Z filmami adresowanymi do młodych widzów często bywa tak, że to, co podoba się dorosłym, co uważają oni za ważne, warte opowiedzenia i przekazania dzieciom czy młodzieży, niekoniecznie trafia w gusta tych właśnie, nastoletnich odbiorców. Wydaje się, że twórcom holenderskiego dramatu sportowego pt. Kickbokserka na czele z jego scenarzystką Barbarą Jurgens i reżyserem Johanem Timmersem, udało się znaleźć receptę na opowiedzenie historii zajmującej (jakkolwiek dość prostej i przewidywalnej), podejmującej warte dyskusji, współczesne problemy w sposób, który ma szansę trafić do młodego widza. Co więcej, dorosła publiczność zapewne także doceni cechującą ten obraz realizacyjną sprawność i widoczny profesjonalizm filmowego warsztatu czy też umiejętny sposób poprowadzenia młodych aktorów, uznając Kikbokserkę za film wyróżniający się pozytywnie na tle innych produkcji skierowanych do dzieci i młodzieży, o których, niestety, często nie da się powiedzieć tego samego. Przejawem owego docenienia walorów filmu zarówno przez młodych, jak i przez dorosłych widzów może być z jednej strony wyróżnienie go przez dziecięce jury złożone z 2800 młodych miłośników kina w wieku 12-14 lat z całej Europy, EFA Young Audience Award 2019, a z drugiej nagroda przyznana filmowi przez dorosłe jury ECFA podczas BUFF Filmfestival w Malmö w marcu tego roku.

Kickbokserka to historia osadzona we współczesnym Amsterdamie. Jej bohaterką, a także narratorką filmowej opowieści, której wewnętrzne monologi stanowią komentarz do sytuacji ukazywanych na ekranie, jest nastoletnia Bo. Dziewczynę poznajemy w chwili, gdy jej rodzina przeżywa kryzys. Rodzice rozwodzą się, a ona i brat przenoszą się wraz z matką do małego mieszkanka w mniej prestiżowej dzielnicy miasta. Introwertyczna, a  zarazem mająca problemy z panowaniem nad napadami agresji nastolatka przeżywa trudne chwile, usiłując jakoś odnaleźć się w nowej sytuacji, wyrwana ze swego dotychczasowego otoczenia. Joy – rówieśniczka z blokowiska, w którym teraz mieszka, wprowadza ją w świat kickboksingu. Bo wstępuje do lokalnego klubu. Okazuje się, że szczupła i niepozornie wyglądająca dziewczyna ma talent do tego sportu, odnajduje w nim pasję i cel oraz sposób na radzenie sobie z trudną życiową sytuacją. Czy jednak niekontrolowane napady agresji i skłonność do wdawania się w walkę także poza ringiem nie staną się przeszkodą na drodze do sportowych sukcesów?

Jak widać z powyższego opisu fabuły, mamy tu do czynienia z dość klasyczną i przewidywalną opowieścią o dojrzewaniu, której finał możemy sobie wyobrazić. Zarazem jednak opowieść ta jest wzbogacona o szereg elementów, które w pewien sposób ją wyróżniają i uatrakcyjniają. Po pierwsze, film ten to nie tylko kino dla dzieci i młodzieży, ale także sprawnie zrealizowany dramat sportowy, w którym ważną rolę odgrywa kickboksing, a więc sport walki, dyscyplina zarazem siłowa, jak i techniczna. Twórcy filmu położyli duży nacisk na partie filmu, w których ukazane są treningi w klubie i walki w ringu, czerpiąc inspirację z wielu innych obrazów o podobnej tematyce (co ciekawe, bohaterka filmu nosi nazwisko van Dam, które od razu przywodzi na myśl skojarzenia z belgijskim aktorem kina akcji i mistrzem sztuk walki Jean-Claude Van Dammem, gwiazdą produkcji Kickboxer z 1989 roku). Żywe tempo tym scenom nadaje sposób filmowania (kamera „z ręki”) oraz dynamiczny montaż. Po drugie, choć dziś nie jest to już może nic nadzwyczajnego, bohaterem filmu jest nie nastolatek, ale nastolatka. Mamy tu dziewczynę, która uprawia sporty walki, dla której kickboksing staje się sposobem na radzenie sobie ze złością i wybuchami agresji (tak, dziewczyny też bywają czasem wściekłe i mają ochotę komuś przywalić!). Zatem to już nie Karate Kid, ale Fight Girl (tak brzmi zresztą międzynarodowy tytuł tego filmu)[1], czyli opowieść z nurtu girl power, która jednak mówi nie o tym, że girls just want to have fun, ale o tym, że dziewczyny (jeśli chcą i potrafią), mogą także z sukcesami uprawiać sporty walki, znajdując w tym przyjemność oraz satysfakcję. I nic w tym złego! I nie czyni to ich mniej wrażliwymi czy mniej „kobiecymi”, cokolwiek byśmy chcieli za ową „kobiecość” uznawać. Co więcej, chłopcy także mają prawo do tego, by realizować swoje pasje w taki sposób, w jaki chcą, mają prawo do swojej wrażliwości, do słabości czy łez. I nic w tym złego! Nie czyni to z nich mięczaków czy mazgai. Te kwestie są z kolei w filmie Kickbokserka ujmowane w ciekawy sposób w pobocznym wątku brata głównej bohaterki.

Wrażliwy i utalentowany muzycznie Dani, którego rodzice (a zwłaszcza ojciec) pchają w kierunku muzyki klasycznej, marzy o tym, aby grać rocka. Owo marzenie wiąże się także z fascynacją starszą koleżanką ze szkoły – liderką rockowej kapeli. Dani potrafi pisać niezłe rockowe numery, ale jest nieśmiały i trudno mu zdobyć się na odwagę, zarówno by nawiązać rozmowę z dziewczyną, jak i by zaprezentować jej swoje utwory. Do tego chłopak cierpi na cukrzycę i zdarzają mu się ataki hipoglikemii, które budzą u rówieśników ciekawość, a także przerażenie, zaś dla Daniego stanowią jeszcze jeden powód do wstydu. Nieśmiały, wycofany chłopak zapewne także z tego powodu ma opinię słabeusza i bywa obiektem napaści ze strony silniejszych kolegów. W jego obronie staje wówczas siostra. I znów mamy tu odwrócenie ról oraz wyjście poza stereotypowe opowieści, w których to straszy brat broni młodszej siostry. Takich mniejszych lub większych „przełamań” jest zresztą więcej. Domowym zwierzakiem Bo nie jest tu słodki piesek czy kotek, ale patyczak. Prawdziwym postrachem osiedlowych łobuziaków jest za to jej koleżanka – kickbokserka Joy.

Warto także zwrócić uwagę, jak w tle, w sposób dyskretny, a zarazem czytelny, zarysowane są w tym filmie współczesne problemy społeczne. Oto kłótnie i rozwód rodziców powodują, że dzieci tracą oparcie w rodzinie, ale też zostają wyrwane ze swego dotychczasowego środowiska. Wraz z rozstaniem ojca i matki pogarsza się również ich sytuacja materialna – dwójka nastolatków musi teraz dzielić pokój w małym mieszkanku w bloku, podczas gdy dotąd mieszkała wygodnie w komfortowym domu. Dzieciaki z klasy średniej wkraczają nagle w nowe dla siebie środowisko, do dzielnicy „trudnej”, poznają tę część miasta, której dotąd nie odwiedzały. Okazuje się, że młodzi ludzie z przedmieść są tacy sami, mają te same problemy, pasje czy marzenia, choć ich życiowy start zapewne jest trudniejszy. Oczywiście Kickbokserka to nie zaangażowane, społeczne kino Kena Loacha, ale z pewnością warto zauważyć i docenić także ten aspekt filmu.

Na pewno warto też wykorzystać ten obraz w pracy edukacyjnej z młodzieżą jako punkt wyjścia do dyskusji o wielu problemach, z jakimi dziś borykają się nastolatkowie. Może on okazać się również bardzo przydatny dla pedagoga czy psychologa, który na co dzień pracuje z dziećmi oraz młodzieżą nieradzącą sobie z agresją, jako materiał, który stanie się dobrym pretekstem do rozmowy na ten temat tego problemu oraz poszukiwania jego rozwiązania. Warto także sięgnąć po ten film na zajęciach koła filmowego i omówić go jako ciekawy przykład realizacji założeń gatunku, jakim jest dramat sportowy. Sposób ukazania w Kickbokserce scen walki może zaś stać się przedmiotem ćwiczenia formalnej analizy sceny filmowej (plany filmowe, praca kamery, montaż, dźwięk itd.) także w zestawieniu z fragmentami innych obrazów o podobnej tematyce, również adresowanych do młodej widowni z Karate Kid (1984) i kolejnymi odsłonami tej opowieści na czele.

[1] Warto przypomnieć, że i opowieść z serii Karate Kid miała swoją żeńską odsłonę. Był to film Karate Kid IV: Mistrz i uczennica (The Next Karate Kid, 1994), w którym pod opiekę mistrza sztuk walki Pana Miyagi trafia nastoletnia Julie (Hilary Swank).