Pani z Ukrainy (2002)
Reż. Paweł Łoziński
Danuta Górecka
Opis filmu
Kameralny portret Ukrainki, która do Polski przyjechała w poszukiwaniu pracy. W kraju zostawiła swoich najbliższych – ukochaną córkę i matkę. Autor sfilmował bohaterkę w swoim mieszkaniu przy pracy. Podczas wykonywania domowych zajęć domowych kobieta opowiada o swoim życiu, o marzeniach, tęsknocie, nadziejach i utraconym uczuciu. Powstał film o tęsknocie za domem, o samotności i potrzebie miłości.
Informacje o autorze filmu
Paweł Łoziński (ur. 1965 r.) – wybitny reżyser filmów dokumentalnych. W latach 1988-92 studiował na Wydziale Reżyserii i Realizacji Telewizyjnej PWSFTviT w Łodzi. Członek Polskiej Akademii Filmowej. Syn reżysera-dokumentalisty Marcela Łozińskiego. Przygodę z filmem rozpoczął od asystowania ojcu. Pełnił również funkcję asystenta Krzysztofa Kieślowskiego przy filmie Trzy kolory: Biały (1993). Filmy Pawła Łozińskiego były wielokrotnie nagradzane, również na festiwalach międzynarodowych, m.in. film Miejsce urodzenia (1992), opowiadający o podróży pisarza Henryka Grynberga poszukującego śladów zamordowanego w czasie okupacji ojca.
Propozycje wykorzystania filmu podczas zajęć
Uczniowie gimnazjów gimnazja i szkół ponadgimnazjalnych; godzina wychowawcza, język polski, wiedza o społeczeństwie, zajęcia pozalekcyjne
1. Moralne i psychiczne koszty emigracji zarobkowej.
2. Relacje polsko-ukraińskie.
3. Stosunek Polaków do przedstawicieli innych narodów poszukujących pracy w Polsce.
4. Stereotypy – pomocne czy groźne w życiu społecznym?
5. Gastarbeiterzy – sąsiedzi czy intruzi?
6. Dlaczego warto oglądać filmy dokumentalne?
7. Co wolno dokumentaliście?
Tematy do dyskusji
1. W jakiej roli występuje w filmie Paweł Łoziński? Reżysera? Bohatera? Pracodawcy? Pana domu? Jak ujawnia się jego obecność w filmie?
2. Kto w tym filmie jest w sytuacji uprzywilejowanej? W jaki sposób to się przejawia?
3. Kim jest tytułowa bohaterka filmu? Jaką rolę odgrywa w domu reżysera? Jak wygląda? Czym się zajmuje? Jaki ma status?
4. Jak układają się relacje między bohaterami filmu?
5. Kto wita i żegna bohaterkę filmu? O czym to świadczy?
6. Reżyser rozmawia z „Panią z Ukrainy”, czy raczej ją przepytuje? Czy bohaterka filmu mogłaby zadać takie same pytania reżyserowi?
7. Czego o życiu bohaterki dowiedzieliście się z filmu? Czego pragnie? Za kim tęskni? Co, jej zdaniem, nadaje sens ludzkiemu życiu?
8. Czy bohaterka filmu dobrze się czuje w Polsce? Czy ciągle jest „obca”?
9. Na początku filmu reżyser podejmuje nieudane próby poprawnego wymówienia imienia „Pani z Ukrainy”. Wyjaśnijcie symboliczny sens tej sceny.
10. Kim jest gastarbeiter? Czy Polacy również stają się gastarbeiterami? Dlaczego?
11. Jaki jest stosunek Polaków do Ukraińców? Dlaczego Ukraińcy przyjeżdżają do Polski?
12. Czy film podważa czy powiela stereotypowe wyobrażenia na temat Ukraińców, ich relacji z Polakami, roli mężczyzny i kobiety?
Proponowane metody pracy
Burza mózgów. Elementy dyskusji. Heureza. Analiza wybranych scen. Tworzenie pytań do wywiadu z bohaterką. Stworzenie opowiadania przedstawiającego dalsze losy bohaterki. Przygotowanie metaplanu (lub analizy SWOT) dotyczącego sytuacji emigrantów przebywających w naszym kraju. Uczniowie mogą pracować w parach i grupach.