Pół żartem, pół serio (1959)
Arkadiusz Walczak, Iwona Kulpa-Szustak, Hanna Wiśniewska
Reż. Billy Wilder
Krótka informacja o filmie
Marilyn Monroe, Jack Lemmon i Tony Curtis w jednej z najlepszych i najpopularniejszych komedii w dziejach kina w reżyserii mistrza Billy’ego Wildera. Przerysowani gangsterzy w pościgu za artystami, którzy w przebraniu kobiet wyjeżdżają w tourne z żeńskim zespołem muzycznym. A to wszystko w (smutnych?) czasach prohibicji.
Związki z podstawą programową
Gimnazjum
Język polski
Uczeń:
- odbiera komunikaty pisane, mówione, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych – rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie;
- wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu;
- rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację);
- dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji.
Samokształcenie i docieranie do informacji.
Uczeń:
- samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych oraz w wypowiedziach ustnych;
- stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji.
Analiza i interpretacja tekstów kultury.
Uczeń:
- opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło;
- rozpoznaje problematykę utworu.
- przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują one w tekście;
- rozpoznaje czytany utwór jako: przypowieść, pamiętnik, dziennik, komedię, dramat (gatunek), tragedię, balladę, nowelę, hymn, powieść historyczną;
- znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych; wskazuje przykłady mieszania gatunków;
- uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne.
Interpretacja.
Uczeń:
- przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją;
- uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny;
Wartości i wartościowanie.
Uczeń:
- omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć, cierpienie, lęk, nadzieja, wiara religijna, samotność, inność, poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość; dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne;
- dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość.
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
Uczeń:
- określa i rozróżnia podstawowe gatunki klasycznej muzyki wokalnej, wokalnoinstrumentalnej i instrumentalnej, wybrane rodzaje muzyki jazzowej, rozrywkowej i etnicznej;
- charakteryzuje wybrane tańce różnych narodów.
Analiza i interpretacja tekstów kultury.
Uczeń:
- określa różnorodne funkcje muzyki użytkowej i artystycznej;
- ocenia i wartościuje muzykę oraz jej wykonanie, uzasadniając swoje poglądy, dostrzega wartość muzyki ludowej, wartościuje różne kierunki muzyki jazzowej i rozrywkowej – młodzieżowej.
Wychowanie do życia w rodzinie
- Kształtowanie i akceptacja tożsamości płciowej. Możliwości pomocy w pokonywaniu trudności związanych z tożsamością płciową.
- Wartości związane z seksualnością człowieka: męskość, kobiecość, miłość, małżeństwo, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności w przeżywaniu własnej płciowości oraz budowaniu trwałych i szczęśliwych więzi.
- Wpływ sposobu spędzania wolnego czasu (w tym korzystania ze środków masowego przekazu) na człowieka.
Szkoła ponadgimnazjalna
Historia i społeczeństwo
Kobieta i mężczyzna, rodzina.
Uczeń:
- opisuje, na wybranych przykładach, wzory miłości romantyczne i analizuje trwałość tego wzorca kulturowego;
- wyjaśnia przemiany życia społecznego sprzyjające emancypacji kobiet i przejawy tego procesu
- analizuje, na wybranych przykładach, przemiany obyczajowe w świecie zachodnim w XX w., z uwzględnieniem „rewolucji obyczajowej” lat 60.
Wychowanie do życia w rodzinie
- Wartości i pojęcia związane z płciowością człowieka: męskość, kobiecość, miłość, rodzi na, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności w przeżywaniu własnej płciowości i budowaniu emocjonalnych więzi. Role kobiet i mężczyzn a panujące stereotypy.
- Komplementarność płci – wzajemne dopełnianie się płci w sferach fizycznej, psychicznej, emocjonalnej i społecznej. Rozumienie, akceptacja i szacunek dla osób płci odmiennej.
Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów
TAK | NIE | |
Praca z filmem stwarza możliwości rozwoju kompetencji kluczowych uczniów | x | |
Film motywuje uczniów do samodzielnego uczenia się i poznawania | x | |
Film sprzyja rozwojowi wyobraźni uczniów | x | |
Film inspiruje do wykorzystania niestandardowych i oryginalnych metod pracy z uczniami | x | |
Film pozwala zaprojektować cykl zajęć wokół przedstawionego problemu | x | |
Film zawiera sceny przemocy | x | |
Film zawiera sceny erotyczne | x | |
Projekcja filmu musi być poprzedzona zajęciami wprowadzającymi | x | |
Analiza filmu wymaga obecności na zajęciach specjalisty (psychologa, pedagoga, innych) | x |
Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem
Dyskusja, debata, burza mózgów, port folio, planszowa synteza, metoda projektu, analiza i interpretacja działa filmowego, praca z fragmentem filmu, elementy dramy, ćwiczenia redakcyjne: recenzja, scenariusz, scenopis.
Zagadnienia związane z konstrukcją dzieła filmowego:
- Muzyka filmowa, film muzyczny, rola piosenki w filmie.
- Gra aktorska.
- Rola kostiumów i rekwizytów.
- Rola reżysera.
Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze
Miłość w komedii – można zestawić z „Zemstą” lub „Ślubami panieńskimi” Aleksandra Fredry.
Kwestia zachowań, pełnienia ról społecznych, zawodowych przez kobiety i mężczyzn.
1929 rok – ostatni rok „szalonych lat dwudziestych”, epoki jazzu, prohibicji, wojny gangów, masakra w dniu Świętego Walentego, USA przed wielkim kryzysem, koniec amerykańskiego wieku niewinności.
Parodia wizerunku gangstera z okresu prohibicji w Stanach Zjednoczonych.
Cechy komedii jako gatunku dramatycznego i komedii filmowej, w zestawieniu z filmami Billego Wildera, np. „Sabrina”; „Słomiany wdowiec”, „Garsoniera”, błazenada na ekranie, gagi sytuacyjne i dialogowe, inspiracje komedią bulwarową.
Twórczość Billego Wildera – mistrz czarnego kryminału i komedii.
Inni to także my – problemy tożsamości płciowej, wzorce męskości i kobiecości – ich ewolucja w drugiej połowie XX w. i początkach XXI.
Problematyka gender.
Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze
Problem zamiany ról, „przebieranki” w kinie, nieprzystosowanie do przybranej płci, w zestawieniu z filmami: „Tootsie” w reż. Sydneya Pollaca, „Pani Doubtfire” w reż. Chrisa Columbusa, „Poszukiwany, poszukiwana” w reż. Stanisława Barei.
Marilyn Monroe jako symbol kobiecości w latach 50-tych XX wieku i ikona kultury popularnej, w zestawieniu z teledyskami Madonny i Lady Gagi.