Casablanca (1942)

Reż. Michael Curtiz

Arkadiusz Walczak, Iwona Kulpa-Szustak, Hanna Wiśniewska

Krótka informacja o filmie

Film legenda. Ingrid Bergman i Humphrey Bogart w najsłynniejszym melodramacie wszechczasów w reżyserii mistrza gatunku Michaela Curtiza. To właśnie to dzieło Umberto Eco wskazuje jako najbardziej charakterystyczny film kultowy: stworzony żeby go wielokrotnie oglądać, cytować… a nawet uczyć się go „na pamięć”. Warto wraz z uczniami odwiedzić Casablancę!

Związki z podstawą programową

Gimnazjum

Język polski

Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:

  • odbiera komunikaty nadawane za pomocą przekazów audiowizualnych – rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie.
  • samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych.

Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń:

  • opisuje uczucia, które budzi w nim dzieło
  • rozpoznaje problematykę utworu
  • przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi, w takim porządku, w jakim występują w tekście kultury
  • znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej, np. filmach, komiksach, piosenkach, nawiązania do tradycyjnych wątków literackich
  • i kulturowych; wskazuje przykłady mieszania gatunków
  • uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne.

Interpretacja. Uczeń:

  • przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją;
  • uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. historyczny.

Wartości i wartościowanie. Uczeń:

  • ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach.
  • omawia podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć, cierpienie, lęk, nadzieja, samotność, inność, poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne
  • dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość.

Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie. Uczeń:

  • tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne – charakterystyka postaci filmowych, sprawozdanie z filmu, rozprawka.
  • uczestniczy w dyskusji, uzasadnia swoje zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi
  • stosuje zasady etykiety językowej.

Szkoły ponadgimnazjalne

Język polski:

Uczeń:

  • czyta utwory stanowiące konteksty dla tekstów kultury poznawanych w szkole (zakres rozszerzony)
  • prezentuje własne przeżycia wynikające z kontaktu z dziełem sztuki (zakres podstawowy)
  • wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (literackie, historyczne, filozoficzne, kulturowe) – zakres podstawowy
  • konfrontuje tekst literacki z innymi tekstami kultury np. plastycznymi, teatralnymi, filmowymi.

Wiedza o kulturze

Osiąganie celów kształcenia z wiedzy o kulturze i odnoszących się do nich wymagań szczegółowych. Uczeń:

  • zna dwudziestowieczne dzieła reprezentujące różne dziedziny sztuki (literaturę, film)
  • wskazuje różne funkcje dzieła sztuki (np. estetyczną, komunikacyjną, społeczną, użytkową, kultową, poznawczą, ludyczną) analizuje film lub spektakl teatralny posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu właściwej dziedziny sztuki;
  • wypowiada się na temat dzieła sztuki ,używając pojęć zarówno swoistych dla poszczególnych sztuk, jak i wspólnych (forma, kompozycja, funkcja, nadawca, odbiorca, użytkownik, znaczenie, kontekst, medium)
  • dostrzega i nazywa związek między dziełem a sytuacją społeczno-historyczną i obyczajami epoki, w której powstało.

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

TAK NIE
Praca z filmem stwarza możliwości rozwoju kompetencji kluczowych uczniów x
Film motywuje uczniów do samodzielnego uczenia się i poznawania x
Film sprzyja rozwojowi wyobraźni uczniów x
Film inspiruje do wykorzystania niestandardowych i oryginalnych metod pracy z uczniami x
Film pozwala zaprojektować cykl zajęć wokół przedstawionego problemu x
Film zawiera sceny przemocy x
Film zawiera sceny erotyczne x
Projekcja filmu musi być poprzedzona zajęciami wprowadzającymi x
Analiza filmu wymaga obecności na zajęciach specjalisty (psychologa, pedagoga, innych) x

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

Klasyka. To trzeba znać!

Praca z tekstem literackim i filmowym, burza mózgów, dyskusja, karta pracy, metoda projektu – historia melodramatu, tworzenie recenzji, kapelusze Bono.

Melodramat jako gatunek filmowy.

Pojęcie filmu kultowego.

Wpływ kreacji Ricka z filmu „Casablanca” na kreacje bohatera kultury masowej, typ gwiazdy kina – „człowiek bogartowski”.

Bohater byroniczny w literaturze romantycznej a Rick z filmu „Casablanca” – „loser” (człowiek przegrany, o tajemniczej biografii, skazany na klęskę, w średnim wieku, świadomy konieczności walki i ceny, którą przyjdzie mu zapłacić).

Kontekst historyczny melodramatu wszechczasów – elementy propagandowe i ich funkcja w filmie.

Różne postawy człowieka w sytuacji zagrożenia i wojny na przykładzie bohaterów „Casablanki” i „Dżumy” Alberta Camusa.

Od teatru XVIII wieku do filmu i literatury popularnej – historia melodramatu.

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

Klasyczna fabuła i muzyka filmu „Casablanca” jako źródło inspiracji dla późniejszych twórców kina, np. Woody’ego Allena „Zagraj to jeszcze raz, Sam”; Sydneya Pollaca „Hawana” – intertekstualność w kulturze współczesnej.

Kontynuacja konwencji miłości romantycznej w klasycznym melodramacie i współczesnej komedii romantycznej.

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

Człowiek w sytuacji wyboru między miłością a honorem i obowiązkiem, np. w zestawieniu z filmem „Jak być kochaną” w reż. Wojciecha Jerzego Hasa.

Motyw miłości w literaturze i filmie – w kontekście „Romea i Julii” lub Hamleta Wiliama Szekspira.

Motyw miasta zamkniętego w filmie „Casablanca” i w literaturze, w kontekście lektury np. Troja – „Iliada” Homera, Oran – „Dżuma” Alberta Camusa;

Pani z Ukrainy (2002)
tytuł: „Casablanca”
pierwowzór: sztuka teatralna „Everybody Comes to Rick’s” (Murray Burnett), „Everybody Comes to Rick’s” (Joan Alison)
gatunek: melodramat, romans
reżyseria: Michael Curtiz
scenariusz: Julius J. Epstein, Philip G. Epstein, Howard Koch
zdjęcia: Arthur Edeson
obsada: Humphrey Bogart jako Richard „Rick” Blaine, Ingrid Bergman jako Ilsa Lund Laszlo, Paul Henreid jako Victor Laszlo, Claude Rains jako Kapitan Louis Renault, Conrad Veidt jako Major Heinrich Strasser, Sydney Greenstreet jako Signor Ferrari, Peter Lorre jako Ugarte
muzyka: Max Steiner
scenografia: Carl Jules Weyl
produkcja: USA
rok prod.: 1942
dystrybutor w Polsce: Vivarto
czas trwania: 98 min.
ważniejsze nagrody: Oscar 1944 Najlepszy film, Najlepszy reżyser, Najlepszy scenariusz
film od lat: 12 lat
Wróć do wyszukiwania