Cele lekcji

Uczeń:

• poznaje znaczenie wyrażeń TRUDNA SYTUACJA, WYZWANIE ŻYCIA
• analizuje i ocenia postawy bohaterów filmu
• zabiera głos w dyskusji
• formułuje wnioski
• prezentuje wyniki pracy grupy
• tworzy opowiadanie
• uczy się we współpracy

Przebieg lekcji

Uczniowie obejrzeli film „Opowieści z Narnii”. Znają jego treść i przygody głównych bohaterów. Niektórzy zapewne przeczytali również książkę.

Przed przystąpieniem do omawiania filmu nauczyciel wyjaśnia uczniom temat lekcji, przedstawia cele zajęć. Trzeba więc wspólnie z klasą ustalić, czym są trudne sytuacje, czy często zdarzają się w życiu, jak na nie reagujemy. Warto w tym miejscu odwołać się konkretnych przykładów. Należy również podczas tej krótkiej wstępnej rozmowy wyjaśnić, na czym polegają wyzwania, jakie stawia przed ludźmi życie, zastanowić się, czy trudna sytuacja i wyzwania życia to podobne zjawiska.

(Ważne, aby dzieci uświadomiły sobie, że trudna sytuacja to najczęściej sytuacja dla nas nowa, stawiająca przed nami nowe wymagania, zmuszająca do wysiłku. Ponieważ jest nowa, nie wiemy, jak się zachować, jak poradzić sobie z komplikacjami – dotychczasowe schematy postępowania nie wystarczą. Wyzwanie, które stawia przed nami życie, to na ogół jakieś nowe i trudne zadanie, którego powinniśmy się podjąć.

W obu przypadkach odczuwamy niepokój, zdenerwowanie, lęk przed przyszłością, niepewność, silne napięcie, czasem nawet reagujemy agresywnie. Tego typu reakcje nazywa się stresem. Warto skorzystać ze „Słownika języka polskiego”, w którym uczniowie odnajdą wyjaśniania ważnych pojęć. Np.

trudność – to, co jest trudne, uciążliwe, czego przezwyciężenie wymaga trudu, wysiłku; zwykle w lm: przeciwności, przeszkody, komplikacje.[1]

Nauczyciel nawiązuje do filmu „Opowieści z Narnii”. Przypomina, że jego bohaterowie ciągle musieli radzić sobie z nowymi sytuacjami, pokonywać trudności, dorastać do zaskakujących wyzwań, a następnie prosi uczniów, aby przypomnieli sobie te sekwencje filmu, w których ukazano zmagania bohaterów z trudnościami życia i zatytułowali je.

(Uczniowie zgłaszają propozycje tytułów, które nauczyciel zapisuje na tablicy. W ten sposób powstaje lista trudnych sytuacji i wyzwań, z którymi musieli poradzić sobie bohaterowie filmu).’

Lista trudnych sytuacji i wyzwań życia

Kiedy lista jest już gotowa i omówiona, nauczyciel dzieli klasę na sześć małych grup, rozdaje młodzieży arkusze papieru i mazaki. Najlepiej, aby w każdym zespole pracowało pięć osób. Każda grupa wybiera sobie jakąś trudną sytuację (lub wyzwanie) i rozwiązuje zadanie, stosując się do poleceń zawartych w instrukcji przygotowanej przez nauczyciela. Ważne jest, aby każda grupa zastanawiała się nad inną sytuacją.

Uczniowie w wyznaczonym miejscu zawieszają plakaty i prezentują wyniki pracy swoich zespołów. Pozostali uczniowie mogą te wypowiedzi uzupełniać, mają prawo zadawać pytania, prosić o dodatkowe wyjaśnienia.

Po prezentacji nauczyciel podsumowuje pracę zespołów, koncentrując się przede wszystkim na sposobach rozwiązywania trudnych sytuacji przez bohaterów „Opowieści z Narnii” (zapisanych na plakatach). Następnie prosi uczniów, aby przypomnieli sobie raz jeszcze przygody Piotra, Zuzanny, Edmunda oraz Łucji, a następnie stworzyli wspólnie listę niezbędnych zachowań i sposobów postępowania, do których warto odwołać się, by poradzić sobie w trudnej dla siebie sytuacji.

(Uczniowie zgłaszają propozycje rozwiązań, nauczyciel zapisuje je na tablicy. W ten sposób powstaje lista sposobów pokonywania trudności).

W tej części lekcji nauczyciel może poprosić uczniów, aby opowiedzieli o swoich doświadczeniach związanych z trudną sytuacją czy wyzwaniem. Ważna w tych opowieściach jest nie tylko trudność, którą trzeba pokonać, ale również sposób, w jaki sobie radzimy z różnego rodzaju komplikacjami losu. Wypowiedzi uczniów na pewno wzbogacą listę W jaki sposób można radzić sobie z trudnościami życia?

Nauczyciel przystępuje do podsumowania tej części zajęć – zadaje uczniom pytanie:
Życie zmusza człowieka do ciągłego pokonywania trudności i podejmowania nowych wyzwań. Jakie korzyści wynikają z tych niełatwych doświadczeń?

Odpowiedzi uczniów:

(Uczniowie zapisują odpowiedzi do zeszytów)

Jeżeli można przeznaczyć więcej czasu na pracę nad „Opowieściami z Narnii” warto zaproponować uczniom do wykonania dodatkowe zadanie oparte na metodzie fabuła „z kubka”.

Fabuła „z kubka” to metoda, dzięki której można zachęcić ucznia do twórczej pracy np. do stworzenia opowiadania. Do przeprowadzenia zajęć tym sposobem potrzebne są pojemniki (kubki, dzbanuszki, pudełka), w których znajdują się kartki z informacjami składającymi się na ogólny plan opowiadania. Uczniowie po kolei losują kartki ze wskazówkami, które należy uwzględnić w opowiadaniu. W przypadku prezentowanej lekcji kartki z pojemnika wyciągają przedstawiciele wcześniej utworzonych grup. Następnie uczniowie tworzą w swoich grupach historie oparte na ogólnym planie skonstruowanym na podstawie wylosowanych informacji. Po skończonej pracy w grupach opowiadania są prezentowane całej klasie, wszystkie są krótko komentowane przez nauczyciela i nagradzane oklaskami. Można je później przepisać na komputerze, wzbogacić ilustracjami i wyeksponować w klasie

Instrukcja dla grup

Waszym zadaniem będzie napisanie krótkiego opowiadania, w którym bohater musi zmierzyć się z trudną sytuacją lub trudnym wyzwaniem.
Przedstawiciele grup wylosują ze dzbanków, znajdujących się na stole, informacje, które posłużą Wam do stworzenia planu opowiadania. Pamiętajcie:

• opowiadanie tworzycie w grupie,
• nadajecie mu tytuł,
• wykorzystujecie w nim wszystkie informacje znajdujące na kartkach,
• akcję opowiadania osadzacie w Narnii,
• czas Waszej pracy – 25 minut.

Życzę powodzenia!

1. BOHATER?
   Pan Bóbr
   Faun
   Centaur
   Lis
   Wilk
   Pani Bobrowa
2. JAKĄ TRUDNOŚĆ NAPOTKA?
   zgubi coś cennego
   zabłądzi
   by zostać dyplomatą, musi szybko opanować obcy język
   na prośbę Królowej Łucji musi przygotować ważną uroczystość
   straci źródło swojego utrzymania
   spotka go coś przykrego, np. zachoruje
3. CO PRZEŻYWA BOHATER?
   jest bardzo zmartwiony
   denerwuje się
   czuje się niepewnie
   jest zdezorientowany
   jest niespokojny
   boi się
4. JAK PORADZI SOBIE BOHATER?
   pomogą mu inni
   zachowa się bardzo odważnie
   wykaże się pomysłowością
   przyjmie wsparcie rodziny
   nie straci zimnej krwi, opanuje negatywne emocje
   zaryzykuje i …
5. JAK ZAKOŃCZY SIĘ TA HISTORIA?
   znajdzie nowych przyjaciół
   uwierzy w swoje możliwości
   zdobędzie cenne doświadczenie
   nauczy się czegoś nowego
   pozna swoje dobre i złe strony
   stanie się silniejszy

Zamykając zajęcia, nauczyciel dziękuje dzieciom za pracę na lekcji, wyróżnia uczniów szczególnie aktywnych (np. wystawiając im oceny) i objaśnia pracę domową. Warto również wygospodarować kilka minut na refleksję dotyczącą zajęć. Zachęcić uczniów, aby sami ocenili swoją pracę, atmosferę panującą na lekcji, wskazali pozytywne i negatywne strony zajęć, zaproponowali zmiany, które pozwolą klasie w przyszłości lepiej uczyć się.

Przypisy;

[1] Słownik języka polskiego (pod red. prof. Mieczysława Szymczyka), PWN Warszawa 1981.

Praca domowa

1. W filmie pojawiają się wypowiedzi, które mają charakter sentencji (złotych myśli). Napiszcie krótkie opowiadanie zaczynające się od słów: Warto mieć oczy szeroko otwarte… lub Co było, minęło. Nie ma potrzeby wracać do rzeczy przeszłych…
2. Zastanówcie się, w jaki sposób pobyt Łucji, Piotra, Zuzanny lub Edmunda w Narnii mógł wpłynąć na ich dalsze życie. Wybierzcie sobie jednego z bohaterów i napiszcie o tym. Może to być opowiadanie o dalszych losach postaci, list bohatera pisany po latach do przyjaciela (przyjaciółki), jedna z kartek pamiętnika.

Załączniki

Załącznik

ZASADY PRACY W GRUPIE

NAJEFEKTYWNIEJ PRACUJE SIĘ W ZESPOLE 5 OSÓB

• Wybierzcie spośród siebie LIDERA, SEKRETARZA oraz SPRAWOZDAWCĘ.
• Pamiętajcie, że LIDER kieruje pracą grupy, organizuje ją, a nie przewodzi, zwłaszcza nie dominuje, nie narzuca swoich poglądów, dba, by wszyscy mogli się wypowiedzieć, ale nie na raz, więc ustala, kto w danej chwili mówi.LIDER dba też o to, by wszyscy pracowali, by każdy miał udział w rozwiązywaniu zadania, pilnuje, aby grupa pracowała nad zadaniem – tematem, a nie poświęcała uwagi kwestiom ubocznym, nieistotnym dla osiągnięcia celu.
• SEKRETARZ – pilnuje, by nie umknęły uwadze i pamięci ciekawe pomysły zgłaszane w czasie pracy nad rozwiązaniem problemu.
• SPRAWOZDAWCA – stara się wyławiać w trakcie pracy zespołu ważne ustalenia, uzgadnia z grupą stanowisko – rezultat pracy, przedstawia efekt pracy zespołu publicznie.
• KAŻDY CZŁONEK ZESPOŁU – stara się pracować intensywnie, na miarę swoich możliwości, ale z dbałością o wspólny udział w osiągnięciu celu; uważnie słucha, co mają inni do powiedzenia, nie przerywa wypowiedzi kolegów, czeka na swoją kolej w zgłaszaniu pomysłów i spostrzeżeń.

UWAGA !
Ważne, by na kolejnych lekcjach, podczas których młodzież pracuje w grupach, role odgrywane w zespole zmieniały się. Niech każdy uczeń ma szansę sprawdzenia swoich możliwości