Cele lekcji

Uczeń:

• poznaje genezę powstania NRD i historię muru berlińskiego
• definiuje pojęcia: totalitaryzm, Stasi, mur berliński, „żelazna kurtyna”
• poznaje mechanizmy rządzące w systemie totalitarnym
• odczytuje przesłanie filmu i analizuje je w sposób świadomy i krytyczny
• doskonali umiejętność działania w grupie oraz prezentacji wyników pracy zespołu
• doskonali umiejętność dyskusji, wyrażania i obrony własnych poglądów

Przebieg lekcji

Uczniowie obejrzeli wcześniej film. Nauczyciel przypomina klasie informacje dotyczące filmu i jego reżysera, a także nazwiska głównych bohaterów, czas i miejsce akcji.

Nauczyciel podaje temat lekcji i zapoznaje uczniów z celem zajęć oraz organizacją pracy na lekcji.

Wytypowani wcześniej uczniowie, zainteresowani problematyką związaną z omawianym tematem, prezentują przed klasą informacje i materiały dotyczące:

• „żelaznej kurtyny” i podziału Europy po II wojnie światowej
• powstania i warunków funkcjonowania NRD
• Stasi – tajnej policji NRD
• okoliczności powstania muru berlińskiego

Totalitaryzm – reżim dyktatorski dążący do całkowitej władzy nad społeczeństwem za pomocą propagandy, ideologii i terroru tajnych służb.

„Żelazna kurtyna” – określenie porządku pojałtańskiego odnoszące się do podziału Europy na Zachodnia i Wschodnią – będącą w strefie wpływów ZSRR.

Mur berliński – system umocnień długości ok. 156 kilometrów, dzielący Berlin na Wschodni i Zachodni. Powstał w sierpniu 1961 i do listopada 1989 był symbolem podziału Niemiec.

Stasi – (Staatssicherheitsdienst) potoczna nazwa policji politycznej utworzonej w 1949 roku w NRD.

W nawiązaniu do uzyskanych informacji, uczniowie przystępują do pracy w grupach. Zespół klasowy zostanie podzielony na 5 grup, każda z nich otrzyma własne zadanie. Motywem wiodącym dla wszystkich grup będzie polecenie: Kim był… ? Zbierz argumenty pomocne przy ocenie motywów działania bohaterów filmu.

• Grupa I: zajmuje się Gerdem Wieslerem
• Grupa II: Georgiem Dreymanem
• Grupa III: Christą – Marią Sieland
• Grupa IV: szefem Wieslera – Oberstleutnantem Antonem Grubitzem
• Grupa V: Ministrem Brunonem Hempfem

Wytypowany przez grupę uczeń prezentuje wyniki pracy zespołu. Każda grupa ma 5 minut do dyspozycji.

Nawiązując do argumentów podanych przez uczniów, nauczyciel stawia pytanie do całej klasy, a opinie uczniów zapisuje na papierze (w formie haseł). Posłużą one do zrozumienia mechanizmów działających w systemie totalitarnym.

Pytanie: „Co poruszyło Cię w tym filmie najbardziej ? „

Po uzyskaniu opinii np.: doprowadzenie ludzi do samobójstw, niszczenie psychiki ludzkiej, deprawacja, niszczenie kariery zawodowej itp., nauczyciel wskazuje, że to są właśnie mechanizmy działania systemu totalitarnego.

Dyskusja na temat „Czy można było postępować inaczej? ” Ocena postępowania bohaterów filmu w świetle mechanizmów funkcjonowania dawnej NRD.

Nauczyciel podsumowuje dyskusję; ocenia pracę uczniów, wyróżniając najaktywniejszych.

Praca domowa

Przygotuj odpowiedź na jedno z pytań:

1. Co poruszyło Cię w filmie „Życie na podsłuchu” najbardziej?
2. Czy można było żyć i postępować inaczej… ?