Cele lekcji

Uczeń:

• poznaje elementy składające się na tradycję świąt Bożego Narodzenia
• poznaje i odczytuje film „Renifer Niko ratuje brata”
• dostrzega kulturowe uwarunkowania świąt
• zastanawia się nad otaczającą go rzeczywistością, światem kultury i tradycji
• doskonali umiejętność selekcjonowania i porządkowania zdobytych informacji
• rozwija umiejętności związane z komunikacją międzyludzką i partnerstwem
• zabiera głos w dyskusji
• prezentuje własny punktu widzenia i uczy się uwzględniania poglądów innych

Przebieg lekcji

Przed projekcją filmu i planowanymi zajęciami nauczyciel może wprowadzić dzieci w klimat nadchodzących świąt Bożego Narodzenia, przeprowadzając lekcję na temat polskich tradycji świątecznych i genezy świąt.

Dzieci oglądają film „Renifer Niko ratuje brata” w reż. Kari Juusonena i Jørgena Lerdama. Podczas seansu ich zadaniem jest zwrócenie uwagi na elementy wizualne, które kojarzą się ze świętami Bożego Narodzenia.

Na zajęciach lekcyjnych nauczyciel dzieli klasę na pary. Każda para uczniów ma za zadanie wypisać po kilka elementów wizualnych, które kojarzą się ze świętami Bożego Narodzenia, a obecne były w filmie.

Następnie nauczyciel prosi, aby przedstawiciele par wymieniali po jednym wypisanym przez siebie elemencie. Uczeń, który podaje kolejną nazwę – zapisuje ją na tablicy, druga osoba z pary podchodzi do biurka nauczyciela, na którym rozłożone są zdjęcia (z filmu i inne) i wybiera zdjęcie ilustrujące dany element (np. choinka, prezenty, postać Mikołaja, fabryka podarunków św. Mikołaja, renifery, zaprzęg św. Mikołaja, śnieg i ośnieżone tereny, sosnowy las „pod czapą śniegu”) (Załącznik nr 1). Nauczyciel może uzupełnić ustalenia uczniów.

Nauczyciel wręcza każdemu uczniowi kartę pracy (Załącznik nr 2). Uczniowie samodzielnie wstawiają „X” w tej kolumnie/w tych kolumnach, do której/których zaliczają wymienione elementy, związane są z Gwiazdką lub z innym czasem w roku (np. z urodzinami, zimą).

Po wykonaniu ćwiczenia nauczyciel prosi o odczytanie tych elementów świątecznych, które występują tylko w Boże Narodzenie; potem o odczytanie tych, które związane są z Gwiazdką i występują także w innym czasie w roku. Pyta uczniów, co wobec tego powoduje, że np. zupa grzybowa, którą jadamy także po prostu na obiad (znalazła się w obydwóch kolumnach), zupełnie inaczej smakuje w święta? Prosi o sięgnięcie do osobistych doświadczeń, a także do oglądanego filmu (np. nagromadzenie w tym okresie elementów związanych ze świętowaniem i świętami, przypisywanie potrawom, przedmiotom zupełnie innego znaczenia niż normalnie – magicznego, sakralnego, wielka dbałość o wykonanie wszystkich czynności przygotowawczych, uroczysty charakter posiłków, celebrowanie, szczególne staranie o pozytywne emocje i atmosferę, wielkie oczekiwanie na prezenty, na przyjście dzieciątka Jezus, na cud, na spełnienie życzeń, na rozwiązanie – pozytywne – wszystkich problemów życiowych).

Dla ułatwienia dzieciom odpowiedzi, nauczyciel może przypomnieć następujące postacie i scenki z filmu o reniferze Niko (można wyświetlić krótkie fragmenty):

• narodziny w przyrodzie, przyjście na świąt siostry Niko i Riko, radosny i podniosły nastrój towarzyszący temu wydarzeniu (do zestawienia z narodzinami Jezusa w stajence)
• postać Tobiasza – samotny stary renifer, pogodzony z losem wyrzutka, który zostaje przywrócony społeczności; dokonuje jeszcze bohaterskich czynów i odkupuje swoje dawne winy (niedostarczone na czas prezenty, podobieństwo np. do postaci Scrooge’a z „Opowieści wigilijnej” Dickensa)
• rozbita rodzina, która się scala tuż przed samymi świętami i panuje ład i harmonia, wydaje się, że na zawsze
• wygaśniecie waśni pomiędzy braćmi Niko i Riko, relacja pomiędzy braćmi: miłość, przyjaźń, prawda, wzajemne zrozumienie, poczucie wspólnoty i więzi rodzinnych, braterstwo, bezwarunkowa wzajemna pomoc
• pokonanie zła (wilczycy i orłów), działanie lub milcząca opieka dobrej siły nadprzyrodzonej (św. Mikołaj)

Nauczyciel podsumowuje zajęcia, dziękuje uczniom za twórczą pracę.

Praca domowa

Jako zadanie domowe nauczyciel poleca: Zbadaj, podczas własnych świąt Bożego Narodzenia, jakie czynniki najmocniej budują „magię świąt” w Twoim domu. Następnie stwórz „klaser swoich świąt”. Do albumu na zdjęcia lub teczki papierowej powkładaj to, co najmocniej kojarzy Ci się z Twoimi świętami (np. gałązka jodły, zdjęcie z ciocią, która przyjechała tylko na chwilę z daleka, krótki opis sernika, który upiekła mama). Schowaj „klaser swoich świąt” i nie wyjmuj przez kilka lat.

Załączniki

Załącznik 1

źródło: www.cjg.gazeta.pl

źródło: www.kino.bolesławiec.pl

źródło: www.esy2floresy.wordpress.com

źródło: magia-swiat.web21.pl

źródło: www.ekogroup.info

źródło: www.manhatan.walbrzych.pl

źródło: www.allegro.pl

Załącznik 2