Od pierwszych sekund filmu Paryż i dziewczyna doskonale wiadomo, że jego główna bohaterka znajduje się w głębokim kryzysie. Z desperacją pragnie dostać się do mieszkania swojego partnera, który jednak pozostaje głuchy na jej krzyki i uderzanie w drzwi. Próba przebicia ich głową również nie przynosi kobiecie powodzenia, w efekcie czego ląduje z rozciętym i krwawiącym czołem w szpitalu. Blizna będzie odtąd symbolizować jej położenie i stan – rana będzie się goić, ale wciąż pozostanie po niej widoczny ślad.

Oryginalny tytuł filmu jest jeszcze bardziej lakoniczny niż jego polska wersja – Jeune femme, czyli młoda kobieta. Ma na imię Paula i nie jest specjalnie atrakcyjna, ale swą nieszablonową urodą (jej oczy mają różny kolor) potrafi wzbudzić zainteresowanie mężczyzn. Przez kilka lat była muzą znanego fotografa, który jednak znudził się nią i w nieelegancki sposób porzucił. Dłuższy czas spędzili razem w Meksyku, stąd też powrót do Paryża oznacza dla Pauli konieczność zaczynania wszystkiego od zera. I choć, jak głosi tytuł, bohaterka wciąż jest jeszcze dość młoda, to jednak już nie na tyle, by chaos i nowy początek we wszystkich sferach życia nie wiązał się dla niej ze stresem i rozpaczliwą próbą utrzymania się na powierzchni. Trudnego zadania nie ułatwia Pauli jej charakter – bywa nerwowa, chaotyczna i krzykliwa. Potrafi skłamać i podać się za kogoś innego niż jest w rzeczywistości, ale umie też wysłuchać problemów drugiej osoby i stara się w takiej sytuacji pomóc. Nieprzypadkowo towarzyszem jej peregrynacji jest pozostały po burzliwie zakończonym związku kot, czyli zwierzę, które – jak z goryczą mówiła bohaterka Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham Pawła Łozińskiego – idealnie pasuje do tego typu „wariatki”. Za niekonwencjonalnym zachowaniem Pauli kryje się jednak potrzeba i umiejętność troski o słabszego oraz empatia.

Bohaterka nawiązuje kilka nowych relacji. Zaprzyjaźnia się z ciemnoskórym ochroniarzem Ousmanem, który tak jak ona przynależy do nieuprzywilejowanej grupy społecznej. Nic dziwnego, że to jedyny pozytywny męski bohater w filmie. Przypadkowo poznana ekscentryczna lesbijka Yuki omyłkowo bierze Paulę za swą dawną koleżankę. Na drodze głównej bohaterki pojawia się też atrakcyjna nauczycielka tańca, która zatrudnia ją do opieki nad swoją córeczką Lilą. Obie kobiety walczą o swą samorealizację i niezależność, dzieli ich jednak różnica w spojrzeniu na swobodę wychowawczą. Paula nie stosuje się do zasad swej pracodawczyni i choć zdobywa sympatię dziewczynki, traci zaufanie jej matki.

Trudno Paulę polubić, ale też trudno nie życzyć jej odnalezienia stabilizacji i rozsądku. Główna bohaterka przypomina trochę „kobiety pod presją” z kina Johna Cassavetesa. Z trudem ukrywa samotność i pragnienie czułości oraz zrozumienia, w relacjach z innymi natomiast opiera się na wykraczającej poza przyjęte normy spontaniczności i bezpośredniości. Swe emocje wyraża poprzez ciało, odreagowując stresy w tańcu, gestykulując i przytulając się. Jej wędrówka przez Paryż jest w dużej mierze ucieczką: ze szpitala w początkowej części filmu, ale też od przeszłości, odpowiedzialności, więzi z bliskimi dawniej osobami, a po trochu chyba również od siebie samej.

Film Léonor Serraille wyraźnie nawiązuje do poetyki Nowej Fali, czyli jednego z najbardziej wpływowych nurtów w dziejach kina. Elementy kojarzone z nowofalową estetyką od dawna są już częścią skonwencjonalizowanego języka filmu. Tym niemniej Paryż i dziewczyna to obraz, który zwraca uwagę swą konsekwencją i zgrabnością w przywoływaniu „ducha” kina spod znaku Godarda, Truffaut czy Vardy, inteligentnymi cytatami oraz autorską świadomością w wykorzystaniu poszczególnych środków filmowego wyrazu. Swobodna konstrukcja dramaturgiczna, narracyjny subiektywizm i realistycznie ukazane paryskie plenery (dalekie od wyidealizowania znanego choćby z O północy w Paryżu) czynią film Serraille ciekawym świadectwem żywotności nowofalowych postulatów. Niedawno w Polecanych premierach przedstawiony został najnowszy obraz Philippe’a Garrela Kochankowie jednego dnia, który także powstał w oparciu o założenia Nowej Fali. Oba tytuły mogą stanowić swoiste uzupełnienie refleksji nad powrotami współczesnego kina do tematyki i poetyki nurtu, tym niemniej Paryż i dziewczyna wydaje się być filmem bardziej autentycznym i bliższym dzisiejszemu młodemu widzowi.

Dzieje się tak, ponieważ klasycznie nowofalowa bohaterka nie stanowi jedynie konceptu służącego intertekstualnym aluzjom, lecz jest wyrazicielką całkiem współczesnych problemów, o których można porozmawiać z uczniami starszych klas szkół ponadgimnazjalnych. Po lekturze filmu Léonor Serraille warto zastanowić się przede wszystkim nad stosunkiem dzisiejszego młodego człowieka do wolności i sposobami jej definiowania. Co zmieniło się w tej kwestii w porównaniu z latami 60., czyli czasem Nowej Fali i późniejszej rewolucji obyczajowej? Czy wolność może być utożsamiana z egoizmem? Niezwykle ważna w tym kontekście jest kwestia ciąży bohaterki i wyraźna montażowa sugestia zawarta w zakończeniu. Paryż i dziewczyna może posłużyć zatem jako punkt wyjścia do rozmowy na temat etycznych problemów związanych z odpowiedzialnością i konsekwencjami życiowych wyborów. Dyskusja nad interpretacjami zakończenia filmu – wymagająca odpowiedniej moderacji pedagoga – wpisze się w bardzo aktualną problematykę etyczną, społeczną, polityczną i filozoficzną, w której istotnym punktem odniesienia będą ideologia feministyczna i przemiany kulturowe w zachodnich społeczeństwach.

Paryż i dziewczyna jest filmem godnym uwagi, choć na pewno wymagającym od młodego widza pewnego przygotowania. Specyfika formy opartej na nowofalowych odniesieniach niejednemu odbiorcy wydać się może męcząca i nużąca. Tym niemniej warto pamiętać, iż znajomość różnorodnych sposobów filmowego opowiadania jest niezwykle cenna w procesie edukacji filmowej. Dość jednoznaczne ideologicznie przesłanie filmu francuskiej autorki może natomiast spotkać się z afirmacją bądź odrzuceniem. Ważne, by umieć na ten temat rzeczowo porozmawiać.