Pajęczyna Charlotty (2006)
Dorota Gołębiowska, Danuta Górecka, Anna Kołodziejczak, Jarosław Kusza
Reż. Gary Winick
Krótka informacja o filmie
Magiczna przyjaźń naiwnej świnki i pająka w sytuacji zagrożenia może sprawić cuda. Pajęczyca Charlotta zrobi wszystko, aby uratować swą przyjaciółkę przed przerobieniem jej na pieczeń… Niezwykle ciepłe dzieło wprowadzające najmłodszych widzów w świat zwierząt, których cechy wcale aż tak bardzo nie różnią się od naszych ludzkich. Polecamy.
Związki z podstawą programową
Język polski
Uczeń:
- dostrzega swoistość artystyczną dzieła;
- odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości;
- odróżnia realizm od fantastyki;
- wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska);
- wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), potrafi nazwać ich tworzywo (ruchome obrazy, warstwa dźwiękowa);
- omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia;
- charakteryzuje i ocenia bohaterów;
- identyfikuje: opowiadanie, powieść, baśń.
Wartości i wartościowanie. Uczeń:
- odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada).
Kształcenie przyrodnicze
Uczeń:
- obserwuje i prowadzi proste doświadczenia przyrodnicze, analizuje je i wiąże przyczynę ze skutkiem;
- opisuje życie w wybranych ekosystemach: w lesie, ogrodzie, parku, na łące i w zbiornikach wodnych;
- wyjaśnia zależność zjawisk przyrody od pór roku.
Edukacja społeczna.
Uczeń kończący klasę III:
- odróżnia dobro od zła, stara się być sprawiedliwym i prawdomównym; nie krzywdzi słabszych i pomaga potrzebującym;
- identyfikuje się ze swoją rodziną i jej tradycjami; podejmuje obowiązki domowe i rzetelnie je wypełnia;
- jest tolerancyjny wobec osób innej narodowości, tradycji kulturowej itp.; wie, że wszyscy ludzie mają równe prawa.
Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów
TAK | NIE | |
Praca z filmem stwarza możliwości rozwoju kompetencji kluczowych uczniów | x | |
Film motywuje uczniów do samodzielnego uczenia się i poznawania | x | |
Film sprzyja rozwojowi wyobraźni uczniów | x | |
Film inspiruje do wykorzystania niestandardowych i oryginalnych metod pracy z uczniami | x | |
Film pozwala zaprojektować cykl zajęć wokół przedstawionego problemu | x | |
Film zawiera sceny przemocy | x | |
Film zawiera sceny erotyczne | x | |
Projekcja filmu musi być poprzedzona zajęciami wprowadzającymi | x | |
Analiza filmu wymaga obecności na zajęciach specjalisty (psychologa, pedagoga, innych) | x |
Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem
Dyskusja, burza mózgów, analiza i interpretacja działa filmowego i literackiego, praca z fragmentem filmu, elementy dramy, ćwiczenia plastyczne.
Film posiada wyjątkowe walory wychowawcze.
Zagadnienia filmoznawcze:
- W filmie ukazano sielski, jednowymiarowy obrazek rodem z kina familijnego, nawiązującego do klasycznych gatunków amerykańskich, jak western czy musical (np. serial Domek na prerii).
- Kino stylu zerowego.
- Świat przedstawiony filmu nawiązuje do wyobrażeń widza dorosłego o idealnym dzieciństwie.
- Narrator z offu, objaśnia świat.
- Czołówka filmu – animowana opowieść o życiu na wiejskiej farmie – wzorowana na rysunkach Gartha Williamsa, ilustratora pierwszego wydania książki Elwyna Brooksa White’a pt. „Charlotte’s Web”.
Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze
Idylliczna opowieść o przyjaźni i dojrzewaniu.
Bohater dziecięcy jest siłą sprawczą dobrych przemian; szczur egoista, farmer, koń, cała społeczność zwierzęca skupia się wokół wyższego celu – uratować prosiaczka.
Schematycznie nakreślone postaci dorosłych (nie pełnokrwiste postacie, ale jednowymiarowe rysunki): rodzice, farmer i jego żona, szczególną rolę pełni lekarz, postać obdarzona głęboką mądrością, który objaśnia matce właściwości poszczególnych etapów życia ludzkiego, a przede wszystkim specyfikę czasu dzieciństwa.
Antropomorfizacja społeczności zwierzęcej, każdy z jej przedstawicieli obdarzony specyficznymi cechami, ludzkimi wadami i zaletami.
Wzruszająca historia przyjaźni Fern i Wilbura, determinacja dziewczynki wynika z silnego przywiązania do małego przyjaciela, ale także z przekonania, że obietnic należy dotrzymywać.
Wilbur – najsłabszy prosiaczek z miotu, okazał się najsilniejszy duchowo, tym samym obala stereotyp o zależności miedzy siłą fizyczną a siłą charakteru.
Szacunek dla porządku świata, naturalnej naprzemienności życia i śmierci: Charlotta umiera, ale rodzą się jej dzieci; wiatr roznosi je po świecie.
Inicjacja dziewczynki w dorosłość – chłopiec dotyka jej ręki, a następnie karuzela rusza – wieloznaczność tego momentu, bohaterka włącza się w tradycyjny wir społecznego porządku, wir dorosłego życia.
Tkane przez Charlottę na pajęczynie słowa – to słowa klucze, wszyscy muszą je zobaczyć, aby dostrzec niezwykłość bohatera.
Wiara w sprawczą rolę słów, które mogą zmienić bieg wydarzeń (konieczny warunek – słowa muszą być prawdziwe).
Społeczny wymiar cudu; doświadczanie cudu jako sensacji (komercjalizacja), ale jednocześnie tęsknota do przeżywania niezwykłych chwil.
Potrzeba jednoczenia się, wspólnoty w momentach przełomowych.
Pozorna przemiana bohaterów ludzkich, chwilowa i związana z hipokryzją społeczną (nie ma w filmie momentu rozebrania wędzarni).
Charlotta to moralizatorka, wyjaśnia prosiaczkowi prawa rządzące światem, uczy go determinacji w dążeniu do celu, swoją postawą pokazuje, że przyjaźń wiąże się z lojalnością, a nawet poświęceniem.
Wędzarnia przywodzi na myśl obiekt sakralny, związany z tajemną obrzędowością, jest źródłem strachu zwierząt.
Relatywność piękna i brzydoty: dowartościowanie pająka i szczura.
Ukazanie cyklu życia na farmie podporządkowanego porom roku; ważna rola zwierząt gospodarskich w funkcjonowaniu farmy.
Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze
Nawiązanie do filmów o podobnej tematyce: „Babe: świnka z klasą” w reż. Chrisa Noonana, „Rogate ranczo” w reż. Willa Finna i Johna Sanforda, „Zebra z klasą” w reż. Frederika Du Chau.