Cele lekcji

Podczas zajęć uczeń:

• doskonali umiejętność analizy i interpretacji dzieła filmowego;
• uczy się charakteryzować postać indywidualnego i zbiorowego bohatera filmowego;
• utrwala pojęcie – ADAPTACJA;
• wzbogaca słownictwo i uczy się nim posługiwać;
• doskonali umiejętność dyskutowania i obrony własnego zdania;
• uczy się współdziałania w grupie i odpowiedzialności za efekt wspólnej pracy;
• uczy się w ciekawy sposób prezentować efekty swojej pracy.

Środki dydaktyczne Film „Mikołajek” reż. Laurent Tirard, projektor multimedialny, komputery z dostępem do Internetu ( młodzież korzysta ze strony kino.pecetowiec.pl, na której jest dostępny film), arkusze papieru, mazaki

Formy pracy praca w grupach, praca z całą klasą Metody pracy elementy heurezy, metody aktywizujące – metoda różnych punktów widzenia, elementy metody projektu, dyskusja

Przebieg lekcji

Zapoznanie uczniów z celami lekcji i metodami pracy. Zapisanie tematu lekcji do zeszytów. Wykazanie podobieństw i różnic między charakterystyką indywidualną a zbiorową

Krótka informacja o filmie. (Film „Mikołajek” został wyreżyserowany przez Laurenta Tirarda na podstawie książki o tym samym tytule. Autorami dzieła dla dzieci byli: Rene Goscinny /autor tekstu, znany z książek o Asterixie/ i Juan- Jacques Sempe /autor rysunków/. Film powstał w pięćdziesiątą rocznicę wydania książki)

Przypomnienie definicji słowa adaptacja. (ADAPTACJA – przełożenie, najczęściej tekstu literackiego, lecz także przedstawienia teatralnego lub słuchowiska radiowego w celu dostosowania go do filmu. Scenariusz adaptacji może być dość swobodny.) Zapisanie definicji do zeszytów.

Podział klasy na 6 zespołów i przydział zadań. (Załącznik nr 1)

Projekcja filmu.

Praca w grupach – czas ok. 45 min.

Prezentacja. Liderzy grup prezentują wyniki pracy zespołu (każdy ok. 5 min).

Ocena pracy poszczególnych zespołów.

Nauczyciel zadaje pytanie – Który z bohaterów zyskał Waszą największą sympatię? Czy jest to bohater indywidualny, czy zbiorowy? Uzasadnijcie odpowiedź.

Dyskusja.

Praca domowa

1. Napisz charakterystykę wybranego przez siebie bohatera filmu ,,Mikołajek”. Zaznacz, która cecha charakteru najbardziej Ciebie ujęła.
   (lub)
2. Napisz charakterystykę zbiorową Mikołajka i jego kolegów.

Załączniki

Załącznik nr 1

INSTRUKCJA DLA GRUPY I

1. Wybierzcie spośród siebie lidera grupy.
2. Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
3. Podzielcie zadania między siebie.

Zadania:

Waszym zadaniem jest narysowanie na arkuszu papieru Mikołajka; opisanie wyglądu zewnętrznego i cech charakteru bohatera. Zwróćcie uwagę na to, co Mikołajek mówi sam o sobie, a co mówią o nim inni bohaterowie (np. rodzice). Wykorzystajcie przygotowane słownictwo (załącznik nr 2). W czasie prezentacji możecie wykorzystać wybraną scenę z filmu. Czas prezentacji ok. 5 min.

Pytania pomocnicze przy przygotowaniu charakterystyki:

• Jak ma na imię bohater?
• Ile ma lat?
• Jak wygląda? (Jaką ma sylwetkę, twarz nos, brwi, oczy, włosy, usta, ręce?)
• W jaki sposób się porusza?
• W jaki sposób się ubiera?
• W jaki sposób się wypowiada?
• Jakie cechy charakteru posiada?(Która cecha jest dominująca?)
• Kim chce zostać w przyszłości?
• Jak oceniacie bohatera?

INSTRUKCJA DLA GRUPY II

1. Wybierzcie spośród siebie lidera grupy.
2. Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
3. Podzielcie zadania między siebie.

Zadania:

Waszym zadaniem jest narysowanie na arkuszu papieru Alcesta; opisanie wyglądu zewnętrznego i cech charakteru bohatera. Zwróćcie uwagę na to, co Alcest mówi sam o sobie, a co mówią o nim inni bohaterowie (np. Mikołajek). Wykorzystajcie przygotowane słownictwo (załącznik nr 2). W czasie prezentacji możecie wykorzystać wybraną scenę z filmu. Czas prezentacji ok. 5 min.

Pytania pomocnicze przy przygotowaniu charakterystyki:

• Jak ma na imię bohater?
• Ile ma lat?
• Jak wygląda? (Jaką ma sylwetkę, twarz nos, brwi, oczy, włosy, usta, ręce?)
• W jaki sposób się porusza?
• W jaki sposób się ubiera?
• W jaki sposób się wypowiada?
• Jakie cechy charakteru posiada?(Która cecha jest dominująca?)
• Kim chce zostać w przyszłości?
• Jak oceniacie bohatera?

INSTRUKCJA DLA GRUPY III

1. Wybierzcie spośród siebie lidera grupy.
2. Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
3. Podzielcie zadania między siebie.

Zadania:

Waszym zadaniem jest narysowanie na arkuszu papieru Gotfryda, opisanie wyglądu zewnętrznego i cech charakteru bohatera. Zwróćcie uwagę na to, co Gotfryd mówi sam o sobie, a co mówią o nim inni bohaterowie (np. Mikołajek). Wykorzystajcie przygotowane słownictwo (załącznik nr 2). W czasie prezentacji możecie wykorzystać wybraną scenę z filmu. Czas prezentacji ok. 5 min.

Pytania pomocnicze przy przygotowaniu charakterystyki:

• Jak ma na imię bohater?
• Ile ma lat?
• Jak wygląda? (Jaką ma sylwetkę, twarz nos, brwi, oczy, włosy, usta, ręce?)
• W jaki sposób się porusza?
• W jaki sposób się ubiera?
• W jaki sposób się wypowiada?
• Jakie cechy charakteru posiada?(Która cecha jest dominująca?)
• Kim chce zostać w przyszłości?
• Jak oceniacie bohatera?

INSTRUKCJA DLA GRUPY IV

1. Wybierzcie spośród siebie lidera grupy.
2. Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
3. Podzielcie zadania między siebie.

Zadania:

Waszym zadaniem jest narysowanie na arkuszu papieru Kleofasa, opisanie wyglądu zewnętrznego i cech charakteru bohatera. Zwróćcie uwagę na to, co Kleofas mówi sam o sobie, a co mówią o nim inni bohaterowie (np: Mikołajek).Wykorzystajcie przygotowane słownictwo (załącznik nr 2). W czasie prezentacji możecie wykorzystać wybraną scenę z filmu. Czas prezentacji ok. 5 min.

Pytania pomocnicze przy przygotowaniu charakterystyki:

• Jak ma na imię bohater?
• Ile ma lat?
• Jak wygląda? (Jaką ma sylwetkę, twarz nos, brwi, oczy, włosy, usta, ręce?)
• W jaki sposób się porusza?
• W jaki sposób się ubiera?
• W jaki sposób się wypowiada?
• Jakie cechy charakteru posiada? (Która cecha jest dominująca?)
• Kim chce zostać w przyszłości?
• Jak oceniacie bohatera?

INSTRUKCJA DLA GRUPY V

1. Wybierzcie spośród siebie lidera grupy.
2. Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
3. Podzielcie zadania między siebie.

Zadania:

Waszym zadaniem jest narysowanie na arkuszu papieru Rufusa, opisanie wyglądu zewnętrznego i cech charakteru bohatera. Zwróćcie uwagę na to, co Rufus mówi sam o sobie, a co mówią o nim inni bohaterowie (np. Mikołajek)Wykorzystajcie przygotowane słownictwo (załącznik nr 2). W czasie prezentacji możecie wykorzystać wybraną scenę z filmu. Czas prezentacji ok. 5 min.

Pytania pomocnicze przy przygotowaniu charakterystyki:

• Jak ma na imię bohater?
• Ile ma lat?
• Jak wygląda? (Jaką ma sylwetkę, twarz nos, brwi, oczy, włosy, usta, ręce?)
• W jaki sposób się porusza?
• W jaki sposób się ubiera?
• W jaki sposób się wypowiada?
• Jakie cechy charakteru posiada?(Która cecha jest dominująca?)
• Kim chce zostać w przyszłości?
• Jak oceniacie bohatera?

INSTRUKCJA DLA GRUPY VI

1. Wybierzcie spośród siebie lidera grupy.
2. Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
3. Podzielcie zadania między siebie.

Zadania:

Waszym zadaniem jest charakterystyka zbiorowa grupy dzieci, do której przynależy Mikołajek. Krótko opiszcie wygląd zewnętrzny i cechy charakteru bohaterów, szczególną uwagę zwróćcie na ich cechy wspólne, ideały i dążenia. W czasie prezentacji wykorzystajcie wybrane sceny zbiorowe z filmu. Czas prezentacji ok. 5 min.

Pytania pomocnicze przy przygotowaniu charakterystyki:

• Jakie imiona noszą bohaterowie?
• Ile mają lat?
• Jak wyglądają? (Czy są do siebie podobni, czy się różnią pod względem wyglądu?)
• W jaki sposób się ubierają?(Kiedy noszą podobne ubrania, kiedy różne i o czym to świadczy?)
• Czy posiadają podobne cechy charakteru, czy różne?
• W jaki sposób spędzają czas? (Podajcie przykłady z filmu)
• Co ich łączy? Co powoduje, że stanowią grupę kolegów?
• Jak oceniacie bohaterów jako grupę?

Załącznik nr 2

Słownictwo opisujące wygląd człowieka:

twarz: pociągła • owalna • podłużna • kwadratowa • trójkątna • szczupła • okrągła • pucułowata • pyzata • drobna • chłopięca • dziewczęca • blada • ogorzała • opalona • otwarta • szczera • śniada • wydłużona • gładka • pomarszczona • sympatyczna • szczurza • końska;

nos: długi • duży • garbaty • haczykowaty • krogulczy • krzywy • mały • orli • perkaty • płaski • prosty • spiczasty • wydatny • zadarty • zakrzywiony • zgrabny

brwi: bujne • krzaczaste • gęste • groźne • jasne • ciemne • czarne • nastroszone • cienkie • regularne • zrośnięte • ładnie zarysowane • rysujące się łagodnym łukiem • jaskółcze;

oczy: brązowe • piwne • niebieskie • szare • stalowe • czarne • siwe • zielone • błyszczące •piękne • podsiniaczone • przekrwione • ruchliwe • rybie • wypukłe • wybałuszone • sarnie • skośne • urocze • wpół przymknięte • zamglone • zezowate • chmurne • dzikie • figlarne • krótkowzroczne • lodowate • chłodne • łagodne • marzycielskie • przebiegłe • przenikliwe • rozbiegane • sokole • wesołe • zimne • złe • żywe •kocie • głęboko osadzone • wpadnięte;

włosy: białe • blond • ciemne • bujne • bursztynowe • cienkie • czarne • czerwone • długie • faliste • falujące • farbowane • gęste • gładkie • grube • hebanowe • jasne • jedwabiste • kasztanowe • kędzierzawe • konopne • kręcone •krótkie • krucze • kudłate • lniane • miedziane • miękkie • naturalne • nastroszone • niesforne • krótko ścięte • obfite • ognistorude • piękne •popielate • posiwiałe • pozłociste • przerzedzone • rozczochrane • rozpuszczone • rudawe • rzadkie • siwe • srebrne • szpakowate • sztywne • szorstkie • tycjanowskie;

usta: blade • czerwone • drobne • drżące • drwiące • dziecinne • dziewczęce • grube karminowe • koralowe • kształtne • małe • malinowe • miękkie • nabrzmiałe • mięsiste • niedomknięte • odęte • okolone zarostem • pełne • pąsowe • popękane • pulchne • rozdziawione • rubinowe sine • spierzchnięte • surowe • wąskie • szorstkie • ładnie wykrojone • wydatne • zaciśnięte • wykrzywione grymasem;

ręce: alabastrowe • białe • chude • drobne duże • kościste • małe • muskularne • ogromne • pomarszczone • pulchne • szorstkie • spracowane • wychudłe • żylaste • wydelikacone • wypielęgnowane • zadbane • zaniedbane • zgrubiałe • zniszczone • masywne;

sylwetka: wysmukła • zgrabna • wysportowana •szczupła • przysadzista • niezgrabna • wysoka niska • szczupła • tęga.

Słownictwo opisujące sposób poruszania się:

chodzić lekko • ociężale • szybko • powoli • z trudem • o lasce • o kulach • z gracją • z wdziękiem • energicznym krokiem • jakby kij połknął (sztywno wyprostowany) • jak kaczka • jak marynarz • jak modelka • jak tancerka • na palcach • poruszać się ospale • ruszać się jak mucha w smole • stąpać ostrożnie • niepewnie stawiać kroki.

Słownictwo opisujące sposób ubierania się:

modnie • niemodnie • elegancko • z wdziękiem •z szykiem • z przesadą • z klasą • z nonszalancją •ze znajomością mody/najnowszych trendów w modzie • skromnie • bez przesady • swobodnie • zgodnie ze swym stylem • stosownie do okazji • gustownie • z dbałością o szczegóły • staroświecko • staromodnie • praktycznie • wygodnie • bez wdzięku.

Słownictwo opisujące sposób wypowiadania się:

podniesionym głosem • cicho • przyciszonym/zduszonym głosem • półgłosem • niewyraźnie przez zęby • pod nosem • przez nos • jakby miał katar • niewyraźnie • połykając końcówki wyrazów • gładko • płynnie • bez zająknięcia • jasno dobitnie • donośnie • jąkając się • wolno cedząc wyrazy • sepleniąc • zacinając się • monotonnie • rozwlekle • z przejęciem • ze swadą • z ożywieniem • z obcym akcentem.

(Oprac. na podst. „Jak dobrze napisać?” M. Kuziaka i S. Rzepczyńskiego, PARK, Bielsko-Biała , wyd. II. ).

Załącznik nr 3

SŁOWNICTWO DO CHARAKTERYSTYKI POSTACI

A/ SŁOWNICTWO WARTOŚCIUJACE CZŁOWIEKA

agresywny, ambitny, apatyczny (obojętny, odrętwiały), apodyktyczny (nie znoszący sprzeciwu, narzucający komuś swoje zdanie), atrakcyjny, autokratyczny (despotyczny, samowładny); awanturniczy; bezczelny, bezduszny (oziębły, nieczuły); bezkrytyczny ( pozbawiony krytycyzmu; naiwny, łatwowierny), bezinteresowny (działający nie dla własnego interesu); bezmyślny, bezpośredni (spontaniczny, prosty, szczery); beztroski, bezwstydny, bezwzględny (okrutny, surowy), błyskotliwy (dowcipny, olśniewający, efektowny); bogobojny, bohaterski, brutalny, brzydki, bystry (odznaczający się żywością myślenia; szybko orientujący się, sprytny); cichy, ciekawy, cierpliwy, chamski, chciwy, chełpliwy (samochwalczy, zarozumiały); chytry, cnotliwy (szlachetny, prawy), cyniczny (drwiący , kpiący); czarujący (pełen uroku osobistego, ujmujący, powabny ); czuły, delikatny, despotyczny, dobroduszny (mający łagodne, życzliwe usposobienie; poczciwy, dobrotliwy); dobry, dobrotliwy; dociekliwy; dojrzały, dogmatyczny (bezkrytyczny; opierający się na jakiejś doktrynie); dokładny, dowcipny, dumny, dwulicowy (fałszywy, obłudny, nieszczery); dziecinny, dzielny, dziwaczny, dziwny, dynamiczny (pełen życia, aktywny); dyskretny; egoistyczny (samolubny); egzaltowany (przesadny w uczuciach, przewrażliwiony); elegancki, elokwentny (mający dar, łatwość wymowy); energiczny; fanatyczny, flegmatyczny (powolny, spokojny, opanowany); gadatliwy; genialny; głupi; gorliwy (wykazujący dużo zapału, wytrwałości; żarliwy, sumienny); gościnny; gruboskórny, (niedelikatny, pozbawiony taktu, subtelności; nieokrzesany; ordynarny); grzeczny; gwałtowny; hojny (szczodry); honorowy; impertynencki (arogancki, obraźliwy), impulsywny (żywo reagujący na coś; porywczy, pobudliwy, gwałtowny); infantylny (dziecinny, niedojrzały); interesowny; kapryśny; kłamliwy; kłótliwy; koleżeński, konfliktowy; konsekwentny (realizujący coś zgodnie z wcześniejszym założeniem); konserwatywny (przeciwny reformom, zmianom, nowościom; przywiązany do tego, co dawne); kreatywny (twórczy); krzykliwy; krytyczny; kulturalny; lekkomyślny; leniwy; liberalny (nierygorystyczny, pobłażliwy, tolerancyjny); litościwy; ludzki (wyrozumiały, humanitarny, miłosierny, łagodny); łatwowierny; łaskawy (życzliwy, przyjazny); małomówny; mądry; mężny; miłosierny; miły; młody; muzykalny; mściwy; myślący; nadgorliwy; naiwny, narcystyczny (bezkrytycznie uwielbiający samego siebie); nerwowy; neurotyczny (znerwicowany); niecierpliwy; niedojrzały; niedokładny; niedyskretny; niegościnny; nieufny; niesprawiedliwy; nieśmiały; stanowczy ;nieustępliwy; niewdzięczny; niewychowany; niezrównoważony (zmienny, nieopanowany); niezwykły; nonszalancki (lekceważący kogoś, niedbały o coś, np. o formy grzecznościowe); nowoczesny; nudny; obłudny; obojętny; obyty (umiejący się zachować, wyrobiony towarzysko); odporny; odpowiedzialny; odważny; ograniczony (mający ciasne horyzonty myślowe; nieinteligentny, tępy); okrutny; opanowany; opiekuńczy; opryskliwy (odpowiadający gniewnie; nieuprzejmy; szorstki); ordynarny (prostacki, nieokrzesany, wulgarny); ospały (senny); ostrożny; oszczędny; otwarty (szczery, nieobłudny, prostolinijny); pamiętliwy; pedantyczny (drobiazgowy); pewny siebie; pilny; pobłażliwy (wyrozumiały, tolerujący coś); pobudliwy; podejrzliwy; podły; pogodny (odznaczający się pogoda ducha, pełen spokoju, równowagi wewnętrznej); pojętny (bystry, zdolny, rozgarnięty); pokorny; pomocny; pomysłowy; ponury; posłuszny; postawny (mający piękną postawę, dobrze zbudowany, rosły , zgrabny); postępowy; potulny (posłuszny, pokorny); poważny, powierzchowny (bezmyślny, płytki); powściągliwy (panujący nad sobą, wstrzemięźliwy, umiarkowany); pracowity; prawy (szlachetny, uczciwy); prostolinijny (prosty, szczery, uczciwy, prawy); prostacki; próżny (przywiązujący wagę do rzeczy zewnętrznych); prymitywny, przebiegły (sprytny); przebojowy (odważny, atakujący, agresywny); przedsiębiorczy (pełen inicjatywy, energii, pomysłowy, zaradny); przekorny (sprzeciwiający się czemuś bez powodu, robiący na przekór); przemądrzały; przewidujący; przezorny (rozważny, baczny , ostrożny); przyjacielski; przystojny; psotny (lubiący płatać figle; urwis); pusty (beztroski, lekkomyślny); pyszałkowaty (zarozumiały); radosny; refleksyjny (skłonny do refleksji, do zastanawiania się, rozważania); religijny; romantyczny(tu znaczy: odznaczający się skłonnością do marzeń, idealizmem życiowym); rozmowny; rozrzutny (nie liczący się z pieniędzmi); roztrzepany (nieuważny, roztargniony); rozumny; rozsądny; rozważny; rycerski (tu znaczy: pełen uprzejmości, galanterii, zwł. wobec kobiet); samodzielny; samokrytyczny; samolubny; samowystarczalny; samowolny;

sceptyczny (niedowierzający, zachowujący dystans wobec czegoś); sentymentalny (przesadnie uczuciowy, ckliwy, czułostkowy); schludny (dbający o czystość swego wyglądu); serdeczny; skąpy; skromny; skryty; skrupulatny (dokładny, pedantyczny); słaby; słowny (dotrzymujący słowa); smutny; solidarny (współodpowiedzialny, dążący do wspólnego celu); spokojny; spontaniczny (odruchowy, żywiołowy); spostrzegawczy; sprawiedliwy; sprytny; stały (nie ulegający zmianom, wahaniom); stanowczy; staranny; stronniczy; subtelny (odznaczający się taktem, wrażliwością w sposobie bycia); sumienny (rzetelny); surowy (niewyrozumiały, bezwzględny, rygorystyczny, wymagający, groźny), sympatyczny; szarmancki (odznaczający się wyszukaną grzecznością, zwł. wobec kobiet; elegancki, uprzejmy); szczęśliwy; szczodry (hojny); szlachetny; szorstki (niedelikatny, gburowaty, opryskliwy); śliczny; śmiały; śmieszny; światowy (wyrobiony towarzysko; bywały w świecie); tajemniczy; taktowny; tchórzliwy; tendencyjny (nieobiektywny; stronniczy); tępy; tolerancyjny; towarzyski; tradycyjny (przywiązany do tradycji); troskliwy; twórczy; ubogi; uczciwy; uczuciowy; ufny; ugodowy; uległy; uparty; uroczy; urodziwy; usłużny (chętny, uczynny); uszczypliwy (złośliwy); utalentowany; uważny; uzdolniony; waleczny; wartościowy; wesoły; wielkoduszny ; wierny; wierzący; władczy (lubiący mieć władzę nad kimś); wrażliwy; wspaniałomyślny (szlachetny, wielkoduszny); wstydliwy; wścibski; wulgarny; wykształcony; wyniosły (dumny); wyrachowany (interesowny); wyrozumiały; wytrzymały; zabawny; zakłamany; zaciekły (nieprzejednany, zajadły, zawzięty); zacofany; zadbany; zahartowany (odporny); zakompleksiony; zamknięty w sobie; zapalczywy (łatwo wybuchający gniewem; impulsywny; popędliwy); zasadniczy (nie odstępujący od pewnych zasad, pryncypialny); zawzięty; zazdrosny; zdolny; zdyscyplinowany; zgorzkniały (zniechęcony, apatyczny); zgrabny; zgryźliwy (dogadujący, dokuczliwy); złośliwy; zły; zmienny; zręczny; zrównoważony (opanowany); zuchwały (1. bardzo odważny / brawurowy/ ryzykowny ; 2. lekceważący innych, bezczelny); zwinny; życzliwy (przyjaźnie usposobiony do kogoś; przychylny).

B/ SŁOWNICTWO NAZYWAJĄCE CZŁOWIEKA:

• altruista (ktoś bezinteresownie poświęcający się dla dobra drugiego człowieka);
• arogant (człowiek zarozumiały i bezczelny zarazem);
• awanturnik (człowiek skłonny do wszczynania bójek, burd);
• bałaganiarz (człowiek robiący bałagan; nieporządny; chaotyczny);
• brutal (człowiek brutalny; grubianin; ordynus);
• choleryk (człowiek o gwałtownych, niekontrolowanych reakcjach, prędki, porywczy)
• chojrak (śmiałek nie liczący się z niczym; krzykacz);
• chwat (człowiek energiczny, dzielny, zaradny; zuch; śmiałek);
• cynik (człowiek kpiący z przyjętych ogólnie wartości i zasad moralnych);
• dewot (ktoś manifestacyjnie, ostentacyjnie pobożny);
• dusigrosz (ktoś chciwy na pieniądze, skąpiec, liczykrupa);
• efekciarz (człowiek działający w taki sposób, żeby wywrzeć na otoczeniu dobre wrażenie);
• egotysta (człowiek nadmiernie zajmujący się sobą i kierujący uwagę otoczenia na siebie);
• ekscentryk (człowiek ekscentryczny; dziwak; oryginał);
• elegant (mężczyzna ubierający się wytwornie, gustownie, modnie);
• epikurejczyk (1/ zwolennik epikureizmu; 2/ potocznie: osoba dążąca do niczym nie skrępowanego używania życia);
• esteta (człowiek wrażliwy na piękno, znawca piękna);
• flegmatyk (człowiek odznaczający się powolnością ruchów, słabo reagujący na bodźce);
• figlarz (ten, kto płata figle; żartowniś , psotnik);
• gaduła (człowiek nadmiernie gadatliwy);
• gagatek (człowiek udający niewiniątko, w istocie zaś sprytny i złośliwy; ziółko);
• galant (człowiek odznaczający się wyszukaną grzecznością, zwł. w stosunku do kobiet);
• guzdrała (człowiek robiący coś powoli, nie śpiesząc się);
• gwałtownik (ktoś porywczy, wybuchowy, popędliwy);
• hedonista (osoba uznająca rozkosz za najwyższe dobro, cel życia i naczelny motyw działania);
• hipochondryk (człowiek wmawiający sobie urojone choroby);
• hipokryta (człowiek dwulicowy, fałszywy; obłudnik);
• histeryk (ktoś cierpiący na histerię ; potocznie: przesadnie wrażliwy);
• humanista (ktoś uznający człowieka za najwyższą wartość moralną i źródło wszelkich innych wartości);
• idealista (człowiek kierujący się w postępowaniu wzniosłymi zasadami);
• impertynent (człowiek zuchwały; arogant);
• kabotyn (człowiek lubiący tanie efekty, zgrywający się; efekciarz);
• karierowicz (człowiek, dla którego liczy się tylko kariera);
• konserwatysta (człowiek o przekonaniach konserwatywnych, zachowawczych; zwolennik tradycji i surowych zasad moralnych);
• lekkoduch (ktoś lekkomyślny, mający niepoważny stosunek do życia);
• liberał (zwolennik liberalizmu; osoba tolerancyjna, pobłażliwa,)
• łgarz (człowiek, który łże; kłamczuch; blagier);
• malkontent (człowiek niezadowolony ze wszystkiego);
• manipulant (ktoś manipulujący innymi; w sposób nieuczciwy wywierający na ludzi wpływ)
• mazgaj (ktoś skłonny do płaczu przy lada okazji);
• mądrala (ktoś przemądrzały, mający się za mądrego);
• milczek (człowiek małomówny; mruk);
• mizantrop (człowiek stroniący od ludzi; odludek; samotnik);
• naiwniak (ktoś łatwowierny, niedoświadczony);
• nerwus (ktoś nadmiernie nerwowy);
• nikczemnik (ktoś podły, niegodziwy, nikczemny);
• obibok (człowiek leniwy, wymigujący się od pracy);
• oportunista (człowiek godzący się na coś dla uzyskania korzyści; bierny ugodowiec);
• oszczerca (człowiek obmawiający kogoś, rzucający na kogoś oszczerstwa, kalumnie; szkalujący kogoś);
• paliwoda (człowiek lekkomyślny, nieodpowiedzialny);
• pasjonat (1/ człowiek gwałtowny; 2/ ktoś mający wielką pasję ,zamiłowanie);
• panikarz (człowiek skłonny do ulegania panice /przerażeniu);
• patriota (człowiek kochający swoją Ojczyznę i swój naród; gotów do poświęceń dla ich dobra);
• pedant (człowiek drobiazgowo, często przesadnie dokładny);
• plotkarz (ktoś , kto plotkuje – powtarza nie sprawdzone lub kłamliwe informacje , szkodzące);
• pochlebca (ktoś pochlebiający);
• powsinoga (mężczyzna nie lubiący siedzieć w domu; łazik; obieżyświat; włóczęga);
• przylepa (przen.: człowiek lgnący do kogoś);
• pyszałek (człowiek pyszny, zarozumiały, butny);
• raptus (człowiek gwałtowny, porywczy; choleryk; pasjonat);
• romantyk (człowiek o usposobieniu uczuciowym lub idealista, marzyciel);
• ryzykant (ten, kto lubi ryzykować – narażać się na niebezpieczeństwo);
• samochwał (ktoś chwalący samego siebie);
• sangwinik (człowiek o gwałtownym, porywczym usposobieniu, żywo reagujący na wszelkie podniety, u którego silne uczucia i wzruszenia szybko powstają i równie szybko mijają);
• sceptyk (osoba krytycznie odnosząca się do wszystkiego i wątpiąca o wszystkim);
• snob (człowiek odznaczający się snobizmem, tj. postawą charakteryzującą się bezkrytycznym naśladownictwem sposobu bycia, gustów, poglądów ludzi należących do imponującej mu grupy społecznej);
• sobek (człowiek myślący tylko o sobie; egoista; samolub);
• społecznik (człowiek zajmujący się sprawami społecznymi, działający dla innych);
• stoik (osoba umiejąca panować nad sobą, obojętna wobec przeciwności losu i mężnie je znosząca);
• sybaryta (człowiek lubujący się w wygodnym życiu);
• szubrawiec (człowiek nikczemny, podły, łajdak, łotr, oszust);
• szuja (człowiek nikczemny, podły , łajdak, szubrawiec);
• trzpiot (człowiek lekkomyślny, płochy, roztrzepany, wesoły, niefrasobliwy; lekkoduch);
• tupeciarz (ktoś odznaczający się tupetem; zuchwalec, ktoś bezczelny, zbyt śmiały);
• tyran (człowiek narzucający wszystkim swoją wolę);
• wygodnicki (człowiek dbający tylko o swoją wygodę);
• zapaleniec (człowiek pełen zapału, chęci do działania; entuzjasta);
• zarozumialec (ktoś zarozumiały , mający zbyt wysokie mniemanie o sobie, wynoszący się nad innych);
• zrzęda (ktoś, kto stale zrzędzi, uprzykrza się ciągłym gderaniem, maruda);
• oraz inne: chciwiec; chuligan; chamidło; kłamca; kłótnik; leń ; łobuz; łakomczuch; kpiarz; nudziarz; obżartuch; okrutnik; oszust; pracuś; próżniak; ponurak; psotnik; śpioch; tchórz; uparciuch; ważniak; wesołek; zapominalski; zazdrośnik; złodziej; złośliwiec; żartowniś.

(Oprac. na podst. „Jak dobrze napisać?” M. Kuziaka i S. Rzepczyńskiego, PARK, Bielsko-Biała , wyd. II. ).