Krótka informacja o filmie

Wydaje się, że film stanowi sentymentalną podróż do lat 70. I 80. kiedy muppety, dobrze znane z programu „The Muppet Show”, cieszyły się wielką popularnością i gromadziły przed telewizorami ogromną publiczność na całym świecie; także w Polsce. Jest to również podróż do krainy uniwersalnego, beztroskiego dzieciństwa oraz w świat amerykańskiego, przesłodzonego, filmowego musicalu. Muppety przywołują nostalgicznie minione czasy, ale w teraźniejszości, w zaproponowanej formule, chyba nie ma już dla nich miejsca.

Związki z podstawą programową

Edukacja wczesnoszkolna

Edukacja polonistyczna.

Uczeń kończący klasę I:

w zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka:

• obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce zrozumieć, co przekazują; komunikuje w jasny sposób swoje spostrzeżenia, potrzeby, odczucia,
• uczestniczy w rozmowie na tematy związane z życiem rodzinnym i szkolnym, także inspirowane literaturą;

w zakresie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych:

• uczestniczy w zabawie teatralnej, ilustruje mimiką, gestem, ruchem zachowania bohatera literackiego lub wymyślonego,
• rozumie umowne znaczenie rekwizytu i umie posłużyć się nim w odgrywanej scence,

Edukacja muzyczna.

Uczeń kończący klasę I:

• odtwarza proste rytmy głosem i na instrumentach perkusyjnych; wyraża nastrój i charakter muzyki pląsając i tańcząc (reaguje na zmianę tempa i dynamiki);
• kulturalnie zachowuje się na koncercie oraz w trakcie śpiewania hymnu narodowego.

Edukacja plastyczna.

Uczeń kończący klasę I:

• wypowiada się w wybranych technikach plastycznych na płaszczyźnie i w przestrzeni; posługuje się takimi środkami wyrazu plastycznego, jak: kształt, barwa, faktura;
• ilustruje sceny i sytuacje (realne i fantastyczne) inspirowane wyobraźnią, baśnią, opowiadaniem, muzyką; korzysta z narzędzi multimedialnych;

Edukacja społeczna.

Uczeń kończący klasę I:

• potrafi odróżnić, co jest dobre, a co złe w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi; wie, że warto być odważnym, mądrym i pomagać potrzebującym; wie, że nie należy kłamać lub zatajać prawdy;
• współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych;
• wie, co wynika z przynależności do rodziny, jakie są relacje między najbliższymi, wywiązuje się z powinności wobec nich;

Zajęcia komputerowe.

Uczeń kończący klasę I:

• posługuje się komputerem w podstawowym zakresie: uruchamia program, korzystając z myszy i klawiatury;

Etyka.

Uczeń kończący klasę I:

• przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (współpracuje w zabawach i w sytuacjach zadaniowych);
• zdaje sobie sprawę z tego, jak ważna jest prawdomówność, stara się przeciwstawiać kłamstwu i obmowie;
• niesie pomoc potrzebującym, także w sytuacjach codziennych;

Klasa III szkoły podstawowej

Edukacja muzyczna.

Uczeń kończący klasę III:

w zakresie odbioru muzyki:

• zna i stosuje następujące rodzaje aktywności muzycznej:
• gra na instrumentach perkusyjnych (proste rytmy i wzory rytmiczne)oraz melodycznych (proste melodie i akompaniamenty),

Edukacja plastyczna.

Uczeń kończący klasę III:

w zakresie percepcji sztuki:

• korzysta z przekazów medialnych; stosuje ich wytwory w swojej działalności twórczej (zgodnie z elementarną wiedzą o prawach autora);

w zakresie ekspresji przez sztukę:

• podejmuje działalność twórczą, posługując się takimi środkami wyrazu plastycznego jak: kształt, barwa, faktura w kompozycji na płaszczyźnie i w przestrzeni (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne),

w zakresie recepcji sztuki:

• rozróżnia takie dziedziny działalności twórczej człowieka jak: architektura, sztuki plastyczne oraz inne określone dyscypliny sztuki (fotografika, film) i przekazy medialne (telewizja, Internet), a także rzemiosło artystyczne i sztukę ludową,

Edukacja społeczna.

Uczeń kończący klasę III:

• odróżnia dobro od zła, stara się być sprawiedliwym i prawdomównym; nie krzywdzi słabszych i pomaga potrzebującym;
• identyfikuje się ze swoją rodziną i jej tradycjami; podejmuje obowiązki domowe i rzetelnie je wypełnia;
• wie, jak należy zachowywać się w stosunku do dorosłych i rówieśników (formy grzecznościowe);

Zajęcia komputerowe.

Uczeń kończący klasę III:

• umie obsługiwać komputer: posługuje się myszą i klawiaturą, poprawnie nazywa główne elementy zestawu komputerowego;
• wyszukuje i korzysta z informacji: przegląda wybrane przez nauczyciela strony internetowe (np. stronę swojej szkoły), dostrzega elementy aktywne na stronie internetowej, nawiguje po stronach w określonym zakresie, odtwarza animacje i prezentacje multimedialne;

Wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna.

Uczeń kończący klasę III:

• w zakresie sportów całego życia i wypoczynku:
• wie, jak należy zachować się w sytuacjach zwycięstwa i radzi sobie z porażkami w miarę swoich możliwości;

Etyka.

Uczeń kończący klasę III:

• zastanawia się nad tym, na co ma wpływ, na czym mu zależy, do czego może dążyć nie krzywdząc innych; stara się nieść pomoc potrzebującym;
• wie, na czym polega prawdomówność i jak ważna jest odwaga przeciwstawiania się kłamstwu i obmowie; potrafi z tej perspektywy oceniać zachowania bohaterów baśni, opowiadań, legend, komiksów;
• wie, że nie można zabierać cudzej własności i stara się tego przestrzegać; wie, że należy naprawić wyrządzoną szkodę; dostrzega, kiedy postaci z baśni, opowiadań, legend, komiksów nie przestrzegają reguły „nie kradnij”;
• starannie dobiera przyjaciół i pielęgnuje przyjaźnie w miarę swoich możliwości;

Klasy IV-VI.

Etyka

• Poznawanie siebie, dostrzeganie cech indywidualnych własnych i najbliższych osób.
• Wyjaśnianie prawdziwego znaczenia własnych zachowań oraz ich przyczyn i konsekwencji.
• Przyjmowanie odpowiedzialności za siebie.
• Uczestnictwo w grupie, porozumiewanie się z innymi.

Język polski

Analiza i interpretacja tekstów kultury.

Wstępne rozpoznanie. Uczeń:

• nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje);
• konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami;
• wyraża swój stosunek do postaci.

Analiza. Uczeń:

• dostrzega swoistość artystyczną dzieła;
• odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości;
• odróżnia realizm od fantastyki;
• wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska);
• wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), potrafi nazwać ich tworzywo (ruchome obrazy, warstwa dźwiękowa);
• omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia;
• charakteryzuje i ocenia bohaterów.

Interpretacja. Uczeń:

• odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym;
• objaśnia morał bajki oraz samodzielnie formułuje przesłanie baśni.

Wartości i wartościowanie.

• Uczeń odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada).

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

	TAK	NIE
Praca z filmem stwarza możliwości rozwoju kompetencji kluczowych uczniów	x
Film motywuje uczniów do samodzielnego uczenia się i poznawania	x
Film sprzyja rozwojowi wyobraźni uczniów	x
Film inspiruje do wykorzystania niestandardowych i oryginalnych metod pracy z uczniami	x
Film pozwala zaprojektować cykl zajęć wokół przedstawionego problemu	x
Film zawiera sceny przemocy		x
Film zawiera sceny erotyczne		x
Projekcja filmu musi być poprzedzona zajęciami wprowadzającymi		x
Analiza filmu wymaga obecności na zajęciach specjalisty (psychologa, pedagoga, innych)		x

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

Nasi ulubieni bohaterowie filmowi.

Dzieci przygotowują rysunki i krótkie charakterystyki 3 bohaterów z różnych swoich ulubionych filmów, bajek (np. Miś Uszatek, Smerfetka, Miss Piggi). Następnie tworzą, pisemnie lub ustnie, krótką opowieść, o przygodach tych postaci w wymyślonym świecie. Taką historie można przygotować także w formie obrazkowej, np. komiksu i powiesić w klasie.

Tworzenie planu teatru (makieta, rysunek) i nazywanie poszczególnych pomieszczeń, nazw osób i zawodów, przedmiotów.

Wizyta klasy w teatrze na przedstawieniu musicalowym, operowym, operetkowym – wskazanie cech charakterystycznych dla tych form oraz podobieństw i różnic. Można podjąć starania o dostanie się na próbę, aby pokazać dzieciom także kulisy tworzenia spektaklu.

Rozmowa z dziećmi na temat ich ulubionych programów telewizyjnych, połączona z prezentacją fragmentów. Wprowadzenie w świat programów i bajek bez przemocy, kultywujących wartości społeczne oraz pożytecznych wychowawczo i edukacyjnie. Np. „Ulica Sezamkowa”, „Muppety”, „Witaj Franklin”, „Miś Uszatek”, „Reksio”…

„Czy warto robić coś wspólnie?” Ćwiczenie wychowawcze. Dzieci mają za zadanie uprządkowanie np. kącika zabawek. Próbują wykonać pracę samodzielnie, co jest trudne i czasochłonne, ale kiedy zaistnieje podział obowiązków, praca posuwa się bardzo szybko i staje się przyjemnością.

Cykl zajęć dla dzieci starszych:

Zadanie domowe przed projekcją filmu „Muppety”. Uczniowie zbierają wywiad ze swoimi rodzicami (lub dziadkami – w zależności od wieku rodziców) na temat Muppetów, w którym dowiadują się: co poprzednie pokolenia bawiło w serii Muppety? Którego bohatera rodzice lubili najbardziej i dlaczego? Czy pamiętają jakąś szczególną scenę z Muppetów?

Następnie każdy z uczniów dzieli kartkę formatu A3 na dwie równe części. Po jednej stronie wypisuje informacje zebrane od rodziców lub przedstawicieli starszego pokolenia, drugą część pozostawia wolną – do wypełnienia po projekcji.

Po obejrzeniu filmu uczniowie wypełniają drugą część karty odpowiadając na te same pytania, na które wcześniej odpowiedzieli ich rodzice. Następnie uczniowie konfrontują zebrane od rodziców informacje z własnymi spostrzeżeniami. Uczniowie dochodzą do samodzielnych wniosków: jak na przestrzeni pokoleń zmieniło się postrzeganie Muppetów, dlaczego lubimy Muppety (kiedyś i dziś), oraz jakie rodzaje scen podobały się dzieciom, a jakie zapamiętali ich rodzice.

Ćwiczenie ma służyć budowaniu pokoleniowego mostu pomiędzy rodzicami pamiętającymi Muppety z ich młodości, a pociechami, które dopiero dziś poznają bohaterów rewii w nowej, kinowej odsłonie.

Dla uczniów klasy VI ćwiczenie można uzupełnić o pytanie dla rodziców (dziadków) dotyczące świadomości społeczno-obyczajowej, jaką kreowały poszczególne odcinki Muppet Show. Uzyskanie odpowiedzi na powyższe zagadnienie umożliwi uczniom zrozumienie społecznej funkcji, jaką Muppety pełniły niegdyś oraz jej ewolucji ku funkcji stricte rozrywkowej, którą spełnia najnowsza wersja Muppetów.

Przygotowanie mini show. Cykl zajęć dla dzieci młodszych:

Zajęcia plastyczne: uczniowie przygotowują (w technice wybranej przez nauczyciela) pacynki nawiązujące do bohaterów filmu „Muppety” (Kermit, Piggi, Zwierzak, Fazi).

Zajęcia wychowawcze: Uczniowie wybierają konkretny problem do rozwiązania (z zakresu życia klasy lub szkoły). W formie mapy myśli zastanawiają się nad możliwościami jego rozwiązania.

Edukacja polonistyczna: uczniowie z pomocą nauczyciela zapisują konkretne pomysły rozwiązania problemu (wybranego na zajęciach wychowawczych) na tablicy. Układają dialogi dla konkretnych bohaterów uwzględniając ich cechy charakterystyczne zaobserwowane podczas projekcji. Zastanawiają się jakie znane im piosenki i wiersze dla dzieci można wykorzystać w przedstawieniu.

Nauczyciel na podstawie zebranych od uczniów informacji i pomysłów rozpisuje scenariusz przedstawienia, układa dialogi i wybiera piosenki dla dzieci do wykorzystania w show. Kolejnego dnia zajęć szkolnych nauczyciel rozdziela role do nauczenia „na pamięć” oraz wyznacza funkcje poszczególnych uczniów podczas przedstawienia (osoba odpowiedzialna za puszczenie podkładu muzycznego w odpowiednim momencie spektaklu, osoba odpowiedzialna za światło, osoba odpowiedzialna za podpowiedzi aktorom – sufler). Warto zaproponować uczniom nauczenie się jednej z piosenek wykorzystanych w filmie Muppety.

Uczniowie doskonalą umiejętności teatralne i recytatorskie podczas prób poprzedzających wystawienie show. Starają się właściwą intonacją głosu oraz ruchami kukiełki oddać charakter przedstawianego bohatera.

Wystawienie przedstawienia kukiełkowego dla uczniów innych klas, które nie uczestniczyły w projekcie teatralnym.

Zajęcia w pracowni komputerowej:

Uczniowie starsi wchodzą na oficjalną stronę polskiego dystrybutora Muppetów http://www.forumfilm.pl/muppety/index.htm. Czytają informacje na temat filmu, informacje dotyczące scenariusza oraz realizacji filmu. Następnie na forum klasy referują informacje, które uznali za najistotniejsze. Ćwiczenie ma na celu kształtowanie umiejętności poruszania się po stronie internetowej oraz zdolność wyboru kluczowych informacji zawartych w tekście.

Uczniowie młodsi wchodzą na oficjalną stronę internetową producenta filmu http://disney.go.com/muppets (strona w języku angielskim, konieczna pomoc nauczyciela). Na stronie internetowej uczniowie bawią się przy wykorzystaniu dostępnych tam prostych gier komputerowych rozwijających umiejętności logicznego myślenia, koordynacji ruchowej oraz posługiwania się myszą i klawiaturą.

UWAGA! Na oficjalnej stronie http://disney.go.com/muppets, w zakładce activities producent zamieścił szereg materiałów edukacyjnych ułatwiających przeprowadzenie zajęć nawiązujących do filmu „Muppety”: malowanki, wycinanki, wyklejanki, trójwymiarowe modele kartonowe, gry logiczne (np. labirynty) oraz inne ćwiczenia usprawniające zdolności manualne i intelektualne młodszych dzieci. Materiał do pobrania w wersji PDF. Konieczne posiadanie drukarki komputerowej.

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

Nazwa muppet to skrzyżowanie słowa marionette – marionetka i puppet – lalka; są to lalki teatralne, stworzone przez amerykańskiego artystę plastyka i lalkarza Jima Hensona. „Muppety” są podobne/bazują na cechach charakterystycznych dla ludzi, zwierząt, które wykorzystywane są do stworzenia niepowtarzalnych, charakterologicznie wielowymiarowych postaci – aktorów telewizyjnego show.

Po raz pierwszy muppety pojawiły się w telewizji w 1969 w programie dla dzieci „Ulica Sezamkowa”. W 1979 Muppety zadebiutowały w filmie „Wielka wyprawa Muppetów”. W latach 1976–1981 wyprodukowano 120 odcinków programu „The Muppet Show”, kontynuowanego jako „Muppets Tonight” w latach 1996–1998.

Kilka kluczowych postaci:

• Żaba Kermit – kierownik i konferansjer przedstawienia. Ulubiony Muppet Jima Hensona, przez niego animowany.
• Panna Piggy – wielka amantka ekranu, nie specjalnie utalentowana, ale z dużymi aspiracjami i poczuciem własnej wartości, świnka, zakochana w Kermicie, próbująca zdobyć jego względy wszystkimi możliwymi metodami, zazdrosna o niego, a przez to sprawiająca mu wiele kłopotów.
• Miś Fazi – muzyk i komik, wieczny nieudacznik.
• Szwedzki kucharz – kucharz ze sztucznym szwedzkim akcentem, mruczący ciągle coś pod nosem i podrzucający potrawy do góry.
• Zwierzak – zwariowany, żywiołowy perkusista, zamiast mówić krzyczy, jest ciągle głodny.
• Wielki Gonzo – kaskader i wynalazca, specjalista od niezamierzonych efektów specjalnych.
• Para stetryczałych krytyków.

Nawiązania w filmie do charakterystycznych elementów większości show z udziałem mupetów: formuła widowiska telewizyjnego, pełen napięcia moment wchodzenia na antenę, stałe dekoracje, plansza tytułowa i uderzenie w gąg, wszyscy wykonawcy śpiewający wspólnie utwór wprowadzający program („Już pora na makijaż, za chwilę rewia gwiazd…”), akcja rozgrywająca się za kulisami teatru, w garderobach, na scenie, występuje tylko jeden znany gość programu (gwiazda obecna, ale częściej nieco już zapomniana), zapraszany na scenę w „dziwnych”/humorystycznych okolicznościach, program każdego show, to prezentacja talentów większości mupetów – każdy stworek ma swoje „5 minut” oraz skecze, gagi sytuacyjne, scenki obyczajowe, wielki finał. Widowisko składa się zawsze z powtarzalnych, przewidywalnych elementów. Istotną role spełniają hitowe piosenki. Bodaj najbardziej znaną jest „The Rainbow Connection”, śpiewana pierwotnie przez Kermita, a prezentowana dwukrotnie w omawianym filmie, autorstwa Kenny Aschera i Paula Williamsa, za którą otrzymali nominację do Oscara.

Musical to forma artystyczna o rodowodzie teatralnym łącząca muzykę, piosenki, dialogi mówione i taniec. Opis emocji bohaterów oraz opowieść, fabuła wyrażane są poprzez słowa, muzykę, ruch i techniczne aspekty przedstawienia, tworząc spójną całość.

Na gruncie filmu musical to gatunek wyróżniający się obecnością muzyki diegetycznej (pochodzącej ze świata przestawionego, w omawianym filmie np. scena pojawienia się Kermita przed swoim domem z towarzyszeniem muzyki chóralnej; okazuje się że przejeżdżał tamtędy autokar wiozący muzyków z chóru), schematyczną narracją oraz stypizowanymi bohaterami. Pierwszy musical filmowy to „Śpiewak jazzbandu” z 1927 r. Musical jest jednym z ulubionych gatunków Amerykanów. Najprężniej rozwijał się w latach 30. i 40. kiedy to zyskał samoświadomość gatunkową, fabuła często dotyczyła przygotowania spektaklu musicalowego, kompletowania zespołu, ćwiczenia „numerów” taneczno-wokalnych oraz miłości pomiędzy bohaterami (podobnie jak w omawianym filmie).

Gary i Mary to klasyczni bohaterowie musicali amerykańskich z lat 40., 50. Jednowymiarowi, przesłodzeni, ubrani w pastelowe kolory, mający swoje kłopoty, ale dzięki wzajemnemu zrozumieniu i…piosence zawsze da się je rozwiązać.

Motyw poszukiwania swojego talentu.

Realizacja dziecięcych marzeń.

Świat postaci, właściwie przyjaciół, z ulubionych programów telewizyjnych. Szczególna więź oraz identyfikacja z bohaterami.

Miłość i przyjaźń jako główne filary świata wartości.

Baśniowa kraina dzieciństwa (prowincja, rodzina, przyjaźń miedzy braćmi).

Wartość współpracy (sprzątanie teatru, wspólny cel).

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

Autotematyzm w musicalu np.: „High School Musical”, „Metro”, „Fame”, „Kabaret”.

Wielki powrót niegdysiejszych gwiazd na scenę i związane z tym trudności.

Postać wielkiej amantki, aktorki, piosenkarki, która nie potrafi pogodzić się z upływającym czasem, własnymi brakami artystycznymi, brakiem miłości. Por. „Bulwar Zachodzącego Słońca” reż. Billy Wilder.

„Loża szyderców”, postacie krytyków np. sztuki. Bezwzględnych w stosunku do artystów, dzieł.

Motyw niespełnionej miłości, pogoni (tu dosłownej) za uczuciem.

Baśniowa, idylliczna kraina dzieciństwa. W musicalu (i nie tylko) równoznaczna z amerykańską prowincją, szczególnie oddaloną w czasie od współczesności.

Syndrom „Piotrusia Pana” (strach przed odpowiedzialnością i dorosłością) pokonany przez Gary’ego – głównego „ludzkiego” bohatera filmu.

Podróż sentymentalna do minionych czasów. Próba reaktywacji dawnej świetności zespołu (grupy).

Chciwość jako moc niszcząca marzenia innych ludzi (i Muppetów). Cecha charakterystyczna magnata ropowego – im więcej mam, tym więcej chce…