Krótka informacja o filmie

Film legenda. Ingrid Bergman i Humphrey Bogart w najsłynniejszym melodramacie wszechczasów w reżyserii mistrza gatunku Michaela Curtiza. To właśnie to dzieło Umberto Eco wskazuje jako najbardziej charakterystyczny film kultowy: stworzony żeby go wielokrotnie oglądać, cytować… a nawet uczyć się go „na pamięć”. Warto wraz z uczniami odwiedzić Casablancę!

Związki z podstawą programową

Gimnazjum

Język polski

Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:

• odbiera komunikaty nadawane za pomocą przekazów audiowizualnych – rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie.
• samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych.

Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń:

• opisuje uczucia, które budzi w nim dzieło
• rozpoznaje problematykę utworu
• przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi, w takim porządku, w jakim występują w tekście kultury
• znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej, np. filmach, komiksach, piosenkach, nawiązania do tradycyjnych wątków literackich
• i kulturowych; wskazuje przykłady mieszania gatunków
• uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne.

Interpretacja. Uczeń:

• przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją;
• uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. historyczny.

Wartości i wartościowanie. Uczeń:

• ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach.
• omawia podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć, cierpienie, lęk, nadzieja, samotność, inność, poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne
• dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość.

Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie. Uczeń:

• tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne – charakterystyka postaci filmowych, sprawozdanie z filmu, rozprawka.
• uczestniczy w dyskusji, uzasadnia swoje zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi
• stosuje zasady etykiety językowej.

Szkoły ponadgimnazjalne

Język polski:

Uczeń:

• czyta utwory stanowiące konteksty dla tekstów kultury poznawanych w szkole (zakres rozszerzony)
• prezentuje własne przeżycia wynikające z kontaktu z dziełem sztuki (zakres podstawowy)
• wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (literackie, historyczne, filozoficzne, kulturowe) – zakres podstawowy
• konfrontuje tekst literacki z innymi tekstami kultury np. plastycznymi, teatralnymi, filmowymi.

Wiedza o kulturze

Osiąganie celów kształcenia z wiedzy o kulturze i odnoszących się do nich wymagań szczegółowych. Uczeń:

• zna dwudziestowieczne dzieła reprezentujące różne dziedziny sztuki (literaturę, film)
• wskazuje różne funkcje dzieła sztuki (np. estetyczną, komunikacyjną, społeczną, użytkową, kultową, poznawczą, ludyczną) analizuje film lub spektakl teatralny posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu właściwej dziedziny sztuki;
• wypowiada się na temat dzieła sztuki ,używając pojęć zarówno swoistych dla poszczególnych sztuk, jak i wspólnych (forma, kompozycja, funkcja, nadawca, odbiorca, użytkownik, znaczenie, kontekst, medium)
• dostrzega i nazywa związek między dziełem a sytuacją społeczno-historyczną i obyczajami epoki, w której powstało.

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

Klasyka. To trzeba znać!

Praca z tekstem literackim i filmowym, burza mózgów, dyskusja, karta pracy, metoda projektu – historia melodramatu, tworzenie recenzji, kapelusze Bono.

Melodramat jako gatunek filmowy.

Pojęcie filmu kultowego.

Wpływ kreacji Ricka z filmu „Casablanca” na kreacje bohatera kultury masowej, typ gwiazdy kina – „człowiek bogartowski”.

Bohater byroniczny w literaturze romantycznej a Rick z filmu „Casablanca” – „loser” (człowiek przegrany, o tajemniczej biografii, skazany na klęskę, w średnim wieku, świadomy konieczności walki i ceny, którą przyjdzie mu zapłacić).

Kontekst historyczny melodramatu wszechczasów – elementy propagandowe i ich funkcja w filmie.

Różne postawy człowieka w sytuacji zagrożenia i wojny na przykładzie bohaterów „Casablanki” i „Dżumy” Alberta Camusa.

Od teatru XVIII wieku do filmu i literatury popularnej – historia melodramatu.

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

Klasyczna fabuła i muzyka filmu „Casablanca” jako źródło inspiracji dla późniejszych twórców kina, np. Woody’ego Allena „Zagraj to jeszcze raz, Sam”; Sydneya Pollaca „Hawana” – intertekstualność w kulturze współczesnej.

Kontynuacja konwencji miłości romantycznej w klasycznym melodramacie i współczesnej komedii romantycznej.

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

Człowiek w sytuacji wyboru między miłością a honorem i obowiązkiem, np. w zestawieniu z filmem „Jak być kochaną” w reż. Wojciecha Jerzego Hasa.

Motyw miłości w literaturze i filmie – w kontekście „Romea i Julii” lub Hamleta Wiliama Szekspira.

Motyw miasta zamkniętego w filmie „Casablanca” i w literaturze, w kontekście lektury np. Troja – „Iliada” Homera, Oran – „Dżuma” Alberta Camusa;