#Otagowani

„The Duff” jest filmem o młodzieży i dla młodzieży. Choć istnieją znaczące różnice pomiędzy ukazanym w nim amerykańskim collegem a polskim liceum, wynikające choćby ze sposobu finansowania najzdolniejszych uczniów, relacji pomiędzy uczniami i nauczycielami czy majętności młodych ludzi, którzy mogą pozwolić sobie na dużo więcej dóbr materialnych, o jakich polscy nastolatkowie mogą tylko pomarzyć, to zjawisko tagowania, oznaczania, etykietowanie lub po prostu „przypinania łatki” dotyczy większości ludzi na całym świecie. Owo oznaczanie związane jest z ułatwianiem sobie życia — kategoryzowaniem: ludzi, rzeczy i zjawisk. Pozwala łatwiej zorientować się w otaczającej rzeczywistości, a przede wszystkim stwarza możliwość posługiwania się stereotypami – pewnymi, ustalonymi wcześniej kliszami, ułatwiającymi myślenie, przy jednoczesnym pozbawieniu go obiektywizmu, samodzielności i rzetelności. Problem polega zaś na tym, że trudno pozbyć się raz przypiętej „łatki”, co pokutować może nawet przez całe życie danej osoby.

#TheDuff (Designated Ugly Fat Friend, czyli „oznaczona jako #Brzydka Gruba Przyjaciółka”) to „łatka” przypinana niemal w każdym towarzystwie. W grupie potrzebna jest ofiara, swoisty kozioł ofiarny, na tle którego pozostali członkowie danej społeczności będą czuć się i… wyglądać lepiej, korzystniej, bardziej atrakcyjnie. Taką właśnie, początkowo nieświadomą swej roli, ofiarą jest Bianca. Wyluzowana koleżanka, dobra uczennica i rozsądna dziewczyna. Swe kobiece piękno ukrywa pod rozciągniętymi T-shirtami i luźnymi koszulami. Przez to wyróżnia się wśród swych wyfiokowanych przyjaciółek — #suczy i #gwiazdy. Nie znaczy to bynajmniej, że przypisane owym przyjaciółkom etykiety są dla nich korzystne. Co prawda dzięki nim mają powodzenie wśród chłopców, jednak wśród nauczycieli postrzegane są jako niezbyt pracowite i uchylające się od nauki i pracy. A każda etykieta, niczym Gombrowiczowska gęba, wpływa na postrzeganie danej osoby.

Internetowa gęba

#freak (szaleniec, dziwak), #bitch (sucz; forma męskoosobowa od słowa suka, dziwka. Osoba chłodno traktująca przedstawicieli płci przeciwnej. Słowo pozbawione w tym kontekście wulgarnej konotacji), #geek (osoba szczególnie pogłębiająca swą wiedzę w danym zakresie; często informatyk), #star (gwiazda), #duff, #nerd (kujon, osoba nieprzystająca do grupy koleżeńskiej, często komputerowiec, żyjący w wirtualnej przestrzeni Internetu) — we współczesnych czasach każdy jest kimś, choć niekoniecznie musi o tym wiedzieć. Postrzeganie ludzi zgodnie ze wzorem narzuconym przez kolegów i koleżanki często bywa działaniem zapośredniczonym. Samo zjawisko #tagowania (hasztagowania) przynależne jest do wirtualnej przestrzeni rozmaitych portali społecznościowych. A ilość platform skupiających określone grupy ludzi jest obecnie tak duża, iż nie sposób kontrolować ich wszystkich. Ponadto rozpowszechnianie informacji w sieci odbywa się na prawach nieprzewidywalnego wirusa. Mało kto wie, która informacja dotrze do milionów użytkowników, która zaś po krótkim czasie popularności naturalnie umrze.

Czy to jest przyjaźń, czy to jest kochanie

Choć zasadniczym problemem, który pojawia się w filmie, jest opisane już „łatkowanie”, #TheDuff opowiada także historie typowe dla nastolatków: pierwsze miłości, zauroczenia, imprezy, bale czy ważne egzaminy w drodze na wyższą uczelnię. Kontekst historii jest tu o tyle ważny, o ile na jej przebieg mają wpływ działania tych, którzy złośliwie bądź dla własnej korzyści rozprowadzają fałszywe informacje na temat danej osoby. Może to zaszkodzić opisywanej hasztagiem osobie, gdyż voyeurystyczna natura człowieka pozwala przypuszczać, że dziś, najczęściej zanim nawiążemy jakąkolwiek relację z daną osobą, najpierw sprawdzimy informacje o niej w sieci. W ten sposób można poznać wiele kompromitujących informacji o swej potencjalnej drugiej połówce. Zagrożenie jest tym mocniejsze, im bardziej kogoś inni postrzegają jako zagrożenie dla siebie. Przecież niemal każdy, kto posiada telefon komórkowy z możliwością nagrywania filmów, może stać się potencjalnym twórcą. Ale i potencjalnym zagrożeniem. Nieodpowiedzialnie wykorzystywane nagrania (wzmocnione „wirusową” naturą hasztagów) mogą przyczynić się do zranienia drugiej osoby. A nawet doprowadzić do samobójstwa.

Film z powodzeniem wykorzystać można w edukacji młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej na wielu przedmiotach: języku polskim, wiedzy o kulturze, wiedzy o społeczeństwie, wychowaniu do życia w rodzinie, etyce czy godzinie wychowawczej. Ewolucja komunikacji zapośredniczonej przez Internet może być przedmiotem dyskusji… internetowej. Jeżeli istnieje taka możliwość, warto dać młodym ludziom szansę porozmawiania o nowych mediach właśnie za ich pośrednictwem. Ponadto typowe problemy nastolatków, pomimo różnic ekonomiczno-społecznych, mogą być przedmiotem rozmowy na lekcjach wychowania do życia w rodzinie czy na godzinie wychowawczej.