla kina amerykańskiego. Jego początki wiążą się z zastosowaniem dźwięku w kinie. Pierwszy film dźwiękowy to musical „Śpiewak Jazzbandu” z Alem Jolsonem (1927). Jest to forma łącząca muzykę, piosenki, dialogi mówione i taniec. Tu, w akcję filmu wplecione zostały partie śpiewane.

Najpopularniejsze są musicalowe komedie, w których obok piosenek i układów tanecznych ważną rolę pełnią gagi,

Piosenki nawiązują do „starej szkoły” filmów disney’owskich; łatwo wpadają w ucho i stanowią dobre uzupełnienie dla scen pogoni i romantycznych uniesień.

Autor piosenek Alan Menkem jest zdobywcą 8 Oscarów, i twórcą hitów do „Małej syrenki”, „Pięknej i bestii” i „Pocahontas”.

Glen Keane jeden z twórców filmu to: rysownik, animator, wieloletni współpracownik wytwórni Disneya (m.in.: 2002 „Planeta skarbów”, 1999 „Tarzan”, 1995 „Pocahontas”, 1992 „Aladyn”, 1991 „Piękna i bestia”, 1990 „Bernard i Bianka w krainie kangurów”, 1989 „Mała syrenka”, 1988 „Oliver & Spółka”, 1983 „Kolęda myszki Miki”).

Film zrealizowany dzięki połączeniu animacji tradycyjnej i komputerowej – polski dubbing z bardzo dobrymi rolami Julii Kamińskiej i Macieja Stuhra.

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

Magiczne atrybuty postaci (włosy – symbol niewinności, uzdrowienia, długowieczności, „nić życia”; lustro Czarownicy; diadem księżniczki – przypomina dziewczynie o jej pochodzeniu).

Uwięzienie w wieży („Śpiąca Królewna”, „Królewna Śnieżka”, Fiona ze „Shreka”).

Młodzieniec, książę – wybawiciel (przewrotnie potraktowany ten motyw, gdyż księcia zastępuje uroczy złodziejaszek)), spotkanie dwójki bohaterów jest zapowiedzą rychłego wesela i długiego życia w zdrowiu i szczęściu („Śpiąca Królewna”, „Królewna Śnieżka”, „Shrek”).

Motyw wędrówki, jako czynnik rozwijający osobowość, poprzez odkrywanie świata i siebie.

Zyskiwanie wiedzy i samoświadomości przez bohaterów.

Wybór własnej drogi życiowej.

Opuszczenie rodzinnego gniazda, ucieczka, wygnanie.

Dar wielkiej miłości.

Kwestia niewinności i jej zachowania (obcięcie włosów).

Walka dobra ze złem.

Dobro nagrodzone, zło ukarane.

Zwierzęta (tu: kameleon i koń) o magicznych umiejętnościach, stanowiące wsparcie dla bohaterów (por. Osioł w „Shreku”).

Wielkie zagęszczenie motywów wędrownych.