Krótka informacja o filmie

Przedostatnia część przygód najsłynniejszego bohatera świata zaprasza widzów do uczestnictwa w przesiąkniętej magią i fantazją misji odnalezienia Horkruksów, w których została ulokowana tajemnicza moc Voldemorta. Gwarancja dwóch i pół godziny dobrej zabawy dla wszystkich fanów Harry’ego Pottera… i nie tylko.

Związki z podstawą programową

Szkoła podstawowa

Język polski

Uczeń:

• dostrzega swoistość artystyczną dzieła;
• odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości;
• odróżnia realizm od fantastyki;
• wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska);
• wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), potrafi nazwać ich tworzywo (ruchome obrazy, warstwa dźwiękowa);
• omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia;
• charakteryzuje i ocenia bohaterów;
• identyfikuje: opowiadanie, powieść, baśń.

Wartości i wartościowanie.

• Uczeń odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada).

Informatyka

Uczeń:

• tworzy rysunki i motywy przy użyciu edytora grafiki (posługuje się kształtami, barwami, przekształcaniem obrazu, fragmentami innych obrazów);
• przygotowuje proste animacje i prezentacje multimedialne.

Język angielski

Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:

• człowiek (np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, uczucia i emocje, zainteresowania);
• dom (np. miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń domu i ich wyposażenia);
• szkoła (np. przedmioty nauczania, życie szkoły);
• życie rodzinne i towarzyskie (np. okresy życia, członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
• żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, lokale gastronomiczne).

Gimnazjum

Język polski

Uczeń:

• opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło;
• rozpoznaje problematykę utworu;
• znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych; wskazuje przykłady mieszania gatunków;
• uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne.

Interpretacja.

• Uczeń:
• przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją;
• uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny.

Wartości i wartościowanie.

Uczeń:

• ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane;
• omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć, cierpienie, lęk, nadzieja, wiara religijna, samotność, inność, poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne.

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

Metody oparte na dyskusji, burza mózgów, metoda projektów (temat: adaptacja filmowa, związki filmu z motywami i postaciami funkcjonującymi w kulturze), analiza i interpretacja działa filmowego i literackiego, praca z fragmentem filmu, elementy dramy, ćwiczenia redakcyjne: recenzja, scenariusz, scenopis.

Zagadnienia filmoznawcze:

• Różne techniki animacji (np. stylizacja na animację wycinankową, nawiązującą do chińskiego teatru cieni).
• Plany totalne ukazują bohaterów jako małe elementy otaczającego, groźnego świata.
• Dużo dynamiki w każdym ujęciu: aktywna kamera, najazdy, odjazdy, panoramy, zdjęcia z góry.
• Dominują ciemne, zimne barwy, duża część akcji toczy się nocą.
• Połączenie rożnych konwencji w scenografii (bohaterowie ubrani współcześnie, postacie z różnych światów w sposób dla nich właściwy np. sataniści, czarownice itd.).
• Liczne ujęcia stylizowane na kręcone „z ręki”, jak gdyby amatorską kamerą.
• Eklektyzm gatunkowy, transgresja gatunkowa.

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

Jest to chyba najsłabsza część spośród zekranizowanych przygód Harry’ego Pottera. Jednak ze względu na ogromną oglądalność, pragniemy zasugerować kilka tropów interpretacyjnych.

Pierwsza część siódmego tomu cyklu opowieści o młodym czarodzieju Harrym Potterze wpisuje się w cykl popularnych sag literacko-filmowych: „Seria niefortunnych zdarzeń”, „Opowieści z Narnii”, „Władca pierścieni”, „Zmierzch”, „Gwiezdne wojny” itd.

Film przekracza granice gatunków, łączy cechy charakterystyczne dla: kina grozy, horroru (wilkołaki, Lucjusz Malfoy i jego syn Draco stylizowani na diabły, motyw węża Nagini – wysłannika zła, kusiciela, czarownice, domy, które ulegają przemianom – są zagrożeniem dla mieszkańców i gości, cmentarz, nagrobek, profanacja dnia świętego – Wigilii Bożego Narodzenia, dominacja czerni skontrastowanej z bielą, elementy scenografii: zamczyska, ich wystrój, sowy, miotły, kandelabry), fanatasy (atrybuty magiczne, różdżki, peleryna-niewidka, insygnia śmierci, medalion – horkruks wpływający na świadomość – zarażający złem, skrzaty – Zgredek i Stworek, motyw wędrówki w celu wypełnienia misji), filmu przygodowego (motywy walki, wędrówki, grupa przyjaciół przeżywa ciąg przygód itd.).

Dopełniające się cechy trójki przyjaciół, konieczne do wypełnienia misji: Harry kieruje się intuicją, Hermiona rozumem, Ron sercem i tradycją czarodziejów. Każdy z bohaterów ma inny status w świecie magii: Hermiona jest mugolem, szlamą (jednak jest najpewniejszym, racjonalnie postępującym elementem tej układanki; rozsądna, poukładana, odpowiedzialna, przygotowana na wszystko – torebka z niezbędnymi akcesoriami), Harry wywodzi się z inteligenckiej rodziny czarodziejów (straceniec, jedyny godny przeciwnik Voldemorta – nastawiony na wypełnienie misji, niezależnie od ofiary, jaką musi ponieść, jego życie uzależnione jest i skoncentrowane na jej wypełnieni, na jego barkach spoczywają losy świata), Ron należy do szanowanej rodziny czarodziejskiej z dużymi tradycjami (jest jednak emocjonalny i mało zaradny życiowo).

Relacja trójki bohaterów oparta jest na długoletniej przyjaźni, i wspólnych przeżyciach; stanowią drużynę, funkcjonującą na zasadzie „jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”; na chwilę dzieli ich zazdrość Rona o Hermionę; pierwiastek tej przyjaźni zdaje się równoważyć siły zła.

Organizacja Ministerstwa Magii instytucji rodem z systemu totalitarnego.

Istnienie Księgi: „Baśnie barda Beedle’a” zawierają archetypiczne treści sankcjonujące porządek świata.

Postacie i wątki nawiązujące do legend np.: postać bazyliszka, miecz z legendy arturiańskiej, peleryna niewidka, magiczna różdżka.

Bohaterowie – jak mitologiczni herosi zawieszeni pomiędzy dwoma światami (nadprzyrodzonym i śmiertelników), jednak fizycznie ani mentalnie nie są typami herosów.

Dominacja zła, które opanowało świat magii (także bezpieczny dotąd Hogwart), bohaterowie „źli” stylizowani na przedstawicieli systemów totalitarnych.

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

Swoista wojna światów: realnego i magii. Nawiązanie do scen znanych z kina katastroficznego: świat w przededniu zagłady, bohaterowie to uciekinierzy, koczownicy, ścigani przez przedstawicieli reżimu, przenoszą się z miejsca na miejsce, nikomu nie mogą ufać („Wojna światów” – różne wersje, „Matrix” w reż. „Braci Wachowskich”, „Mad Max” w reż. George’a Millera, „Łowca Androidów” w reż. Ridleya Scotta, „Dzień niepodległości” w reż. Rolanda Emmericha, „Armageddon” w reż. Michaela Bay’a – tu ze względu na pejzaż zniszczenia).

Nawiązania do symboliki i estetyki magicznej (tarota, kabały, graficzne odpowiedniki, znaki itd.).

Motyw lasu, jako pierwotnego miejsca schronienia (ukrycie, z którym łączy się bezpieczeństwo, azyl, banicja, wyjęcie spod praw czasu; tak ujmowana przestrzeń symbolizuje mądrość, zadumę, medytację, pamięć).

Motyw wody – matnia, czeluść, niesie niebezpieczeństwo, działają w niej siły magiczne; nurkowanie w przerębli jako przekroczenie granicy między życiem, a śmiercią, bariera, po przekroczeniu której nie można się cofnąć.