Krótka informacja o filmie

Pełnometrażowa wersja przygód Muminków podobnych do hipopotamów stworków znanych z ekranów telewizorów. „Lato Muminków” stanowi doskonałą propozycję dla najmłodszych kinomanów, jednak zapewne zachwyci też tych starszych, którzy z sentymentem powrócą do krainy dzieciństwa w Dolinie Muminków.

Związki z podstawą programową

Edukacji polonistyczna

W zakresie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych, uczeń:

• uczestniczy w zabawie teatralnej, ilustruje mimiką, gestem, ruchem zachowania bohatera literackiego lub wymyślonego,
• rozumie umowne znaczenie rekwizytu i umie posłużyć się nim
• w odgrywanej scence,
• odtwarza z pamięci teksty dla dzieci, np. wiersze, piosenki, fragmenty prozy.

Korzysta z informacji:

• uważnie słucha wypowiedzi i korzysta z przekazywanych informacji,
• czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnym i wyciąga z nich wnioski,

Analizuje i interpretuje teksty kultury: przejawia wrażliwość estetyczną, rozszerza zasób słownictwa poprzez kontakt z dziełami literackimi,

Tworzy wypowiedzi: w formie ustnej i pisemnej: kilkuzdaniową wypowiedź, krótkie opowiadanie i opis, list prywatny, życzenia, zaproszenie.

Edukacja plastyczna

W zakresie percepcji sztuki. Uczeń:

• korzysta z przekazów medialnych; stosuje ich wytwory w swojej działalności twórczej (zgodnie z elementarną wiedzą o prawach autora);

W zakresie ekspresji przez sztukę Uczeń:

• podejmuje działalność twórczą, posługując się takimi środkami wyrazu plastycznego jak: kształt, barwa, faktura w kompozycji na płaszczyźnie i w przestrzeni (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne).

W zakresie recepcji sztuki Uczeń:

• rozróżnia takie dziedziny działalności twórczej człowieka jak: architektura, sztuki plastyczne oraz inne określone dyscypliny sztuki (fotografika, film) i przekazy medialne (telewizja, Internet) (…).

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

Dyskusja, burza mózgów, elementy dramy, zajęcia plastyczne.

Film w sposób szczególny pomaga rozwijać wyobraźnię, może być bardzo przydatny na początkowym etapie edukacji teatralnej i filmowej.

Film może stanowić punkt wyjścia do edukacji teatralnej najmłodszych widzów, którzy razem z bohaterami mogą odkrywać teatr i poznać terminy z nim związane: teatr, aktor, sufler, budka suflera, garderoba, premiera, kurtyna, rekwizyt, dekoracje (scenografia), sztuka teatralna (tekst), umowność świata w teatrze.

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

Muminki to istoty o antropomorficznej budowie ciała (nieco podobne do hipopotamów, ale dwunożne), zamieszkujące dolinę gdzieś w Finlandii, bohaterowie cyklu dziewięciu książek pisarki Tove Jansson. Według autorki Muminki są odmianą trolli. Pierwsza książka o Muminkach, „Małe trolle i duża powódź”, została napisana w 1945 r., a jej powstanie ma związek z trudnym przeżywaniem koszmaru wojny przez autorkę oraz próbami złagodzenia tych strasznych wizji przez tworzenie (literackie i plastyczne) świata szczęśliwych trolli.

Tove Marika Jansson – fińska pisarka, malarka, ilustratorka i rysowniczka komiksowa.

Podobny spójny, bajkowy mikroświat na gruncie polskim stworzył Maciej Wojtyszko w swoim cyklu o „Brombie i Innych”.

W Tampere w Finlandii mieści się Muzeum Doliny Muminków.

W Naantali znajduje się park rozrywki „Dolina Muminków”.

Cykl o Muminkach obejmuje: oprócz powieści, kilka seriali telewizyjnych, cztery filmy pełnometrażowe. „Muminki” były wystawione na deskach teatrów na całym świecie. Na motywach cyklu powstało wiele audycji radiowych, m.in. „Lato Muminków” Polskiego Radia oraz seria „Świat Muminków”. Postacie te są także bohaterami komiksów. W Polsce publikowane były komiksy oparte na japońskich kreskówkach. Całość liczyła dwanaście odcinków.

Muminki w Polsce zyskały popularność dzięki serialowi kukiełkowemu emitowanemu w latach 1977 – 82, powstałemu w łódzkim studiu Se-ma-for; jedne z najbardziej rozpoznawalnych na świecie postaci dziecięcego imaginarium, ikony popkultury.

Wizja krainy dzieciństwa, dziecięcego raju; doliny, która jest spełnieniem dziecięcych marzeń o przyjaźni, miłości, zaufaniu bezpieczeństwie i wolności (motyw buntu przeciwko zakazom krępującym swobodną zabawę dzieci w parku) oraz o pomyślnym wychodzeniu ze wszelkich życiowych kłopotów.

Oryginalny plastycznie i niepowtarzalny w klimacie świat „Lata Muminków”.

Poetyka filmu zbliżona do poetyki absurdu, surrealistyczne kompozycje wizualne.

„Lato Muminków” reprezentuje klasyczną animację, stanowiąca przeciwwagę dla coraz powszechniejszych animacji 3D.

Świat Muminków przesiąknięty miłością do natury oraz wszystkich, najdziwniejszych nawet stworzeń; pełen tolerancji i wzajemnego zrozumienia, jednak daleki od natrętnego moralizatorstwa.

Bohaterowie łączą w sobie dziecięcą naiwność i poczciwą dobroduszność z częstymi ludzkimi przywarami, każda postać ma swój punkt widzenia na świat, swój charakter i temperament. Jak sama autorka przyznaje, tworząc te postacie, po części portretowała siebie i ludzi ze swojego otoczenia. Do głównych postaci należą:

• Muminek – zachwyca się światem, czerpie dużo radości nawet z małych przyjemności. Łatwowierny i naiwny, ma dobre serce i łagodne usposobienie. Do wszystkiego podchodzi niezwykle entuzjastycznie.
• Mamusia Muminka – jest wyrozumiała, cierpliwa i tolerancyjna. Bardzo opanowana, zawsze zachowuje zimną krew, zwłaszcza jeśli w grę wchodzi dobro jej rodziny. Zawsze wyposażona w czarną, elegancką torebkę.
• Tatuś Muminka – jest niewinny i chłopięcy. Typ marzyciela i romantyka. Jest pisarzem, twórcą pamiętników, a nawet sztuki teatralnej. Uwielbia morze i burze. Jest dumny ze swojej pozycji w rodzinie, chociaż Mama Muminka traktuje go często z przymrużeniem oka.
• Mała Mi – mieszka wraz z rodziną Muminków. Złośliwa i cyniczna, czasem nieco agresywna indywidualistka. Mówi to, co myśli, i robi to, co chce. Mimo to ma bardzo pozytywny stosunek do życia. Jest młodszą siostrą Mimbli.
• Włóczykij – syn Joka, jest filozofem-włóczęgą. Niezależny, beztroski, nie przywiązuje zbytniej wagi do jakichkolwiek dóbr ziemskich, łącznie z własną odzieżą i higieną osobistą. Jest raczej pogodnym samotnikiem, zamkniętym w sobie, jednak w paru przypadkach objawia się jego wielkie serce – choćby przez przygarnięcie sierot w „Lecie Muminków”. Jesienią zawsze opuszcza Dolinę Muminków i wyrusza na południe by odwiedzić inne części świata. Jest najlepszym przyjacielem Muminka. Nosi wielki kapelusz i stary płaszcz, a najważniejszą (i chyba jedyną) rzeczą, jaką posiada, jest harmonijka.
• Ryjek – syn Wiercipiętka i Groki, uwielbia błyskotki. Jest leniwy i tchórzliwy, trochę dziecinny. Został zaadoptowany przez rodzinę Muminków i wygląda zupełnie inaczej niż one.
• Panna Migotka – jest bardzo romantyczna i dziewczęca. Jest dobrą przyjaciółką Muminka i Małej Mi. Wciąż marzy o idealnym księciu na białym rumaku. Uwielbia biżuterię i swoje własne odbicie. Ma blond grzywkę i bransoletkę na lewej kostce. Fizycznie przypomina Muminki, jednak w przeciwieństwie do nich może zmieniać własny koloru w zależności od nastroju.
• Migotek – brat Panny Migotki. Inteligentny, uwielbia porządek i dobrą organizację. Często urządza zebrania, których przewodniczącym mianuje sam siebie.
• Paszczaki – spokrewnione ze sobą, są w większości roztargnionymi kolekcjonerami najróżniejszych przedmiotów – na przykład owadów i znaczków. Lubią przebywać w samotności, przeglądając, katalogując i kategoryzując na różne sposoby swoje kolekcje.
• Filifionki – istoty bardzo zasadnicze, lubujące się w idealnym porządku. Są zwolenniczkami sztywnych zasad, często bywają surowe. Bardzo zwracają uwagę na opinię innych.
• Buka – podobna do ducha szara istota o potężnej posturze i bladych oczach, samotny wędrowiec, który zamraża ziemię gdziekolwiek się pojawi. Wzbudza powszechny strach, choć sama w sobie sprawia wrażenie bardzo smutnej. Tęskni za ciepłem, jednak sama w sobie wytwarza aurę zimna.
• Hatifnatowie – zawsze pojawiają się w grupach. Nikt nie wie, skąd przychodzą, ani dokąd zmierzają. O ich obecności świadczy wyczuwalna w powietrzu elektryczność. Podczas burzy świecą niezwykłym światłem. Wyrastają z ziaren wysianych w noc świętojańską.

Cytaty Muminków:

„Świat jest pełen wielkich, przedziwnych rzeczy, czekających na tych, którzy są na nie przygotowani.”

„Wszystko staje się trudne, kiedy się chce posiadać różne rzeczy, nosić je ze sobą i mieć je na własność.”

„Wszystko trzeba odkryć samemu i również przejść przez to zupełnie samemu.”

„Teatr jest najważniejszą rzeczą na świecie, gdyż tam pokazuje się ludziom, jakimi mogliby być, jakimi pragnęliby być, choć nie mają na to odwagi, i jakimi są.”

„Są tacy, co zostają w domu, i tacy, co odchodzą. Zawsze tak było. Każdy może sam wybrać, ale musi to zrobić, póki jeszcze czas, i w żadnym razie nie pomylić się.”

„Nigdy nie jest się naprawdę wolnym, jeśli się kogoś za bardzo podziwia.”

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

W filmie można odnaleźć znane w kulturze motywy: biblijny motyw potopu i arki Noego; erupcje wulkanów i ich konsekwencje: np. Pompeje.

Specyficzna (swoisty stoicyzm, carpe diem) – filozofia życia bohaterów, którzy o nic się nie martwią, żyją dniem dzisiejszym i cieszą się z każdej nowej przygody.