Opis filmu

Niezwykła opowieść o jednej z warszawskich ulic, która przed wojną nazywała się Twarda, a po wojnie — Krajowej Rady Narodowej. Narrację tego dokumentu autorka filmu powierzyła dzieciom. To one mówią o swojej ulicy, a dokumentalistka uzupełnia ich opowieści odpowiednimi zdjęciami.

Informacje o autorze filmu

Danuta Halladin (1930–1987) — reżyserka i scenarzystka filmów dokumentalnych. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi (1955). W 1955 roku pracowała jako asystentka Andrzeja Wajdy przy realizacji „Idę do słońca”, dokumentu poświęconego Xaweremu Dunikowskiemu. Po ukończeniu studiów pełniła funkcję asystentki reżysera w łódzkiej Wytwórni Filmów Oświatowych, później przeniosła się do warszawskiej Wytwórni Filmów Dokumentalnych, w której debiutowała jako reżyser filmem „Sami na świecie” (1958). W swojej twórczości często sięgała po problematykę dziecięcą, dlatego nazywano ją „Nasfeterem filmu dokumentalnego”.

(oprac. na podstawie http://culture.pl/pl/tworca/danuta-halladin)

Propozycje wykorzystania filmu podczas zajęć

Film można wykorzystać w szkole podstawowej (kl. IV–VI) oraz w gimnazjum na zajęciach:

• do dyspozycji wychowawcy,
• języka polskiego,
• religii,
• pozalekcyjnych (np. prowadzonych przez nauczyciela-bibliotekarza z zakresu regionalizmu czy pedagoga szkolnego).

Tematy do dyskusji

1. Rola i funkcje filmu dokumentalnego.

2. Nasze miejsce na ziemi — człowiek w swoim najbliższym otoczeniu.

3. „Nikt nie jest samotną wyspą” — potrzeba więzi międzyludzkich, znaczenie relacji międzysąsiedzkich, związki człowieka z najbliższym otoczeniem.

4. Dlaczego warto być uważnym obserwatorem świata?

5. Odpowiedzialność człowieka za najbliższe środowisko.

Pytania

1. Jaki klucz znalazła autorka filmu do opowieści o „mojej ulicy”?

2. Komu autorka powierzyła narrację? Z czyjej perspektywy patrzymy na świat?

3. Czy dzieci są dobrymi obserwatorami? Co ciekawego dostrzegły na swojej ulicy? Jaka atmosfera tam panuje? Jak dzieci przedstawiają relacje międzyludzkie?

4. Jakie ślady wojny można odnaleźć na „mojej ulicy”?

5. Czy obraz ulicy utrwalony w materiale zdjęciowym zbieżny jest z opowieścią jej małych mieszkańców?

6. Co świadczy o tym, że świat przedstawiony w filmie odchodzi w przeszłość?

7. Czy autorce filmu udało się oddać nastrój tamtego miejsca i czasu?

8. Co chcielibyście wziąć z tej ulicy dla siebie, a co zdecydowanie odrzucacie?

9. O czym świadczą słowa dzieci: „ale to najlepsza ulica, dla mnie najpiękniejsza”?

10. Czy czujecie się związani ze swoją ulicą (osiedlem, wsią)? Jakich słów użylibyście, by określić swój stosunek do miejsca, w którym mieszkacie?

11. Jaka atmosfera panuje na waszej ulicy (osiedlu, na waszej wsi)? Co charakteryzuje miejsce, w którym mieszkacie? Co się tam ciekawego dzieje? Jak wyglądają relacje międzyludzkie? Czy ktoś z Was umiałby opisać np. listonosza?

12. Czy macie przyjaciół/kolegów na swojej ulicy/w swoim osiedlu/wsi)? Jak spędzacie razem czas? Czy lubicie swoich sąsiadów?

13. Co musiałoby się zmienić, aby można było powiedzieć o miejscu, w którym mieszkacie, że jest najlepsze i najpiękniejsze?

14. Co wy możecie zrobić, aby miejsce, w którym mieszkacie, uczynić bardziej przyjaznym?

Proponowane metody pracy

1. Korzystanie ze źródeł internetowych: np. znalezienie w internecie informacji na temat ulicy Twardej (dawniej Krajowej Rady Narodowej) w Warszawie (W jakiej dzielnicy znajduje się ulica Twarda? Jaka jest jej historia? Jak dzisiaj wygląda?).

2. Układanie pytań do filmu.

3. Interpretacja wybranych kadrów.

4. Pogadanka heurystyczna.

5. Technika kosza i walizki — uczniowie dyskutują o ulicy przedstawionej w filmie — to, co im się podoba, „wkładają” do wyrysowanej na arkuszu papieru walizki, to, co im nie odpowiada, „wyrzucają” do kosza).

6. Przybysz z innej planety — uczniowie patrzą na ulicę przedstawioną w filmie (albo na miejsce, w którym mieszkają) oczami przybysza z innej planety; mówią o tym, co, im się spodobało, a co, ich zaskoczyło, zdziwiło czy zaniepokoiło.

7. Burza mózgów i piramida priorytetów — uczniowie zastanawiają się, jak wyglądałoby idealne miejsce do mieszkania (idealna ulica); na zasadzie burzy mózgów zgłaszają swoje propozycje, po czym dokonują ich hierarchizacji, układając piramidę.

8. Działania twórcze — np. uczniowie mogą wykonać plakat do filmu, przygotować wystawę fotograficzną przedstawiającą wybraną ulicę czy najbliższe otoczenie; ułożyć piosenkę lub wiersz o swojej ulicy, przygotować króciutki film o swojej ulicy, stworzyć opowiadanie o miejscu, w którym się mieszka, wybrać jakąś postać z filmu i wymyślić historię jej życia, przeprowadzić wywiad z wybranymi mieszkańcami swojej ulicy itp.

9. Przygotowanie konkursu sprawdzającego znajomość najbliższej okolicy czy ulic miasta, w którym znajduje się szkoła.

10. Zorganizowanie krótkiej wycieczki, podczas której dzieci oprowadzają kolegów z klasy po swojej okolicy (ulicy, osiedlu, wsi).