Krótka informacja o filmie

Kolejna cześć awanturniczo-przygodowej sagi „Piraci Z Karaibów” porywa rozmachem formy widzów w każdym wieku. Na pokładzie statku „Zemsta Królowej Anny” można odbyć ekscytująca przygodę oraz przekonać się, czym się prawdziwe wartości o miłości, zdradzie, śmierci i pragnieniu wiecznej młodości. Wrażenia z podróży po kinowym ekranie mogą okazać się niezapomniane.

Związki z podstawą programową

Szkoła podstawowa (kl. IV – VI)

Język polski

Analiza i interpretacja tekstów kultury: Uczeń:

• dostrzega swoistość artystyczną dzieła;
• odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości;
• odróżnia realizm od fantastyki;
• wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska);
• wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), potrafi nazwać ich tworzywo (ruchome obrazy, warstwa dźwiękowa);
• omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia;
• charakteryzuje i ocenia bohaterów.

Wartości i wartościowanie: Uczeń:

• odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada).

Gimnazjum:

Język polski

Analiza tekstów kultury. Uczeń:

• opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło;
• rozpoznaje problematykę utworu;
• uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne.

Interpretacja. Uczeń:

• przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją;
• uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny.

Wartości i wartościowanie. Uczeń:

• omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć, cierpienie, lęk, nadzieja, wiara religijna, samotność, inność, poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne.

Historia

Uczeń:

• ocenia wpływ odkryć geograficznych na życie społeczno-gospodarcze i kulturowe Europy(…)
• wymienia, odwołując się do przykładu Anglii, główne cechy monarchii parlamentarnej;
• Film może być wykorzystany jako kontekst do historii Anglii – karykaturalne ujęcie dworu króla Jerzego III oraz rywalizacji o wpływy na „nowych” lądach i morzach pomiędzy Anglią i Hiszpanią.

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

Dyskusja, burza mózgów, pogadanka heurystyczna, metoda projektów.

Lekcja filmowa: bardzo szybki montaż ujęć, obraz kręcony przez wiele kamer z różnych punktów widzenia, klasyczne hollywoodzkie obrazowanie („kino stylu zerowego”), wzbogacenie widowiskowości dzięki technice 3D.

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

Kolejna (raczej nie ostatnia) część cyklu awanturniczego o piratach z Karaibów. W skład cyklu wchodzą także: „Piraci z Karaibów: Klątwa Czarnej Perły” 2003, „Piraci z Karaibów: Skrzynia umarlaka” 2006, „Piraci z Karaibów: Na krańcu świata” 2007

Film przygodowy – jeden z najstarszych gatunków filmowych, realizowanych od początku XX w. Z czasem wykształciło się wiele odmian w obrębie gatunku np. film korsarski. Cechy kina przygodowego: akcja filmu składa się z ciągu przygód głównego bohatera lub bohaterów, pokazywane zdarzenia nie muszą być prawdopodobne (właściwie, im bardziej niezwykłe, tym lepiej), szybkie tempo akcji, częste zmiany miejsc i sytuacji, stopniowanie napięcia, motyw pościgu i ucieczki, podróż, bohater, który dzięki swoim szczególnym predyspozycjom wychodzi cało z każdej opresji.

Gatunek najprężniej rozwijał się w latach 30. i 40., w latach 50. i 60. przeżywał kryzys, w późniejszych latach pojawiały się pojedyncze filmy o piratach, ale nie zachwycały ujęciem tematu i rozmachem, dopiero cykl o piratach z Karaibów przywrócił świetność gatunkowi.

Legendarny Czarnobrody to postać historyczna żyjąca na przełomie XVII i XVIII w. Był to angielski pirat, jeden z najgroźniejszych rozbójników morskich swoich czasów, który siał postrach na Morzu Karaibskim. Był też korsarzem, napadał na marynarkę francuską za przyzwoleniem króla angielskiego.

Piraci i korsarze. Korsarz – pirat działający na zlecenie władcy w czasie wojny lub pokoju, posiadający list kaperski. Słynni korsarze: Francis Drake, William Dampier, Charles Henri d’Estaing, Hajraddin Barbarossa.

„Piraci z Karaibów” to jeden z najbardziej kasowych cykli kinowych, bardzo atrakcyjny wizualnie, wywodzący się z tradycji kina hollywoodzkiego, z nagromadzonymi motywami „pirackimi” – realizacja dziecięcego snu o niebezpiecznej przygodzie.

Filmy o piratach powstały na podstawie legend, gawęd morskich, romantycznych opowieści i powieści przygodowo-marynistycznej, która zyskała wielką popularność w XIX w. Do najpopularniejszych powieści tego typu należą: „Wyspa skarbów” Roberta Louisa Stevensona, 1883; „Kapitan Blood” Rafaela Sabatiniego, 1922. Postać buntownika-outsidera oraz upodobanie do egzotyki to dziedzictwo romantyzmu związane z poematem George’a Byrona „Korsarz”.

Przepowiednia (wyrocznia) jako siła determinująca zachowania bohaterów (Czarnobrody, Angelika).

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

Uniwersalne motywy obecne w filmie: motyw wędrówki bohaterów, próba uzyskania długowieczności (nieśmiertelności), źródło młodości, poszukiwanie przedmiotów (kielichów) niezbędnych do dokonania obrzędu, motyw miłości, motyw poświęcenia się dla kogoś, zemsty jako celu wyprawy, motyw poddania bohatera próbie (Jack zostaje poddany próbie przez Fontannę Wiecznej Młodości).

Motywy obecne w większości filmów o piratach: współzawodnictwo w staraniach o skarb, zdrada lub zawiązywanie nowych sojuszy, rywalizacja o względy kobiety (zwykle damy), ucieczka przed flotą jakiegoś monarchy, ucieczka z domu (od biedy i kłopotów rodzinnych), ucieczka przed wymiarem sprawiedliwości, werbunek ochotników, istniejąca mapa skarbu – często zaszyfrowana lub podzielona na liczne części, skrzynie z klejnotami, widowiskowa walka na morzu – często abordaż, okrucieństwo kapitana, zdobycie skarbu związane z wieloma ofiarami, człowiek za burtą lub pozostawiony w szalupie, sztorm, syreny – zwodzące marynarzy swoim śpiewem, życie piratów jako połączenie wyjątkowego luksusu (przedmioty zbytku: kielichy, klejnoty, szaty, porcelana) i biedy związanej z pochodzeniem społecznym.

Włączone motywy z innych odmian kina przygodowego: efektowne pościgi i ucieczki na lądzie oraz w pałacu, starannie zaplanowane sceny walki z użyciem różnych rodzajów broni, wyjątkowo skomplikowane dotarcie do Fontanny Wiecznej Młodości, sama fontanna jako największy skarb (a nie klejnoty), bohater – Jack Sparrow – niekonwencjonalny pirat, włączenie wątków komediowych (związanych głównie z Jackiem i Angeliką).

Piraci i ich otoczenie: fregata, czarne żagle, flaga „Jolly Roger” lub czarna bandera, drewniana noga, ręka-hak (rękę-hak spopularyzował James Barrie, pisząc „Piotrusia Pana”, a drewnianą nogę Robert Louis Stevenson w „Wyspie skarbów”), trójgraniasty kapelusz, nieodłączna małpka lub papuga, nóż, szpada, grog, beczki z rumem, skrzynie ze skarbami, ukryta grota, mapa skarbu, abordaż jako sposób walki.

Słynne filmy o piratach: „Czarny pirat” z 1926 z Douglasem Fairbanksem w reż. Alberta Parkera, „Kapitan Blood” z 1935 roku z Errol’em Flynn’em w reż.

Michaela Curtisa, „Czarny Łabędź” z 1942 roku w reż. Henry’ego Kinga, „Karmazynowy Pirat” z 1952 roku z Burtem Lancasterem w reż. Roberta Siodmaka, „Piraci” z 1986 r. z Walterem Matthau, reż. Romana Polańskiego, „Wyspa Skarbów” (różne wersje) np. z 1990r. z Charltonem Hestonem i Christianem Bale w reż. Frasera Clarke’a Hestona, „Wyspa piratów” z 1995 w reż. Renny’ego Harlina z Geeną Davis, animacja „Abrafax i piraci z Karaibów” z 2001 w reż. Gerharda Hahna i Tony’ego Powera.