Wyjście przez sklep z pamiątkami (2010)

Urszula Biel, Agnieszka Prażuch

Reż. Banksy

Krótka informacja o filmie

Bohaterem filmu jest Therry Guetta, ekscentryczny właściciel butiku z vintage’ową odzieżą w Los Angeles. Ten filmowiec-amator obsesyjnie i za wszelką cenę pragnie odnaleźć i zaprzyjaźnić się z Banksym, człowiekiem enigmą, znanym na całym świecie z niesamowitych dzieł sztuki, które można znaleźć na ulicach Londynu, Nowego Orleanu, czy „murze bezpieczeństwa” w Izraelu. Czarny humor, ekscytujący thriller i świat miejskich partyzantów w jednym filmie.

Związki z podstawą programową

Wiedza o kulturze

Uczeń:

  • zna dwudziestowieczne dzieła reprezentujące różne dziedziny sztuki (literaturę,
  • architekturę, plastykę, muzykę, teatr, fotografię, film, sztukę nowych mediów)i dostrzega związki pomiędzy nimi;
  • wskazuje różne funkcje dzieła sztuki (np. estetyczną, komunikacyjną, społeczną,
  • użytkową, kultową, poznawczą, ludyczną);
  • analizuje temat dzieła oraz treści i formę w kontekście jego różnych funkcji,
  • wykorzystując podstawowe wiadomości o stylach i epokach z różnych dziedzinsztuki;
  • analizuje film posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu właściwej dziedziny sztuki;

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

TAK NIE
Praca z filmem stwarza możliwości rozwoju kompetencji kluczowych uczniów x
Film motywuje uczniów do samodzielnego uczenia się i poznawania x
Film sprzyja rozwojowi wyobraźni uczniów x
Film inspiruje do wykorzystania niestandardowych i oryginalnych metod pracy z uczniami x
Film pozwala zaprojektować cykl zajęć wokół przedstawionego problemu x
Film zawiera sceny przemocy x
Film zawiera sceny erotyczne x
Projekcja filmu musi być poprzedzona zajęciami wprowadzającymi x
Analiza filmu wymaga obecności na zajęciach specjalisty (psychologa, pedagoga, innych) x

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

Banksy, artysta street-artowy, jest fantomem. Chociaż jego prace są ogólnodostępne i każdy może je podziwiać, chodząc ulicami Londynu, Nowego Orleanu, czy w Izraelu, on sam pozostaje dla większości osób niewidzialny. Zna go zaledwie kilku najbliższych znajomych. Tymczasem francuski filmowiec-amator Thierry Guetta, niezrażony tym, że na „żywego” Banksy’ego poluje bezskutecznie cały świat, postanawia go odnaleźć i sfilmować. Dzięki temu udaje mu się dotrzeć do czołowych przedstawicieli street artu. Z kamerą w ręku uwiecznia na taśmie nocne eskapady artystów i podniebne wspinaczki z puszką farby.

Gdy dociera w końcu do Banksy’ego, ten nagle obraca obiektyw w stronę swojego fana, radząc, by porzucił kasety wideo i sam zajął się malowaniem. Dzielny Francuz nieomal w przeciągu jednej nocy przepoczwarza się we wziętego, choć zupełnie nieoryginalnego miejskiego artystę o pseudonimie Mr Brainwash. Zaczyna przygotowywać wystawę swoich prac, która ma przejść do Historii.

Przesłanie filmu jest poważne. „Wyjście..” staje się refleksją nad komercjalizacją sztuki, która zrodziła się w podziemiu. Opowieścią o tym, jak spontaniczny gest zamienia się w produkt komercyjny. Jak żelazne prawa mody i rynku promują hochsztaplerkę zamiast artyzmu.

„Wyjście przez sklep z pamiątkami” jest dosyć niezwykłym dokumentem. Podpisany przez prowokatora, jakim jest Banksy, jawi się nam raczej jako „mockumentary”, czyli fikcyjny dokument, który „naśmiewa się” zarówno z gatunku jak i tematu. Jego widz nie czuje się pewnie – nie wie jakie elementy są prawdziwe, a które tylko luźno powiązane z rzeczywistością, a które w pełni są wymysłem twórczej wyobraźni. „Dokumentalność” kilka razy zmienia swą perspektywę, z jakiej jest przedstawiana (początkowo z punktu widzenia Th.Guetta, potem – Banksy’ego). Dalsze niekonwencjonalne funkcje są podkreślane przez ruchomą kamerę, naśladującą przez to autentyzm obserwowania świata.

„Mockumentary (mock documentary) to fikcja, która udaje dokument. Skojarzenia z żartem, jakie od razu nasuwa takie określenie, z pewnością nie są bezpodstawne. W istocie rzeczy nie chodzi tu jednak – jak by się mogło wydawać – o żart z publiczności, która być może „da się nabrać”. Przedmiotem żartu okazuje się raczej film dokumentalny jako taki. „Udawany” dokument to obraz ze swojej natury obdarzony wielkim potencjałem filmowej autorefleksji. W praktyce, twórcy wykorzystują ten potencjał w bardzo różnym stopniu – sięgając od prostego żartu, przez trawestację i parodię, po krytykę i dekonstrukcję podstawowych założeń dokumentalistyki. Jak twierdzą autorzy pierwszej monografii mockumentaries, J. Roscoe i C. Hight, w tym ostatnim, rzadkim zresztą wypadku, krytyka bywa rzeczywiście radykalna. Uderza w samo serce projektu dokumentalnego – w jego pretensje do prawdy. Obnaża konstruowany, zapośredniczony i nieuchronnie arbitralny charakter każdego filmowego przekazu, zderzając go z rolą, jaką widzowi wyznacza tradycyjny dokument – rolą odbiorcy zarejestrowanej na taśmie filmowej „rzeczywistości”.”

Maciej Nowicki, Konrad Wirkowski
http://millionyou.com/konkursy/Zdarzylo_sie_w_Kazimierzu,mockumentaries.html

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

przed przystąpieniem do analizy/interpretacji filmu wprowadzenie pojęć/nazwisk: pop-art.; street art. (sztuka ulicy); graffiti, Andy Warhol, Jean-Paul Basquiat; subkultura,

Ten film można analizować z kilku płaszczyzn:

  • jest on krytyką świata sztuki, a w zasadzie jego strony biznesowej, pokazuje widzowi w przewrotnie ironiczny sposób powstawanie, dystrybucję i proces sprzedaży, który obowiązuje w świecie sztuki w ogóle, ale przeniknął także do świata niezależnego jakoby graffiti i street artu;
  • dotyka kwestii legalności tego rodzaju form sztuki; ironia, z jaką Banksy przedstawia publiczności swój zawód, rozciąga się nie tylko na bezpośrednio na status jego pracy, ale także na sam dokument jako podobno autentyczny, prawdziwy, uczciwy sposób przedstawiania świata/a przy okazji i medium – co przynosi/sprawia wrażenie jego przewrotna/psotna krytyka
  • Wskazana dyskusja na temat form sztuki oraz autentyzmu tego, co widzimy i jakie możliwości mamy, żeby to sprawdzić
  • dokument: prawda czy fałsz? Rodzaje filmowych form dokumentalnych i ich środki wyrazu.

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

Street-art., popkultura, biografia, miasto, bunt, graffiti, komunikacja, media, artysta, ekscentryzm, prowokacja, film dokumentalny, mockumentary, postmodernizm, popkultura

Pani z Ukrainy (2002)
tytuł: „Wyjście przez sklep z pamiątkami”
tytuł oryg.: „Exit through the gift shop”
gatunek: dokumentalny
reżyseria: Banksy
obsada: Banksy, Shepard Fairey, Thierry Guetta, Space Invader, Joshua Levine
muzyka: Jim Carey
produkcja: Wielka Brytania, USA
rok prod.: 2010
dystrybutor w Polsce: Gutek Film
czas trwania: 87 min.
ważniejsze nagrody: nominacja do Oscara w kategorii najlepszy pełnometrażowy dokument
film od lat: 13 lat
Wróć do wyszukiwania