Świat dorosłych i świat dzieci – refleksje na temat postaw bohaterów filmu „Jestem” Doroty Kędzierzawskiej
Dorota Gołębiowska
Cele lekcji
- uwrażliwianie młodzieży na potrzeby innych, zwrócenie uwagi na konieczność pomagania słabszym i potrzebującym
- kształtowanie i doskonalenie następujących umiejętności
- gromadzenia i selekcjonowania informacji
- formułowania i wypowiadania własnych refleksji i poglądów
- rekonstruowania przebiegu wydarzeń w filmie
- analizowania losów bohaterów, ich postaw życiowych oraz wartości, jakimi kierują się w życiu
- świadomego i krytycznego odbioru dzieła filmowego z uwzględnieniem specyficznych dla niego środków (język filmu, sposób charakteryzowania bohaterów i ich środowiska, konstrukcja akcji itd.)
- pracy w grupie
Czas pracy2 godziny lekcyjne Środki dydaktyczne
|
Formy pracy
Metody pracy
|
Przebieg lekcji
Wstępna rozmowa na temat filmu (praca z całą klasą).
- Kto jest twórcą filmu? (Nauczyciel krótko opowiada o poprzednich filmach Doroty Kędzierzawskiej, zwracając szczególną uwagę na postać bohatera dziecięcego w tych obrazach).
- Jakie są Wasze wrażenia i odczucia po obejrzeniu filmu „Jestem”? (Uczniowie spontanicznie opowiadają o swoich emocjach i spostrzeżeniach związanych z filmem. Nauczyciel ich nie komentuje, lecz stara się stworzyć atmosferę sprzyjającą szczerym wypowiedziom.)
Odtworzenie przebiegu akcji w filmie „Jestem”. Nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup. Każdej z nich daje kopertę ze zdjęciami z filmu oraz instrukcją nr 1 dla grup. Tę część pracy można przeprowadzić także w pracowni komputerowej, wykorzystując zdjęcia w postaci elektronicznej. Można je skopiować ze strony:
http://www.stopklatka.pl/film/film.asp?fi=20173&sekcja=galeria&zdjecie=1”
Podsumowanie pracy grup: Sprawozdawcy odczytują plan wydarzeń ułożony przez grupę, prezentują kolejność zdjęć. Nauczyciel komentuje, wprowadza ewentualne poprawki. Poprawną wersję planu uczniowie zapisują do zeszytu.
Rozmowa z całą klasą w oparciu o zwiastun filmu.
- Jakie są Wasze obserwacje na temat kolejności ujęć zaprezentowanych w zwiastunie?
- Dlaczego ta kolejność nie jest zgodna z przebiegiem akcji w filmie? (Należy tu zwrócić uwagę na funkcje, jakie spełnia zwiastun: jest reklamą filmu, prezentuje bohaterów, wprowadza w główne zagadnienia).
- Wokół jakich problemów (słów-kluczy) zmontowane są poszczególne ujęcia w zwiastunie?
- Którzy bohaterowie i w jakich sytuacjach są zaprezentowani w zwiastunie? (nawiązanie do dalszej części lekcji – analizy postaw poszczególnych bohaterów)
Prezentacja postaw bohaterów oraz wartości, jakimi kierowali się w życiu. Praca w grupach. Tworzenie plakatu – mapy mentalnej.
Nauczyciel dzieli uczniów na 7 grup. Każdej z nich przekazuje odpowiednią instrukcję nr 2 oraz fotografię. W trakcie tej części lekcji uczniowie gromadzą informacje na temat „swojego” bohatera, analizują jego zachowania oraz wyciągają wnioski na temat wartości, którymi postać kieruje się w życiu.
Zaprezentowanie efektów pracy w grupach. Nauczyciel podsumowuje, komentuje i ocenia pracę grup.
Podsumowanie pracy na lekcji.
- Na jakie grupy podzielilibyście bohaterów filmu, biorąc pod uwagę ich postawę wobec Kundla oraz wartości jakimi się kierowali?
- Jak rozumiecie tytuł „Jestem”?
- Jaką wymowę ma, Waszym zdaniem, ten film – pesymistyczną czy optymistyczną? Uzasadnijcie swój pogląd.
- Komu polecilibyście film „Jestem”?
Praca domowa
(do wyboru)
- Jak mogły się potoczyć dalsze losy Kundla? – napisz opowiadanie.
- Kartka z pamiętnika Kuleczki – napisz pracę, wcielając się w postać bohaterki.
Załączniki
Załączniki
INSTRUKCJE DLA GRUP
Instrukcja nr 1 (taka sama dla wszystkich grup)
- Wybierzcie spośród siebie lidera i sprawozdawcę, który zaprezentuje pozostałym efekty Waszej pracy.
- Przyjrzyjcie się dokładnie fotografiom przedstawiającym kadry z filmu. Zastanówcie się, kim są ukazani na nich bohaterowie i w jakiej sytuacji się znajdują.
- Ułóżcie zdjęcia w takiej kolejności, w jakiej przedstawione są wydarzenia w filmie.
- Zapiszcie plan wydarzeń, uwzględniając także te, które nie są ukazane na fotografiach.
Czas wykonania pracy – 10 minut.
Instrukcja nr 2 dla grupy I
- Wybierzcie spośród siebie szefa grupy.
- Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
- Podzielcie zadania między siebie.
TEMAT: Kundel – jego postawa wobec sytuacji życiowej, w jakiej się znalazł.
Waszym zadaniem jest wykonanie plakatu prezentującego Kundla – głównego bohatera filmu „Jestem”. W tym celu:
- Zbierzcie informacje na temat przeszłości i obecnej sytuacji życiowej chłopca.
- Zastanówcie się:
- dlaczego chłopiec ucieka z domu dziecka?
- dlaczego Kundel jest prześladowany przez chłopców z sąsiedztwa?
- jak rozumiecie przydomek „Kundel”?
- na czym bohaterowi najbardziej zależy i o czym marzy?
- jaki ma plan na dalsze życie?
- jakie cechy jego charakteru pomagają mu poradzić sobie bez dorosłych?
- kim jest dla niego Kuleczka?
- czym jest dla chłopca obcowanie z naturą?
- jakimi wartościami chłopiec kieruje się w życiu?
Przedstawcie zebrane informacje i spostrzeżenia w postaci plakatu – mapy mentalnej. Przyklejcie w odpowiednim miejscu fotografię bohatera. Przygotujcie się do ciekawej prezentacji. Czas wykonania pracy – 20 minut.
Instrukcja nr 2 dla grupy II
- Wybierzcie spośród siebie szefa grupy.
- Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
- Podzielcie zadania między siebie.
TEMAT: Kuleczka – jej sytuacja życiowa i postawa wobec Kundla
Waszym zadaniem jest wykonanie plakatu prezentującego Kuleczkę – przyjaciółkę głównego bohatera filmu. W tym celu:
- Zbierzcie informacje na temat dziewczynki i jej sytuacji życiowej.
- Zastanówcie się:
- w jakiej sytuacji poznają się bohaterowie?
- dlaczego Kuleczka pije alkohol?
- jakie są relacje dziewczynki z resztą rodziny?
- jakie są relacje bohaterki z rówieśnikami?
- dlaczego Kuleczka interesuje się Kundlem?
- o czym marzy dziewczynka?
- co łączy a co dzieli Kuleczkę i Kundla?
- jakimi wartościami dziewczynka kieruje się w życiu?
Przedstawcie zebrane informacje i spostrzeżenia w postaci plakatu – mapy mentalnej. Przyklejcie w odpowiednim miejscu fotografię bohaterki. Przygotujcie się do ciekawej prezentacji. Czas wykonania pracy – 20 minut.
Instrukcja nr 2 dla grupy III
- Wybierzcie spośród siebie szefa grupy.
- Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
- Podzielcie zadania między siebie.
TEMAT: Matka Kundla – jej sytuacja życiowa i postawa wobec syna.
Waszym zadaniem jest wykonanie plakatu prezentującego matkę głównego bohatera filmu. W tym celu:
- Zbierzcie informacje na temat bohaterki i życia, jakie wiedzie.
- Zastanówcie się:
- dlaczego kobieta znalazła się w tak trudnej sytuacji?
- czego oczekiwała od życia?
- dlaczego nie była w stanie zaopiekować się synem?
- jakim była człowiekiem?
- jakimi wartościami kierowała się w życiu?
Przedstawcie zebrane informacje i spostrzeżenia w postaci plakatu – mapy mentalnej. Przyklejcie w odpowiednim miejscu fotografię bohaterki. Przygotujcie się do ciekawej prezentacji. Czas wykonania pracy – 20 minut.
Instrukcja nr 2 dla grupy IV
- Wybierzcie spośród siebie szefa grupy.
- Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
- Podzielcie zadania między siebie.
TEMAT: Siostra Kuleczki i chłopcy z sąsiedztwa – ich postawa wobec sytuacji życiowej Kundla.
Waszym zadaniem jest wykonanie plakatu prezentującego siostrę Kuleczki oraz chłopców z sąsiedztwa. W tym celu:
- Zbierzcie informacje na temat siostry Kuleczki oraz bandy chłopców z sąsiedztwa.
- Zastanówcie się:
- jakie życie wiodą chłopcy?
- co jest dla nich ważne?
- dlaczego prześladują Kundla?
- jakie są relacje między Kuleczką i jej siostrą?
- co sądzi siostra o przyjaźni Kuleczki z chłopcem?
- jak traktuje Kundla?
- dlaczego dziewczyna zadzwoniła na policję?
- jakimi wartościami kieruje się w życiu i skąd czerpie wzorce?
Przedstawcie zebrane informacje i spostrzeżenia w postaci plakatu – mapy mentalnej. Przyklejcie w odpowiednim miejscu fotografie bohaterów. Przygotujcie się do ciekawej prezentacji. Czas wykonania pracy – 20 minut.
Instrukcja nr 2 dla grupy V
- Wybierzcie spośród siebie szefa grupy.
- Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
- Podzielcie zadania między siebie.
TEMAT: Ojciec Kuleczki – jego postawa wobec bezdomnego chłopca.
Waszym zadaniem jest wykonanie plakatu prezentującego ojca Kuleczki. W tym celu?
- Zbierzcie informacje na temat bohatera i jego stylu życia.
- Zastanówcie się:
- jakie relacje łączą ojca z córkami?
- jaką postawę przyjmuje wobec chłopca samotnie mieszkającego na barce?
- dlaczego nie podejmuje on żadnych działań w tej sprawie?
- co bohater sądzi o przyjaźni córki z Kundlem?
- jakimi wartościami kieruje się w życiu?
Przedstawcie zebrane informacje i spostrzeżenia w postaci plakatu – mapy mentalnej. Przyklejcie w odpowiednim miejscu fotografię bohatera. Przygotujcie się do ciekawej prezentacji. Czas wykonania pracy – 20 minut.
Instrukcja nr 2 dla grupy VI
- Wybierzcie spośród siebie szefa grupy.
- Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
- Podzielcie zadania między siebie.
TEMAT: Właściciel skupu złomu – jego postawa wobec sytuacji życiowej Kundla.
Waszym zadaniem jest wykonanie plakatu prezentującego właściciela skupu złomu.
W tym celu:
- Zbierzcie informacje na temat bohatera i jego stylu życia.
- Zastanówcie się:
- co sądzi właściciel skupu złomu na temat sytuacji chłopca?
- dlaczego nie podejmuje żadnych działań w jego sprawie?
- jak bohater postrzega swoją sytuację życiową?
- jakimi wartościami kieruje się w życiu?
Przedstawcie zebrane informacje i spostrzeżenia w postaci plakatu – mapy mentalnej. Przyklejcie w odpowiednim miejscu fotografię bohatera. Przygotujcie się do ciekawej prezentacji. Czas wykonania pracy –20 minut.
Instrukcja nr 2 dla grupy VII
- Wybierzcie spośród siebie szefa grupy.
- Zapoznajcie się dokładnie z zadaniami.
- Podzielcie zadania między siebie.
TEMAT: Znajomi matki – ich postawy wobec sytuacji życiowej Kundla.
Waszym zadaniem jest wykonanie plakatu prezentującego znajomych matki Kundla.
W tym celu:
- Zbierzcie informacje na temat ludzi otaczających matkę (przewoźnik, kobiety z baru, „narzeczeni”)
- Zastanówcie się:
- w jakiej sytuacji życiowej znaleźli się bohaterowie i co mogło być tego przyczyną?
- jak ci bohaterowie zapatrują się na sytuację Kundla?
- jaką postawę przyjmują wobec chłopca?
- jakimi wartościami kierują się w życiu?
Przedstawcie zebrane informacje i spostrzeżenia w postaci plakatu – mapy mentalnej. Przyklejcie w odpowiednim miejscu fotografię bohatera („narzeczonego” matki). Przygotujcie się do ciekawej prezentacji. Czas wykonania pracy – 20 minut.