Cele lekcji

Uczeń:

• poznaje znaczenie terminu „motyw”
• doskonali umiejętność krytycznego myślenia
• zabiera głos w dyskusji
• formułuje wnioski
• prezentuje własny punkt widzenia i uczy się uwzględniania poglądów innych
• rozwija umiejętność kreatywnego myślenia
• doskonali umiejętności pracy w grupie

Przebieg lekcji

Nauczyciel informuje uczniów o tematyce i celach lekcji. Następnie uczniowie zapoznają się z fragmentami filmów: „Romeo musi umrzeć” Andrzeja Bartkowiaka (2000), „West Side Story” Roberta Wise’a i Jerome’a Robbinsa (1961), „Romeo i Julia” Baza Luhrmanna (1996), „Gnomeo i Julia” Kelly Asbury (2011). Zakładamy też, że uczniowie znają, przynajmniej pobieżnie, treść sztuki „Romeo i Julia” Williama Szekspira.

Nauczyciel nie informuje uczniów, jakie filmy będą oglądać. Prosi ich, aby zwrócili uwagę na to, co jest wspólne dla prezentowanych dzieł, a co je od siebie różni.

Po obejrzeniu fragmentów filmów uczniowie zostają podzieleni na grupy. Celem każdej grupy jest wypisanie elementów wspólnych dla każdego z czterech filmów. Członkowie każdej grupy zapisują swoje spostrzeżenia na oddzielnych arkuszach papieru.

Po zakończeniu pracy w grupach arkusze zawierające spostrzeżenia uczniów zostają przypięte w widocznym miejscu tak, aby każdy mógł zapoznać się z ich treścią.

Uczniowie, z pomocą nauczyciela, porównują wyniki pracy każdej z grup i oceniają trafność spostrzeżeń swoich kolegów, dążąc do zestawienia listy elementów, które występują w każdym z czterech znanych im filmów (pochodzenie bohaterów z dwóch zwaśnionych rodzin; pokonywanie przez zakochanych przeciwności losu piętrzących się na drodze do ich wspólnego szczęścia; dokonywanie wyborów pomiędzy powinnością a miłością; śmierć jednego z bohaterów, która pociąga za sobą konieczność dokonania zemsty).

Uczniowie zapoznają się z definicją motywu w literaturze i filmie [„element świata przedstawionego (np. postać, przedmiot, zdarzenie itp.) lub schemat konstrukcyjny, zakorzeniony w jakiejś kulturze i występujący w tekstach, filmach pochodzących z różnych epok, okresów”] i starają się stwierdzić, czy zapisane na arkuszach elementy wspólne obejrzanych filmów można nazwać motywami. Należy zwrócić uwagę na powtarzalność schematu konstrukcyjnego w dziełach z różnego okresu i obszaru gatunkowego.

Aby uzmysłowić uczniom żywotność i uniwersalność pewnych motywów, zostają oni podzieleni na grupy, których przedstawiciele losują kartkę z nazwą gatunku filmowego (western, film science-fiction, fantasy, film gangsterski, film wojenny, film płaszcza i szpady). Celem każdej z grup jest przygotowanie scenek prezentujących jeden z motywów wspólnych dla obejrzanych wcześniej filmów w oprawie charakterystycznej dla danego gatunku filmowego. Zapoznanie się z wynikami prac poszczególnych grup (scenkami) i ich ocena może być treścią kolejnych zajęć.

Podsumowanie zajęć i przypomnienie definicji motywu w literaturze i filmie.

Praca domowa

W obejrzanym w najbliższych dniach filmie fabularnym (nauczyciel na podstawie programu telewizyjnego może wskazać taki film) wskaż znane Ci motywy z literatury i filmu. Nazwij każdy taki motyw, a następnie wymień dzieła, w których także go dostrzegasz.