Opis filmu

Akcja filmu „Gadzio” rozgrywa się na jednym z katowickich osiedli. Bohaterami są: pan Rudolf, śląski emeryt i Romek, nastoletni Rom. Romek mieszka wraz z liczną rodziną w jednej z kamienic, nie radzi sobie z nauką, często wagaruje. Ma też kłopot z dookreśleniem własnej tożsamości. Pan Rudolf jest samotnym człowiekiem spędzającym wolny czas w towarzystwie innych starszych osób. Lubi muzykować — gra na gitarze i śpiewa. Bohaterów różni bardzo wiele: wiek, pochodzenie, sytuacja życiowa, sposób postrzegania świata itd. Jednak łączy ich miejsce zamieszkania oraz miłość do muzyki, choć reprezentowane przez nich muzyczne światy niewiele mają ze sobą wspólnego. Romek tworzy pełne złości i buntu teksty piosenek hip-hopowych, zaś pan Rudolf bardzo lubi sielankowe pieśni, które przypominają mu młodość. Jednak stopniowo rodzi się między nimi więź, pozwalająca każdemu z bohaterów realizować się w roli, której dotąd nie miał z kim odegrać: jednemu w roli dziadka, drugiemu — wnuka. Film jest ciepłą opowieścią o rodzącej się przyjaźni, która z łatwością przekracza granice wieku i pochodzenia, ale także o trudnościach wynikających z bycia „innym” w swoim środowisku.

Film „Gadzio” został dostrzeżony na kilku festiwalach, np.: Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Off Cinema” w Poznaniu — Wyróżnienie Honorowe (2008); Międzynarodowy Festiwal Filmowy Aye Aye w Nancy-Lorraine — Grand Prix (2008); Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni — Nagroda Publiczności dla filmu dokumentalnego (2008).

Informacje o autorze filmu

Kryspin Pluta — absolwent socjologii oraz Wydziału Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego, student Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy. Reżyser filmów dokumentalnych (m.in. „Wyspa Wiktorii”, „Optymista”), dziennikarz, fotosista, kierownik produkcji. Zadebiutował filmem „Gadzio” nakręconym dzięki programowi „Pierwszy dokument”. Program ten ma na celu umożliwienie debiutującym reżyserom zrealizowanie pierwszego profesjonalnego filmu dokumentalnego. Wspiera powstawanie filmów autorskich, starających się przekazać pogłębioną prawdę o świecie współczesnym.

Opracowano na podstawie: ninateka.pl, filmpolski.pl, wajdaschool.pl.

Propozycje wykorzystania filmu podczas zajęć

Film warto wykorzystać na godzinie wychowawczej, etyce lub wychowaniu do życia w rodzinie w gimnazjum oraz w szkole ponadgimnazjalnej.

Tematy do dyskusji

1. Kim jest Romek? Co stanowi o jego tożsamości? Z czego wynikają jego wątpliwości?

2. Jak Romek czuje się w środowisku rówieśników? Jakie są tego powody i jakie są jego reakcje?

3. Co wiemy o rodzinie Romka? Czego/kogo mu w niej brakuje?

4. Co wiemy o rodzinie pana Rudolfa? Jak wyglądają w niej relacje?

5. W jaką rolę wchodzi pan Rudolf wobec Romka, a w jaką Romek wobec pana Rudolfa — co o tym świadczy?

6. Jakie wartości stara się przekazać chłopcu pan Rudolf, a jakie przekazuje mu matka?

7. Co dzieli i co łączy światy, w których żyją główni bohaterowie filmu? Jakie to ma odbicie w ich zainteresowaniach muzycznych?

8. Jak można zinterpretować tytuł filmu w odniesieniu do Romka?

9. Pasja, hobby, zainteresowanie, zamiłowanie… — czym są i co nam dają?

10. Jak rodzi się przyjaźń? — na przykładzie niecodziennej relacji pana Rudolfa i Romka.

11. Jaka jest sytuacja seniorów w Polsce?

12. Jaka jest sytuacja mniejszości narodowych i wyznaniowych w Polsce?

13. Kim są Romowie/Cyganie? Co wiemy o ich historii i tradycjach? Jak stereotypowo postrzegani są Romowie/Cyganie? Z czego to wynika?

14. Jakie są skutki społeczne migracji ludności? — w kontekście filmu oraz na przykładzie doniesień medialnych, obserwacji i własnych doświadczeń uczniów.

Proponowane metody pracy

1. Dyskusja klasowa na wybrane (spośród zaproponowanych wyżej) tematy.

2. Wykorzystanie techniki punktów widzenia w celu przedstawienia rzeczywistości z perspektywy różnych bohaterów (Romka, pana Rudolfa, matki Romka, rówieśników). Podsumowanie zajęć dyskusją na temat czynników determinujących sposoby odbioru i oceny wydarzeń, osób, zjawisk…

3. Metaplan: Analiza sytuacji, w jakiej się znalazł Romek oraz jej przyczyn i ewentualnych skutków, a także zebranie propozycji poprawy sytuacji młodego bohatera.

4. Co będzie, jeśli…? — dyskusja na temat możliwych dróg życiowych, jakie może/powinien wybrać Romek (opcjonalnie: drzewo decyzyjne).

5. Projekt edukacyjny: Mniejszości narodowe (wyznaniowe) w mojej okolicy — ich historia i tradycje, a także stereotypowe postrzeganie przez lokalną społeczność.

6. Piramida priorytetów: Co jest ważne dla Romka? Co jest ważne dla pana Rudolfa? Co jest ważne dla mnie?

7. Projekt edukacyjny: Współcześni seniorzy — portrety wybranych osób (najlepiej z najbliższego środowiska ucznia, np. dziadków).

8. Projekt edukacyjny międzypokoleniowy: „Potrzebuję dziadka — potrzebuję wnuka”. Realizacja zajęć rozwijających pasje i zainteresowania, a jednocześnie inspirujących do wspólnego, ciekawego spędzania czasu przez młodzież i seniorów.