Jajko (1982)

Reż. Dorota Kędzierzawska

Bogusława Kwiatkowska

Docelowa grupa odbiorców (etap edukacji): najstarsze klasy szkoły podstawowej, szkoła ponadpodstawowa.
Nazwy przedmiotów (zajęć), na których można wykorzystać film: godzina wychowawcza, wychowanie do życia w rodzinie, etyka.

Opis filmu:

W etiudzie Jajko reżyserka podejmuje temat dzieciństwa – pokazuje dziecięcą samotność i surowość dzieciństwa w realiach PRL-owskich. Znaczna część filmu toczy się w skromnym mieszkaniu położonym w odrapanej kamienicy. Dzieci właściwie nią mają w domu zabawek, które umiliłyby im czas. Bohaterowie filmu to rodzeństwo – starszy chłopiec i młodsza dziewczynka, którzy spędzają ze sobą długie godziny w milczeniu. Pozbawieni są opieki dorosłych, zapewne czekają na rodziców (dziewczynka większość czasu przebywa przy oknie).

W relacjach dzieci widoczna jest rywalizacja, ale też więź i troska. Ujawnia się ona szczególnie w scenie, kiedy brat gotuje dla siebie tytułowe jajko, a następnie oddaje je dziewczynce. Potrzeba relacji uwidacznia się, gdy chłopiec wyprowadza na spacer kurę, przetrzymywaną dotąd w łazience. Traktuje ptaka jak psa, prowadzi go na sznurku, podsuwa jedzenie, przytula. Wyprowadzając swojego „pupila” na spacer, chłopiec porusza się po zrujnowanej, nieprzyjaznej przestrzeni, która podkreśla jeszcze jego osamotnienie i trudną sytuację.

Jajko to druga w dorobku reżyserki etiuda szkolna. Dorota Kędzierzawska zrealizowała ją pod opieką Wojciecha Jerzego Hasa i otrzymała za nią nominację do studenckiego Oscara w 1983 roku. Uzyskała też I nagrodę na III Europejskim Festiwalu Filmów Studenckich w Monachium. Zdobyła za tę etiudę również Nagrodę im. Andrzeja Munka, a także kilka innych wyróżnień.

Informacje o autorze filmu:

Dorota Kędzierzawska (ur. 1957) – reżyserka filmowa i scenarzystka, absolwentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim oraz Wydziału Reżyserii PWSFTviT w Łodzi (początkowo studiowała w Moskwie na Wydziale Reżyserii Wszechrosyjskiego Państwowego Instytutu Kinematografii im. S.A. Gierasimowa). Autorka filmów dokumentalnych i fabularnych (m.in. Koniec Świata, Diabły, diabły, Wrony, Nic, Jestem, Pora umierać, Jutro będzie lepiej), za które uzyskała wiele nagród i wyróżnień m.in. Nagrodę FIPRESCI za Koniec świata, Specjalną nagrodę jury za najlepszą reżyserię podczas FPFF Gdynia 1991 za Diabły, diabły, Coup de coeur podczas MFF Cannes 1994 za Wrony, Grand Prix na MFF Belfast 1994 za Wrony, Orzeł – Polska Nagroda Filmowa 1999 w kategorii najlepsza reżyseria za Nic, Grand Prix Filmmusic Biennale – Bonn 1999 za Nic, Nagroda dla najlepszego filmu polskiego – Camerimage 2005 za Jestem, Złoty Klakier FPFF Gdynia 2007 za Pora umierać, Grand Prix IFEMA Malmo 2008 za Pora umierać, Grand Prix i Peace Award – Berlinale 2011 za Jutro będzie lepiej, 25. Jubileuszowa Tarnowska Nagroda Filmowa za Jutro będzie lepiej. W 2014 roku została uhonorowana Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”.

Informacje opracowane na podstawie: ninateka.pl, filmweb.pl, filmpolski.pl

Pytania/ tematy do rozmowy:

  1. Kim są bohaterowie filmu i w jakiej sytuacji zostali ukazani?
  2. Jak wygląda mieszkanie, w którym znajdują się dzieci? Co ono mówi o ich życiu?
  3. Co podkreślają kadry, w których ukazany jest widok z okna mieszkania dzieci?
  4. Jakie relacje panują między bratem a siostrą? Jakie sytuacje obrazują te relacje?
  5. Czym jest/ staje się tytułowe jajko dla rodzeństwa?
  6. Jak można zinterpretować scenę wyprowadzenia kury na spacer?
  7. Jaki obraz dzieciństwa ukazany został w filmie?
  8. Jak, waszym zdaniem, bohaterowie będą kiedyś wspominali swoje dzieciństwo?
  9. Co chcielibyście powiedzieć małym bohaterom etiudy Jajko?
  10. Co, według was, jest szczególnie ważne w budowaniu relacji z rodzeństwem?
  11. Jak współczesne dzieci spędzają czas, gdy są same w domu?
  12. Internet i media społecznościowe – jaki mają wpływ na relacje w rodzinie, a jaki na relacje pomiędzy rówieśnikami?
  13. Jakie dostrzegacie korzyści i jakie zagrożenia wynikające z budowania relacji pomiędzy rówieśnikami z wykorzystaniem narzędzi internetowych?

Proponowane metody pracy:

  1. Dyskusja na powyższe tematy.
  2. Jak mogłaby wyglądać rozmowa bohaterów filmu? – ćwiczenia dramowe lub opracowanie dialogów uzupełniających ścieżkę dźwiękową etiudy.
  3. Dzieciństwo w czasach PRL-u – pozytywne i negatywne strony. Analiza SWOT.
  4. Moje dzieciństwo w czasach PRL-u – wywiad z członkiem rodziny, sąsiadem (może być zrealizowany w formie krótkich filmów).
tytuł: Jajko
rodzaj/gatunek: krótkometrażowy, etiuda
reżyseria: Dorota Kędzierzawska
zdjęcia: Dorota Kędzierzawska
produkcja: Polska
rok prod.: 1982
czas trwania: 9’37’
dostępność filmu z legalnych źródeł: Jajko
Wróć do wyszukiwania