Cele lekcji

Cel ogólny:

• uczniowie poznają realia życia młodych ludzi mieszkających na jednej ulicy podczas istnienia muru berlińskiego po jego wschodniej i zachodniej stronie

Cele szczegółowe:

uczeniowie:

• doskonalą umiejętność analizy i interpretacji dzieła filmowego
• przedstawiają tematykę filmu
• poznają podstawowe fakty historyczne i kulturowe stanowiące tło filmu
• charakteryzują bohaterów
• doskonalą umiejętność pracy w grupie
• doskonalą umiejętność wnioskowania i uogólniania

Czas pracy 2 x 45 minut + czas projekcji Środki dydaktyczne film „Słoneczna aleja”, reż. L. Hausmanna karty pracy

Formy pracy praca z całą klasą praca w grupach praca indywidualna Metody pracy projekt praca w grupie

Przebieg lekcji

Zajęcia obejmują 2 godziny lekcyjne. Pierwsza część lekcji stanowi wprowadzenie i przygotowuje uczniów do obejrzenia filmu. Druga, przeprowadzona po projekcji filmu, jest jego analizą i interpretacją.

Przebieg zajęć przeprowadzonych przed obejrzeniem filmu:

1. Uczniowie pracują metodą projektu. Dwa tygodnie przed planowaną lekcją dzielimy klasę na 5 grup, a następnie przydzielamy im zadania (Załącznik nr 1).

• Grupa I – historia muru berlińskiego
• Grupa II – muzyka lat 70 – tych
• Grupa III – moda lat 70 – tych
• Grupa IV – pojęcie: absurd
• Grupa V – cechy komedii jako gatunku filmowego

2. Młodzież przedstawia stworzone w grupach prezentacje na forum klasy.

3. Bezpośrednio przed projekcją losowo rozdajemy uczniom karty pracy (Załącznik nr 2) z zagadnieniami, na które powinni zwrócić uwagę podczas oglądania filmu.

a) obraz świata i postawy ludzi po wschodniej i zachodniej stronie muru

b) komizm w filmie

c) muzyka w filmie

d) charakterystyka Michy i Mario

e) sceny

Przebieg zajęć przeprowadzonych po obejrzeniu filmu

1. Po projekcji prosimy uczniów, aby usiedli w grupach związanych z danym zagadnieniem i podzielili się swoimi spostrzeżeniami, uzupełnili je i spisali na kartkach. Młodzież ma na to zadanie 10 minut.

2. Każda z grup prezentuje efekty pracy.

Przewidywane efekty pracy uczniów:

a) obraz świata i postawy ludzi po wschodniej i zachodniej stronie muru

zachodnia strona muru:

• mieszkańcy zbudowali tarasy, aby przyglądać się ludziom po wschodniej stronie
• upokarzają mieszkańców NRD (robią zdjęcia, krytykują ubrania)
• obserwują ludzi ze wschodu i traktują to jak widowisko, widząc biegnącego chłopaka zastanawiają się, czy jest to szpieg, czy uciekinier, krzyczą: Aresztuj go, Powinien zostać rozstrzelany
• chłopak, który przyjeżdża z zachodu jest modnie ubrany
• kolorowe neony np. Lego, Cinzano
• chłopak z zachodu mówi: Na Zachodzie wszystko jest dozwolone
• matka Micha, która wraca z pogrzebu brata, stwierdza: Mówię wam, jak tam jest kolorowo

Wschodnia strona muru:

• zakazanych jest dużo rzeczy, bohater mówi: Zabraniają często i dużo
• młodzież słucha zachodniej muzyki
• to, co zostało zrobione na wschodzie jest gorsze, np. stół wielofunkcyjny, którego nie może rozłożyć ojciec Micha
• szydzenie z władzy, np. tworzą w szkole napis Partia napletkiem klasy robotniczej, sikanie na mur
• podejrzenia – rodzina Michy podejrzewa, że sąsiad pracuje w „bezpiece” , a potem okazuje się, że w zakładzie pogrzebowym
• czarny rynek – można tu kupić wszystko, co jest zabronione: płyty, czasopisma, np. Bravo, pisma pornograficzne
• przemyt
• szpiegowanie, donoszenie – Mario, który chce stabilizacji w życiu
• władza jest pokazana w ironiczny sposób
• próby ucieczek, matka planuje nielegalne przedostanie się na Zachód
• zawsze trzeba mieć przy sobie dowód
• organizowane są zebrania FPJ
• organizowane zbiórki surowców wtórnych
•  jedna z bohaterek mówi: Wszystko jest takie szare

b) komizm w filmie

Sytuacje:

• wuj na sobie, przemyca rajstopy dla siostry
• kiedy w domu Michy pierwszy raz dzwoni telefon, wszyscy zbierają się wokół, ale nikt z domowników nie odbiera go, w końcu robi to wuj
• Micha i Mario udający głodnych biegną za autokarem z ludźmi z Zachodu
• jedna z kobiet mówi: Są podobni do tych chłopców, których widziałyśmy w Afryce.

Bohaterowie:

• wuj Hans
• policjanci/przedstawiciele władzy
• działaczki w szkole

Słowny:

• młodzież zmienia hasło nad tablicą na: Partia napletkiem klasy robotniczej
• rozmowa o założeniu telefonu

Ojciec Michy: Musiałbyś być obłożnie chory, żeby ci założyli telefon.

Wuj: Napisz skargę.

Matka Michy: Trzeba by mieć cukrzycę.

Wuj: Cukier mogę załatwić.

Ojciec: Mówi o diabetykach.

Wuj: Tego nie przemycę.

c) Muzyka w filmie

• słuchanie zabronionych stacji w radiu
• słuchanie piosenki Moscwa
• zdobywanie płyt na czarnym rynku
• Wuschel jest zrozpaczony, gdy zostaje zniszczony przez kulę album Stonsów
• piosenka, przy której tańczą mieszkańcy „Słonecznej alei” jednoczy ludzi
• muzyka wyrazem buntu

d) charakterystyka Michy i Mario

• mieszkają w NRD, na krótszym końcu „Słonecznej alei”
• przeżywają miłość
• zastanawiają się, czy iść do wojska
• buntują się przeciwko systemowi
• słuchają muzyki
• zachwyceni Zachodem – dokładnie widać to w pokoju Micha, który oglądamy szczegółowo w czołówce (Indianin, plakaty zespołów muzycznych, gwiazdki z amerykańską flagą)
• starają się ubierać modnie, np. Micha sam napisał sobie na zwykłej koszulce rock&pop
• chodzą na imprezy, bawią się
• mają przyjaciół
• Micha jest narratorem opowieści
• Micha zawsze pragnął zostać piosenkarzem
• Mario zaczyna współpracę z władzą

e) sceny absurdalne

• przedstawicielka Socjalistycznej Ludowej Republiki Wietnamu wygłasza referat o amerykańskim agresorze po wietnamsku i wszyscy udają, że ją rozumieją, mimo że nie znają tego języka
• Micha 10 godzin siedzi w areszcie tylko dlatego, że nie miał przy sobie dowodu osobistego
• Wuj krytykuje azbest po wschodniej stronie, który podobno powoduje raka, a sam umiera na tę chorobę mieszkając na Zachodzie
• policjant powoduje spięcie instalacji elektrycznej i zarządzony zostaje alarm
• matka Micha przemyca w puszce od kawy prochy brata
• aby móc posiadać telefon, trzeba być ciężko chorym
• przybywający na zjazd młodzieży są zafascynowani zachodnią telewizją i tym, że są aż 3 programy

3. Zadajemy uczniom pytanie:

Jak rozumiecie zakończenie filmu? Co dla was znaczą słowa Michy: Był kiedyś kraj, w którym żyłem. Spędziłem w nim najpiękniejsze chwile mojego życia. Byłem młody i zakochany.

Czasy, w których żyjemy, tylko w pewnym stopniu determinują postawy i zachowania młodych ludzi, zmuszając ich tym samym do refleksji, podejmowania trudnych decyzji. Jednak niezależnie od systemu politycznego dla młodzieży ważne są wartości ponadczasowe: miłość, przyjaźń. Przeżywają oni pierwsze fascynacje, słuchają muzyki, bawią się, korzystają z życia, eksperymentują. To właśnie spowodowało, że bohater wspomina minione lata z rozrzewnieniem i sentymentem.

Praca domowa

Uczniowie wybierają jedno z zaproponowanych zadań:

a) Przeprowadź sondę filmową z mieszkańcami swojej ulicy na temat młodości. Zadanie to można wykonać w małych grupach (2-3 osoby).

Przykłady pytań:

• Co sądzi Pani/Pan o współczesnej młodzieży?
• Jakie widzi Pani/Pan wady i zalety młodości?
• Jakie jest Pani/Pana najciekawsze wspomnienie z młodości?

b) Opisz ciekawą historie związana z miejscem, w którym żyjesz.

Załączniki

załącznik nr 1

Karta pracy – grupa 1

HISTORIA MURU BERLIŃSKIEGO

Przedstawcie historię muru berlińskiego uwzględniając:

a) czas i okoliczności powstania

b) konsekwencje powstania tej granicy

c) przyczyny i wydarzenia towarzyszące zburzeniu muru

Pracę wykonajcie w formie prezentacji multimedialnej, której przedstawienie nie będzie przekraczało 7 min.

Karta pracy – grupa 2

MUZYKA LAT 70-TYCH

Przedstawcie historię muzyki lat 70-tych uwzględniając:

a) najbardziej popularne gatunki muzyczne

b) zespoły, które miały wpływ na młodych ludzi: – Rolling Stones

– inne

Pracę wykonajcie w formie prezentacji multimedialnej, której przedstawienie nie będzie przekraczało 7 min.

Karta pracy – grupa 3

MODA LAT 70-TYCH

Przedstawcie historię mody lat 70-tych uwzględniając:

a) cechy charakterystyczne najpopularniejszych trendów mody w Europie Zachodniej

b) sposoby nadążania za modą w Europie Wschodniej

Pracę wykonajcie w formie prezentacji multimedialnej, której przedstawienie nie będzie przekraczało 7 min.

Karta pracy – grupa 4

POJĘCIE ABSURDU

Przedstawcie pojęcie absurd uwzględniając:

a) definicję pojęcia absurd

b) przykłady absurdu w literaturze c) przykłady absurdu w filmie

Pracę wykonajcie w formie prezentacji multimedialnej, której przedstawienie nie będzie przekraczało 7 min.

Karta pracy – grupa 5

CECHY KOMEDII JAKO GATUNKU FILMOWEGO

Przedstawcie komedię jako gatunek filmowy uwzględniając:

a) cechy gatunkowe

b) rodzaje komedii

c) przykłady tego gatunku

Pracę wykonajcie w formie prezentacji multimedialnej, której przedstawienie nie będzie przekraczało 7 min.

Załącznik nr 2

Karta pracy 1

Podczas oglądania filmu zwróć uwagę na obraz świata i postawy ludzi po wschodniej i zachodniej stronie muru.

Karta pracy 2

Podczas oglądania filmu zwróć uwagę na komizm.

Karta pracy 3

Podczas oglądania filmu zwróć uwagę na muzykę.

Karta pracy 4

Podczas oglądania filmu zwróć uwagę na cechy i postawy Michy i Mario.

Karta pracy 5

Podczas oglądania filmu zwróć uwagę na sceny absurdalne.