Krótka informacja o filmie

„Jestem twój”, film oparty na motywach dramatu Judith Tompson, jest przykładem polskiego kina autorskiego. Grzegorzek, we właściwy sobie sposób, opowiada dość schematyczną historię bohaterów (zamożnych trzydziestolatków, przechodzących kryzys małżeński oraz zaborczej matki i jej syna kryminalisty), ukazując ich lęki, namiętności, pragnienia, uprzedzenia. Ten dość trudny w odbiorze na poziomie emocjonalnym film jest propozycją raczej dla dojrzałych widzów o sporych kompetencjach odbiorczych.

Związki z podstawą programową

Praca z filmem „Jestem twój” daje możliwości osiągania celów kształcenia oraz realizacji treści nauczania ujętych w nowej podstawie programowej kształcenia ogólnego dla IV etapu edukacyjnego.

Język polski

Zakres podstawowy.

Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:

• Odczytuje sens całego tekstu oraz wydzielonych przez siebie fragmentów; potrafi objaśnić ich sens oraz funkcję na tle całości.
• Rozpoznaje w wypowiedzi ironię, objaśnia jej mechanizm i funkcję.
• Szuka literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień; selekcjonuje ją według wskazanych kryteriów (w zasobach bibliotecznych korzysta zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak i z zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym Internetu).

Samokształcenie i docieranie do informacji. Uczeń:

• Szuka literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień; selekcjonuje ją według wskazanych kryteriów (w zasobach bibliotecznych korzysta zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak i z zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym Internetu).
• Korzysta ze słoników i leksykonów, w tym słowników etymologicznych i symboli.

Świadomość językowa: Uczeń:

• Odróżnia słownictwo neutralne od emocjonalnego i wartościującego, oficjalne od swobodnego.

Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.

• Prezentuje własne przeżycia wynikające z kontaktu z dziełem sztuki.
• Określa problematykę utworu.

Analiza. Uczeń.

• Wskazuje zastosowane w utworze środki wyrazu artystycznego i ich funkcje (…). rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego i bohatera.
• Rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego i bohatera (narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja).

Interpretacja. Uczeń.

• Wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu (np. słowa-klucze, wyznaczniki kompozycji).
• Wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne).
• Porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach literackich.
• Odczytuje treści alegoryczne i symboliczne utworu.

Wartości i wartościowanie. Uczeń.

• Dostrzega związek języka z wartościami, rozumie, że język podlega wartościowaniu (…), jest narzędziem wartościowania, a także źródłem poznania wartości (utrwalonych w znaczeniach nazw wartości: takich jak: dobro, prawda, piękno, wiara, nadzieja, miłość, wolność, równość, braterstwo, Bóg)
• Dostrzega obecne w tekstach kultury wartości narodowe i uniwersalne.
• Dostrzega w świecie konflikty wartości (…) oraz rozumie źródła tych konfliktów.

Zakres rozszerzony

Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:

• Czyta utwory stanowiące konteksty dla tekstów kultury poznawanych w szkole;
• Twórczo wykorzystuje wypowiedzi krytycznoliterackie i teoretycznoliterackie (np. recenzja, szkic, artykuł, esej);

Świadomość językowa. Uczeń:

• Dostrzega związek języka z obrazem świata.

Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.

• Wskazuje związki między różnymi aspektami utworu (estetycznym, etycznym i poznawczym);
• Dostrzega przemiany konwencji i praktykę ich łączenia (synkretyzm konwencji i gatunków);
• Rozpoznaje aluzje literackie i symbole kulturowe (np. biblijne, romantyczne) oraz ich funkcję ideową i kompozycyjną, a także znaki tradycji, np. antycznej, judaistycznej, chrześcijańskiej, staropolskiej;
• Dostrzega w czytanych utworach: parodię, parafrazę i trawestację, wskazuje ich wzorce tekstowe;

Interpretacja. Uczeń:

• Konfrontuje tekst literacki z innymi tekstami kultury np. plastycznymi, teatralnymi, filmowymi.

Wartości i wartościowanie. Uczeń:

• Wskazuje różne sposoby wyrażania wartościowań w tekstach.

Wiedza o kulturze

Osiąganie celów kształcenia i odnoszących się do nich wymagań szczegółowych. Uczeń:

• Zna dwudziestowieczne dzieła reprezentujące różne dziedziny sztuki (literaturę, architekturę, plastykę, muzykę, teatr, fotografię, film, sztukę nowych mediów) i dostrzega związki pomiędzy nimi.
• Wskazuje różne funkcje dzieła sztuki (np. estetyczną, komunikacyjną, społeczną, użytkową, kultową, poznawczą, ludyczną).
• Analizuje temat dzieła oraz treści i formę w kontekście jego różnych funkcji, wykorzystując podstawowe wiadomości o stylach i epokach z różnych dziedzin sztuki.
• Analizuje film lub analizuje spektakl teatralny, posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu właściwej dziedziny sztuki.
• Wypowiada się na temat dzieła sztuki używając pojęć zarówno swoistych dla poszczególnych sztuk, jak i wspólnych (forma, kompozycja, funkcja, nadawca, odbiorca, użytkownik, znaczenie, kontekst, medium);
• Dostrzega i nazywa związek między dziełem a sytuacją społeczno-historyczną i obyczajami epoki, w której powstało.

Etyka

Treści nauczania – wymagania szczegółowe:

• Człowiek jako osoba i jego działanie. Etyczna analiza aktywności ludzkiej. Motywy podejmowanych decyzji.
• Cel i sens ludzkiej egzystencji. Hierarchie celów. Szczęście w życiu ludzkim. Rozwój moralny i duchowy człowieka jako osoby. Rola oddziaływań wychowawczych.
• Dobro moralne i wartości moralne. Hierarchia wartości. Wartości autoteliczne i instrumentalne. Konflikt wartości. Wartości wybierane i realizowane.
• Prawo moralne, imperatyw moralny, w tym prawo naturalne. Dekalog jako podstawa życia moralnego. Problem relatywizmu moralnego i sposoby jego przezwyciężania. Nienaruszalne prawa istoty ludzkiej.
• Wymiar moralny życia człowieka. Zdolność rozpoznawania wartości i powszechne dążenie do dobra. Świadomość moralna. Rola sumienia w prawidłowym rozwoju wewnętrznym. Sądy i oceny moralne. Przykłady patologii w zakresie świadomości moralnej. Problem manipulacji. Obecność dobra i zła we współczesnej kulturze.
• Sprawności moralne. Samowychowanie.
• Przykłady współczesnych przejawów kryzysu moralnego i dylematów w zakresie wyborów moralnych oraz sposoby ich rozwiązywania na gruncie etyki chrześcijańskiej oraz innych koncepcji etycznych.

Wychowanie do życia w rodzinie

Wybrane cele kształcenia:

• Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjami rodziny, miłością, przyjaźnią, pełnieniem ról małżeńskich i rodzicielskich, seksualnością człowieka i prokreacją; umiejętność podejmowania odpowiedzialnych decyzji dotyczących wyboru drogi życiowej, małżeństwa i rodziny.
• Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z okresem dojrzewania, dorastania i wyborem drogi życiowej; umiejętność świadomego kreowania własnej osobowości.
• Uzyskanie przez uczniów lepszego rozumienia siebie i najbliższego otoczenia; umiejętność poszukiwania i udzielania odpowiedzi na pytania: Kim jest człowiek? Jakie są jego cele i zadania życiowe? Jaki jest sens życia?
• Przyjęcie pozytywnej postawy wobec życia ludzkiego, osób niepełnosprawnych i chorych. Przygotowanie, na podstawie wiedzy i wykształconych umiejętności, do poszanowania godności życia ludzkiego i dojrzałego funkcjonowania w rodzinie.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe:

• Tożsamość i wielowymiarowość człowieka. Poczucie sensu życia.
• Komunikacja interpersonalna, asertywność, techniki negocjacji, empatia
• Wartości i pojęcia związane z płciowością człowieka: męskość, kobiecość, miłość, rodzina, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności w przeżywaniu własnej płciowości i budowaniu emocjonalnych więzi. Role kobiet i mężczyzn
• a panujące stereotypy.
• Inicjacja seksualna, jej uwarunkowania i następstwa. Argumenty biomedyczne, psychologiczne i moralne za opóźnianiem wieku inicjacji seksualnej.
• Istota seksualności człowieka i jej aspekty. Integracja seksualna.
• Komplementarność płci – wzajemne dopełnianie się płci w sferach fizycznej, psychicznej, emocjonalnej i społecznej. Rozumienie, akceptacja i szacunek dla osób płci odmiennej.
• Istota, rodzaje i etapy rozwoju miłości. Różnice w przeżywaniu miłości.
• Normy zachowań seksualnych. Przemoc i przestępstwa seksualne; możliwości zapobiegania, sposoby obrony. Informacja o ośrodkach pomocy psychologicznej, medycznej i prawnej.
• Przygotowanie do małżeństwa. Problemy wierności, zaufania i dialogu.
• Małżeństwo: jego fazy; trudności i konflikty oraz sposoby ich rozwiązywania; wartość małżeństwa. Macierzyństwo i ojcostwo. Przygotowanie do ról rodzicielskich(…)
• Funkcje rodziny, ze szczególnym uwzględnieniem wychowania dzieci w rodzinie.
• Znaczenie prawidłowych postaw rodzicielskich dla rozwoju dziecka. Samotne rodzicielstwo.
• Nieplanowana ciąża; sposoby szukania pomocy w sytuacjach trudnych.
• Aborcja jako zagrożenie dla zdrowia psychicznego i fizycznego – aspekty: prawny, medyczny i etyczny.
• Konflikty w rodzinie i ich przyczyny. Sposoby rozwiązywania konfliktów.
• Przemoc w rodzinie. Wykorzystywanie seksualne. Profilaktyka. Możliwości uzyskiwania pomocy.

Filozofia:

Filozofia nowożytna

Problematyka filozofii człowieka w filozofii nowożytnej. Uczeń:

• Rekonstruuje i porównuje wybrane koncepcje człowieka w filozofii nowożytnej (B. Pascala wizja kondycji ludzkiej, A. Schopenhauera filozofia woli życia, S. Kierkegaarda filozofia egzystencji, F. Nietzschego filozofia woli mocy).
• Interpretuje przykładowe zjawiska historyczne, zjawiska zaczerpnięte z życia codziennego bądź teksty kultury, odwołując się do poznanych koncepcji.

Filozofia współczesna.

Problematyka filozofii człowieka w myśli XX w. Uczeń:

• Rekonstruuje i porównuje wybrane dwudziestowieczne koncepcje człowieka, rekonstruuje wspierające je argumenty (freudowski model psychiki i funkcji kultury; egzystencjalistyczna koncepcja – J. P. Sartre)
• Potrafi wskazać etyczne konsekwencje poznanych stanowisk
• Formułuje rozwiązania przykładowych dylematów moralnych, odwołując się odpoznanych koncepcji i pojęć.
• Interpretuje przykładowe zjawiska historyczne, zjawiska zaczerpnięte z życia codziennego bądź teksty kultury, odwołując się do poznanych koncepcji.

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

„Strach i miłość” – Marta, Ala, Artur w poszukiwaniu własnej tożsamości dzięki relacji z drugim człowiekiem – uzasadnij takie odczytanie podtytułu filmu.

Podział filmu na części jest odpowiednikiem podziału przedstawienia teatralnego na akty. Zastanów się, jaki jest cel autorskiego wyodrębnienia poszczególnych części w filmie (aktów w przedstawieniu teatralnym). Zastanów się, czy podział filmu na części jest rezultatem wiernej adaptacji dramatu Judith Thompson na film kinowy.

Na podstawie obejrzanego filmu można stworzyć wraz z uczniami definicję dramatu kameralnego. Można zastanowić się też, jak mała liczba bohaterów oraz nieduża ilość wykorzystywanych przestrzeni lub sytuacja zamknięcia wpływają na możliwość ukazania psychologicznych motywacji poszczególnych bohaterów. Warto porównać ww. obraz np. z filmami Romana Polańskiego: „Nóż w wodzie”, „Wstręt”, „Lokator”, „Matnia”, „Śmierć i dziewczyna”.

Co będzie dalej? – napisz, kierując się sugestiami zawartymi w filmie, jak zakończy się historia jednego spotkania, a może wielkiej miłości Marty i Artura.

O co walczą współcześni rycerze? Jak zmieniło się na przestrzeni wieków postrzeganie rycerskości? Oraz czy uległ zmianie status społeczny rycerza? – praca pisemna lub prezentacja multimedialna.

„Nie ma miłości szczęśliwej” – debata. Może to być debata oksfordzka, do której młodzież przygotuje argumenty „za” i „przeciw” temu stwierdzeniu, odwołując się do sytuacji bohaterów filmu Grzegorzka, a także przykładów z literatury, filmu i życia.

Na tropie gatunków i konwencji filmowych w obrazie Grzegorzka „Jestem twój” – zajęcia można potraktować jako podsumowanie pracy nad tym filmem lub cyklem zajęć filmowych. W filmie odnajdujemy elementy charakterystyczne dla różnych gatunków i konwencji filmowych (wykorzystanych na zasadnie pastiszu), dlatego warto przeprowadzić analizę tego filmu w poszukiwaniu cech i elementów charakterystycznych między innymi dla: dramatu psychologicznego, komedii romantycznej, thrillera, dramatu społecznego, melodramatu, a także zastanowić się nad ich funkcją w tym filmie.

Na zajęciach wychowania do życia w rodzinie można przeprowadzić diagnozę sytuacji w rodzinie Marty i Jacka lub Ireny i Artura, wykorzystując metodę metaplanu (określając stan bieżący i stan pożądany oraz szukając przyczyn konfliktów i sposobów ich rozwiązania). Te zajęcia mogą być punktem wyjścia do dyskusji na temat kondycji współczesnej rodziny.

„Na początku była chuć, nic prócz niej, a wszystko w niej” [Stanisław Przybyszewski] – zinterpretuj słowa młodopolskiego pisarza w kontekście obejrzanego filmu i zastanów się, co kieruje bohaterami filmu – Martą i Arturem – oddającym się namiętności z pogranicza gwałtu i szaleństwa?

W filmach ukazujących erotyczne uniesienia ludzi podlegających wielkim namiętnościom, opętanych, szalonych istnieje pewna tendencja do kadrowania ich ciał w charakterystyczny, sakralizujący sposób. Zestawiając kadry z filmu „Szamanka” Andrzeja Żuławskiego i „Jestem twój” Mariusza Grzegorzka, zastanów się, czemu może służyć taki sposób kadrowania oraz, czy dzięki niemu następuje nadanie dodatkowych znaczeń.

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

Miłość, jako uniwersalny temat większości dzieł kultury i siła napędowa działań ludzkich. Film Grzegorzka także opowiada o miłości (miłościach). Warto zastanowić się, czym dla współczesnych Polaków jest miłość. Analizując postawy poszczególnych bohaterów można zorientować się, że dla każdego z nich słowo to znaczy zupełnie coś innego. Bezustanne, rozpaczliwe poszukiwanie miłości.

Cienka granica pomiędzy miłością i nienawiścią, troską a okrucieństwem, empatią a kompletnym odrzuceniem drugiego człowieka.

Do zestawienia z: „Romeo i Julia” William Szekspir, „Romeo+Julia” Buz Lurhmann, „Prawdziwy romans” Quentin Tarantino, „Bonnie i Clyde” Arthur Penn, „Niebezpieczne związki” Stephen Frears, „Wichrowe wzgórza” Emily Bronte i Peter Kosminsky, „Przeminęło z wiatrem” Margaret Mitchell i Victor Fleming, „Dzikość serca” David Lynch

Freud, psychoanaliza, libido (libido – energia psychiczna – C. G. Jung – mająca na celu zaspokojenie potrzeb seksualnych). Wg Freuda to forma energii, za pośrednictwem której popędy życia spełniają swoje funkcje. Uważał, że libido (eros) to energia życiowa, energia seksualna, która występuje w sprzeczności z tanatos – energią wywołującą wszelkie procesy destrukcyjne. Sprzeczność między libido a tanatos miała według niego powodować wewnętrzny konflikt: jeżeli zaspokojone zostanie libido, superego (jedna ze struktur osobowości w modelu psychoanalitycznym; obok ego oraz id. superego stanowi wewnętrzną reprezentację wartości moralnych i ideałów uznawanych przez daną społeczność) sprawia to, że odzywają się wyrzuty sumienia; proces ten ma uruchamiać mechanizm obronny w postaci sublimacji popędu seksualnego i zamiany go na społecznie akceptowane formy. Psychoanaliza – zapoczątkowana przez Zygmunta Freuda, odkrywa i bada nieświadome konflikty wewnętrzne, motywacje i znaczenie objawów. Dąży do modyfikacji systemu mechanizmów obronnych oraz integracji różnych części psychiki.

Relacje i więzi międzyludzkie bohaterów oparte są na swoistej grze emocjonalnej. Nasuwa to sugestie ich odczytania w ujęciu analizy transakcyjnej – psychologicznej koncepcji stosunków międzyludzkich opracowanej przez Erica Berne’a. Zakłada ona, że ludzie komunikują się ze sobą z trzech poziomów zwanych stanami ego; jest to stan Rodzica, Dorosłego i Dziecka. Komunikacja ta może przebiegać bezproblemowo (transakcje komplementarne), z problemami, włącznie z zerwaniem kontaktu (transakcje krzyżowe) oraz mieć na celu osiągniecie innego efektu niż oficjalnie wyrażany. (Źródła informacji, np.: Eric Berne „W co grają ludzie? Psychologia stosunków międzyludzkich”, www.analizatransakcyjna.pl)

Kicz, groteska, pastisz, stylizacja, mieszanie gatunków filmowych (dramat psychologiczny, kryminał, komedia romantyczna, thriller…), postmodernizm, gra z konwencjami. Do zestawienia z: Robert Rodriguez „Od zmierzchu do świtu”, Quentin Tarantino „Pulp Fiction”, „Kill Bill”.

Nierówności społeczne są przyczyną licznych konfliktów, które jak pokazała historia świata, mogą prowadzić nawet do rewolucji. Do ciekawych wniosków można dojść analizując film „Jestem twój” pod kątem indywidualnego wpływu usytuowania na współczesnej drabinie stratyfikacyjnej poszczególnych bohaterów oraz wynikających z owego położenia nastawień do życia, miłości i prokreacji. Nierówności społeczne są, problemem objawiającym się nie tylko na gruncie ogólnospołecznym, lecz także na poziomie relacji osobistych. Film wpisuje się we współczesny nurt antymieszczański, dowodzący z jednej strony, że życie w dobrobycie może prowadzić do emocjonalnej pustki, z drugiej zaś dający prawo do prawdziwego – a więc emocjonalnego – życia ludziom pozbawionym zasobów finansowych.

Aborcja, adopcja, macierzyństwo-ojcostwo, jako przeciwstawne dyskursy etyczne dotyczące podejścia do nowego życia, a także własnej tożsamości.

Bezosobowość systemu prawnego i jego bezradność wobec indywidualnych ludzkich problemów. Instytucja „fałszywego świadka” i jego wiarygodność dla sądu. System prawny, jako machina umożliwiająca fałszowanie faktów oraz jako narzędzie państwa demokratycznego stawiające na pozycji uprzywilejowanej osoby bogate.

Samosąd, jako forma nieformalnych reakcji na niesprawiedliwość systemu prawnego. Wymierzenie sprawiedliwości swoistej, indywidualnej, subiektywnej, związane z ogromnym poczuciem krzywdy. Problem ten może ilustrować zestawienie filmu Grzegorzka z filmem „Lincz” Krzysztofa Łukaszewicza lub „Dług” Krzysztofa Krauzego oraz „Nasza klasa” Ilmara Raaga, „Sami swoi” Sylwestra Chęcińskiego, „Dziewiętnaście minut” Jodi Picoult.

Przemiana wewnętrzna bohaterów, którzy ostatecznie odkrywają w sobie zdolność do uczuć. Początkowe rozpoznanie i ocena bohaterów okazują się nieprawdziwe. Artur, z osiedlowego głupka, aroganckiego prymitywa, przeistacza się w mężczyznę walczącego o swą godność i krew. Marta, „lalka Barbie z okruchem lodu w sercu”, budzi się nagle ze złego snu, otwiera się… Irena, sponiewierana przez życie sprzątaczka zaczyna walczyć o swą godność. Podobna metamorfoza dokonuje się także w innych postaciach.

Emocjonalne uzależnienie od wszelkiego typu gier komputerowych. Czerpanie wzorców osobowych i sposobów na życie ze świata mediów audiowizualnych.

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

Pszczoły w naszej kulturze jawią się, jako zwierzęta zagadkowe. „Choć zadziwiająca organizacja ula pszczelego budziła wielkie zainteresowanie, nie udało się zoologom ani bartnikom starożytnym odkryć tajemnic pszczelej zoologii, roli matki składającej jaja ani trutni. Stąd powstało wiele teorii rozmnażania się pszczół, jak np. ta, że pszczoły znajdują swe potomstwo w kielichach kwiatów albo w ciele zdechłego bydła”; (W. Kopaliński, „Słownik mitów i tradycji kultury”, 1993). Pszczoła jest symbolem pracowitości (społecznej), instynktownego porządku, troskliwości. altruizmu, mądrości, czystości, posłuszeństwa, duszy, nieśmiertelności, zmartwychwstania, śmierci, czystości płciowej, proroctwa, pokusy, miłości, płodności, (kąśliwej) słodyczy. W filmie lejtmotyw pszczoły można interpretować, jako: element budujący napięcie; niepokój głównych bohaterów, niestabilność emocjonalną; nieuchronność i powtarzalność zachowań i relacji w ramach społeczności; narastające szaleństwo; gniazdo pszczół zniszczone przez Jacka – zapowiedź rozpadu rodziny, albo uwolnienia emocji, które dotąd były ukryte czy uśpione.

Do zestawienia np. z: „Afonia i pszczoły” Jan Jakub Kolski, „Sekretne życie pszczół” Gina Prince-Bythewood, „Rój” Irwin Allen

Motyw rycerza, obrońcy dam, wojownika o prawym sercu, kierującego się pewnym kodeksem postępowania. Artur (utożsamiając się z postacią, w którą wciela się w grze komputerowej „Wiedźmin”) uważa się za rycerza, chciałby być rycerski mimo pochodzenia i przeszłości – dorobku życiowego predestynującego go raczej do roli giermka. Chciałby znaleźć damę swego serca i pozostać jej wiernym. Rzeczywistość XXI w. oraz pogubienie emocjonalne bohaterki nie pozwalają na realizacje tego zamierzenia.

Rycerz i jego giermek (tu: matka – stąpająca trzeźwo po ziemi i dbająca o zaspokojenie potrzeb życiowych oraz syn bujający w obłokach, poruszający się w świecie własnej imaginacji, także na skutek „nadużywania gier komputerowych”.

Do zestawienia np. z: „Don Kichote z La Manchy” Miguela de Cervantesa, „Obłędny rycerz” Brian Helgeland, „Król Artur” Jerry Zucker, „Shrek” Andrew Adamson, Vicky Jenson, „Ostatni samuraj” Edward Zwick, bohaterowie westernów.

Maska, jako sposób funkcjonowania w świecie. Maska teatralna, życie jest teatrem. Główna bohaterka poza domem jest sympatyczną sąsiadką i wrażliwym, zawsze uśmiechniętym stomatologiem. W relacjach osobistych okazuje się zimną, wyrachowaną i rozchwianą emocjonalnie histeryczką. Mamy jednak prawo sadzić, że Marta to przede wszystkim dziewczyna poszukująca prawdziwej miłości i ciepła drugiego człowieka, a także osoba skrywająca bardzo głęboko swoje najintymniejsze i autentyczne pragnienia. W filmie ukazane zostają zupełnie różne oblicza tej samej osoby. Marta prowadzi także przestawienia, którego widzami są: Jacek, Artur, Ala i niestety ona sama.

Gwałt fizyczny (kontakty Artura i Marty, Konstantego i licealistki) i gwałt psychiczny (kontakty Ireny i Marty, Jacka i Marty, Ali i Jacka, Ali i Marty), jako dwa elementy współczesnych form przemocy obecnych w relacjach międzyludzkich. Konsekwencje wynikające ze stosowania różnych form przemocy. Podobną tematykę odnaleźć można w filmach: „Mechaniczna pomarańcza” Stanley Kubrick, „Nieodwracalne” Gaspar Noe, „Milennium: Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet” Niels Arden Oplev.

Depresja, jako choroba jest częstym tematem filmów (szczególnie dramatów psychologicznych) rekonstruujących kondycję współczesnego społeczeństwa. W kulturze istnieje szereg autorskich wizji tej „choroby duszy”, przyczyn poszukuje się w różnych sferach życia. Warto zaobserwować, w jaki sposób różni autorzy ukazują przebieg choroby swoich bohaterów (często traktując opis choroby, jako wtręt autobiograficzny): „Antychryst”, „Melancholia” Lars von Trier, „Dzień świra”, „Wszyscy jesteśmy Chrystusami” Marek Koterski, „Szamanka” Andrzej Żuławski, „Godziny” Stephen Daldry, „Requiem dla snu”, „Czarny Łabędź”, „Pi” Darren Aronofsky.

Macierzyństwo (matka) – motyw ten jest stale obecny w kulturze, począwszy od Biblii i mitologii. W tekstach kultury dominuje motyw matki dającej życie, opiekuńczej, troskliwiej, cierpiącej, poświęcającej się. W filmie Grzegorzka mamy do czynienia z macierzyństwem dysfunkcyjnym: matka Artura jest zaborcza, kieruje jego życiem i niemal żyje za niego, zaś Marta początkowo nie chce swojego dziecka, odrzuca je; jej siostra Alicja trzykrotnie zdecydowała się na aborcję i wydaje się nie mieć żadnego poczucia winy. Motyw ten występuje miedzy innymi w filmach: „Żurek” R. Brylskiego, „Wszystko o mojej matce” P. Almodovara, „Matka królów” J. Zaorskiego, a także w literaturze: „Moralność pani Dulskiej” G. Zapolskiej, „Balladyna” J. Słowackiego, „Granica” Z. Nałkowskiej, „Treny” J. Kochanowskiego, „Matka Courage i jej dzieci” B. Brechta.