Cele lekcji

Uczeń:

• określa daty: oblężenia Kamieńca Podolskiego (1672 rok), bitwy pod Chocimiem (1673 rok), bitwy pod Wiedniem (1683 rok) i potrafi zaznaczyć je na taśmie chronologicznej
• definiuje i utrwala pojęcia: oblężenie, odsiecz, sułtan, husaria, janczar, wielki wezyr, islam
• omawia przyczyny wojen Rzeczypospolitej z Turcją w drugiej połowie XVII wieku i podaje przyczyny wyprawy Jana III Sobieskiego pod Wiedeń
• wskazuje na mapie tereny, na których toczyły się walki polsko-tureckie oraz miejsca najważniejszych wydarzeń z nimi związanych – Kamieniec Podolski, Chocim, Wiedeń
• pozyskuje informacje z różnych źródeł oraz selekcjonuje je i porządkuje
• stawia pytania dotyczące przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych oraz formułuje wnioski
• rozwija umiejętności związane z komunikacją międzyludzką i partnerstwem
• zabiera głos w dyskusji
• prezentuje własny punktu widzenia i uczy się uwzględniania poglądów innych

Przebieg lekcji

Przed zajęciami młodzież ogląda film „Bitwa pod Wiedniem” w reż. Renco Martinellego, ewentualnie jego wybrane fragmenty (rozpoczynając od pojawienia się króla Jana III Sobieskiego wraz ze świtą na dworze cesarza Leopolda I).

Uczniowie zostają podzieleni na grupy, których celem jest wskazanie przyczyn wojen polsko – tureckich w drugiej połowie XVII wieku (przypomnienie wiadomości z lekcji wcześniejszej). Ustalenia poszczególnych grup zapisywane są na tablicy, a ich poprawność kontrolowana przez klasę i nauczyciela.

Następnie grupy otrzymują karty z datami: 1655-1660, 1672, 1673, 1683 i wydarzeniami: „bitwa pod Wiedniem”, „oblężenie Kamieńca Podolskiego”, „potop szwedzki”, „bitwa pod Chocimiem”. Zadaniem uczniów jest dopasowanie wydarzeń do dat, a następnie zaznaczenie ich, na otrzymanych od nauczyciela, taśmach chronologicznych. Dokonania poszczególnych grup na bieżąco sprawdza nauczyciel.

Każda z grup otrzymuje zestaw składający się z imienia i nazwiska postaci historycznej, krótkiego jej opisu i zestawu printscreenów (Załącznik nr 1) przedstawiających bohaterów filmu „Bitwa pod Wiedniem” w reż. Renco Martinellego. Zadaniem uczniów jest połączenie otrzymanych elementów w całość. (Ilość postaci zależna od zainteresowania klasy tematem i możliwości poznawczych uczniów)

Po zakończeniu prac przedstawiciele poszczególnych grup przedstawiają swoje dokonania, których prawidłowość weryfikowana jest przez pozostałą część klasy i nauczyciela.

Każdy z uczniów otrzymuje tekst, w którym brakuje wyrazów: „husaria”, „islam”, „janczar”, „oblężenie”, „odsiecz”, „sułtan”, „wielki wezyr”. Ich zadaniem jest poprawne uzupełnienie tekstu poprzez wstawienie podanych wyrazów w prawidłowej formie.

W XVII wieku Turcy, będący wyznawcami 1)…………………………… stworzyli silne i rozległe państwo, na którego czele stał 2) …………………………… . Państwo to stało się zagrożeniem dla wielu krajów Europy, w tym i Polski. W roku 1683 liczna armia turecka, dowodzona przez 3) …………………………… …………………………… Kara Mustafę wkroczyła na terytorium Austrii i rozpoczęła 4) …………………………… Wiednia. Cesarz Leopold I zwróciła się o pomoc do króla Polskiego Jana III Sobieskiego, a ten pospieszył z 5) …………………………… . Do bitwy doszło 12 września 1683 roku. Szarża 6) …………………………… rozbiła wojska tureckie. Pierwsi w rozsypkę poszli Tatarzy, potem piechota 7) ……………………………, w końcu wezyr ze świtą.

Po zakończeniu pracy z tekstem nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania z całą klasą.

Podsumowanie lekcji i ewaluacja dokonań.

Praca domowa

Jest nią stworzenie krótkiego listu, jaki mógł napisać Jan III Sobieski do swojej żony Marysieńki po zakończeniu bitwy pod Wiedniem. Nauczyciel przypomina uczniom o konieczności zamieszczenia takich informacji jak: data i miejsce opisywanego wydarzenia, krótki opis samego wydarzenia jak i osób biorących w nich udział.

Załączniki

Załącznik nr 1