Krótka informacja o filmie

Historia powstania portalu Facebook. Pewnego październikowego wieczoru w 2003 roku, Mark, 19-letni student Harvardu, genialny programista, zostaje porzucony przez swoją dziewczynę. Chcąc sie na niej odegrać, włamuje się do uniwersyteckiej sieci komputerowej i tworzy stronę internetową będącą bazą studentek uczelni. Następnie umieszcza obok siebie zdjęcia dziewcząt i zadaje użytkownikom pytanie o to, która z nich jest najbardziej atrakcyjna. Strona otrzymuje nazwę Facemash i staje się niezwykle popularna, wywołując jednocześnie mnóstwo kontrowersji. Wkrótce z Markiem kontaktuje się trzech starszych studentów. Chcą, by pomógł im w tworzeniu dużego portalu społecznościowego. Zuckerberg rozpoczyna jednak pracę nad stroną thefacebook.com, która uczyni go jednym z najmłodszych miliarderów w historii. Mark zostaje oskarżony o celowe złamanie zabezpieczeń, pogwałcenie praw autorskich i naruszenie prywatności.

Związki z podstawą programową

Język polski:

Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji

• uczeń rozumie teksty o skomplikowanej budowie; dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu

Analiza i interpretacja tekstów kultury

• uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury
• znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych

Interpretacja. Uczeń:

• przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją
• wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje w tekście
• prezentuje własne przeżycia wynikające z kontaktu z dziełem sztuki;
• określa problematykę utworu; wskazuje zastosowane w utworze środki wyrazu artystycznego i ich funkcje rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego i bohatera (narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja
• wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu
• wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne)
• porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach literackich
• odczytuje treści alegoryczne i symboliczne utworu
• dostrzega w świecie konflikty wartości (np. równości i wolności, sprawiedliwości i miłosierdzia) oraz rozumie źródła tych konfliktów, a ponadto: wskazuje różne sposoby wyrażania wartościowań w tekstach

Tworzenie wypowiedzi.

• uczeń buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności; stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki; ma świadomość własnej kompetencji językowej
• uczeń wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje w tekście;
• uczeń prezentuje własne przeżycia wynikające z kontaktu z dziełem sztuki
• uczeń określa problematykę utworu; rozpoznaje jego konwencję

Etyka/religia

• Kształtowanie rozpoznawania wartości moralnych oraz zdolności odróżniania dobra od zła; dokonywanie trafnej oceny moralnej podejmowanych działań w życiu osobistym, w grupie, szkole, społeczności lokalnej; umiejętność dokonywania etycznej analizy i oceny działań i decyzji własnych i innych w świetle wartości moralnych i tworzenia hierarchii wartości
• Człowiek jako osoba i jego działanie. Etyczna analiza aktywności ludzkiej. Motywy podejmowanych decyzji
• Dobro moralne i wartości moralne. Hierarchia wartości. Wartości autoteliczne i instrumentalne. Konflikt wartości. Wartości wybierane i realizowane
• Przykłady współczesnych przejawów kryzysu moralnego i dylematów w zakresie wyborów moralnych oraz sposoby ich rozwiązywania na gruncie etyki chrześcijańskiej oraz innych koncepcji etycznych

Przedsiębiorczość

Zasady etyczne

• Uczeń wyjaśnia zasady etyczne w biznesie i w relacjach pracownik-pracodawca, potrafi ocenić zachowania pod względem etycznym

Uczeń ponadto:

• przedstawia cechy, jakimi charakteryzuje się osoba przedsiębiorcza
• rozpoznaje zachowania asertywne, uległe i agresywne; odnosi je do cech osoby przedsiębiorczej
• analizuje przebieg kariery zawodowej osoby, która zgodnie z zasadami etyki odniosła sukces w życiu zawodowym
• opisuje procedury i wymagania związane z zakładaniem przedsiębiorstwa
• omawia zasady pracy zespołowej i wyjaśnia, na czym polegają role lidera i wykonawcy; omawia cechy dobrego kierownika zespołu
• identyfikuje i analizuje konflikty w zespole i proponuje metody ich rozwiązania, szczególnie w drodze negocjacji
• wyjaśnia motywy aktywności zawodowej człowieka

Rozwój zainteresowań i pożądanych umiejętności uczniów

Pomysły na zajęcia filmowe, proponowane metody pracy z filmem

Z racji tematyki filmu wskazane jest po zobaczeniu filmu zastosować burzę mózgów oraz dyskusję, w której pomocne mogą być podane niżej pytania. Przed filmem można poprosić uczniów do wykonani następujących opracowań:

• uczniowie w grupach, korzystając z różnych źródeł poznają historię utworzenia facebooka oraz sylwetki jego autorów
• uczniowie w poszczególnych grupach przygotowują sylwetkę osobową dowolnego wynalazcy i porównują go z sylwetką Marka Zuckerberga.

Tropy interpretacyjne, w tym zagadnienia filmoznawcze

Fenomen Facebooka, portalu, który przyciągając w krótkim czasie ponad 500 mln użytkowników na całym świecie, teoretycznie mógłby stać się trzecim krajem świata; liczba zalogowanych tam osób, zamieszczających na nim szerokie spektrum informacji sprawia, że możemy mówić o Facebooku nie tylko w kategoriach społecznościowych, ale także jako o olbrzymiej platformie informacyjnej, kulturalnej, ekonomicznej, medialnej, politycznej, która przedefiniowała nasz świat, także w kategorii prywatności. To tu, w nowym świecie on-line coraz więcej osób definiuje swoją tożsamość.

Mark Zuckerberg jako wynalazca; uczniowie, dyskutując nad filmem poznają wieloaspektową motywację zachowania bohatera, wynikającą z:

• pragnienia przynależności do grupy i zdobycia w niej uznania;
• upokorzenia i chęci odegrania się;
• braku zaufania i porzucenia przez bliską osobę;
•  realizacji swojego talentu;
• osiągnięcia zysków;
• uzyskania sławy;
• chęci rywalizacji / prześcignięcia innych / bycia najlepszym
• …. ????

Skomplikowana narracja filmu odzwierciedla, na ile te oraz inne motywacje świadomie, bądź nieświadomie wpływają na zachowanie głównego bohatera filmu.

Dyskusja wokół pytań:

• historia filmu zaczyna się na elitarnym uniwersytecie Harvarda, na którym studiują szczególnie uzdolnieni lub pochodzący z zamożnych rodzin studenci. Do której z tych grup należy Mark? Na podstawie czego tak sądzisz?
• w czasie spotkania z Eryką, Mark wspomina o harvardzkich klubach (Phoenix, Porcellian). Dlaczego on chciałby do jednego z nich należeć?
• jak reaguje Mark, gdy Eryka z nim zrywa?
• jak reaguje on na wiadomość, że jego przyjaciel Eduardo mógłby zostać przyjętym do klubu Phoenix?
• jakie pozytywne i negatywne reakcje wywołuje pojawienie się Facemasha a jak w tym czasie odnosi się do Marka społeczność studencka?
• opisz sytuację, w której bracia bliźniacy składają Markowi propozycję współpracy. Co on im spontanicznie obiecuje, a co za chwilę dzieje się w jego głowie? Dlaczego oszukuje bliźniaków?
• w jaki sposób Sean Parker (legenda Napstera) traktuje Marka i jak on na to reaguje?
• dlaczego Mark zdradza swojego przyjaciela Eduardo? W trakcie jednej z rozmów biznesowych Eduardo przypomina Markowi, że był jego (Marka) jedynym przyjacielem. Czy też tak uważasz?
• jak ważne jest dla Marka mieć dziewczynę? Jaką rolę jego była przyjaciółka pełni w tej historii?
• Rola i obraz kobiet w filmie; chociaż Eryka ma tu zaledwie dwie sceny, faktycznie jej postać staje się kluczowym katalizatorem dla postępowania gł. bohatera, buduje klamrę filmu. Erica jako typ nowoczesnej, świadomej siebie, ambitnej młodej kobiety jest skontrastowana w filmie z innymi, pojawiającymi się w epizodach: party-girl, groupie, karierowiczki.
• alkohol i narkotyki; wprawdzie to nie jest centralny temat filmu, nie mniej można się zastanowić na ile używki były katalizatorem zachowań gł. bohaterów, na ile ich wspomagają, wypełniając często pustkę życiową samotnych, wyalienowanych outsiderów;
• portale społecznościowe – porównanie facebooka z innymi portalami tego typu; dyskusja, w jaki sposób wypełniają one naszą codzienną przestrzeń życiową;

Pytania:

• w jaki sposób różnią się jakościowo różne sposoby komunikowania się:

1. telefon tradycyjny
2. telefon komórkowy
3. rozmowa telefoniczna a sms
4. skype
5. portal społecznościowy

• czy korzystasz z portali społecznościowych, jak np. Facebook, Nasza Klasa, lub innych? Jakich?
• wymień 3 istotne powody, dla których to robisz.
• jakie możliwości nawiązywania kontaktów one oferują i czy korzystasz z tych opcji?
• czy jest dla ciebie istotne osobiste poznanie każdego z twoich znajomych / przyjaciół, czy też nie przywiązujesz do tego wagi? Uzasadnij to.
• jakimi kryteriami kierujesz się, gdy przyjmujesz kogoś do grona znajomych?
• jakie reguły obowiązują w portalu, z którego najczęściej korzystasz?
• czy zdarzyło ci się kiedyś mieć poczucie niepewności, braku bezpieczeństwa przy korzystaniu z sieci? W jakiej sytuacji?
• co wiesz o ochronie danych osobowych?
• które z osobistych informacji udostępniasz w sieci, a które nie?
• jaka jest różnica między danymi „wrażliwymi” a „osobistymi”? wyjaśnij różnicę.
• czy udostępniasz kontakty znajomych lub inne dane, pozwalające na ich zidentyfikowanie?
• czy dzielisz się w sieci swoimi poglądami religijnymi lub upodobaniami? Dlaczego tak / nie?
• jakie fotografie zamieszczasz w sieci?
• czy właściwe jest umieszczanie zdjęć innych osób bez ich zgody? Pytasz się koleżanek / kolegów, gdy to robisz o zgodę?
• posiadasz wystarczającą wiedze na ten temat, …
• pojęcie fikcji literackiej; film jest oparty na książce, która wprawdzie opiera się na faktach autentycznych, ale figura głównego bohatera jest wynikiem fikcji /kreacji literackiej stworzonej przez autora książki, z którą prawdziwy Mark Zuckerberg się nie identyfikuje. Film może być punktem wyjścia do omówienia rodzajów fikcji literackiej oraz ich funkcji poznawczych;

Zagadnienia filmoznawcze:

Niechronologiczny sposób opowiadania jako środek formalny służy zbudowaniu napięcia, zaciekawieniu widza, mimo, że zna już tę historię z rzeczywistości, a także pogłębieniu analizy postepowania głównego bohatera; buduje strumień nie do końca uświadamianych sobie przez niego motywacji postępowania.

Pytania:

• spróbuj opowiedzieć tę historię (nie film) chronologicznie.
• jak zaczyna się ta historia a jak film? Co cię w tym zastanawia?
• czy koniec tej historii jest identyczny z zakończeniem filmu, jeżeli nie, to w jaki sposób kończy się film a jak opowiedziana historia?
• Ile skoków czasowych występuje w filmie i jakimi środkami są one zaznaczone w obrazie lub dźwięku? Czemu to służy?
• czy możesz wymienić jeszcze inne środki filmowe, które pozwalają rozpoznać skoki czasowe?

Analiza sekwencji początkowej filmu. Reżyser David Fincher jest znany z budowania zaskakujących czołówek (niektóre z nich potrafią zawierać 90 ujęć!). „The Social Network” otwiera niesłychanie efektowna scena, przerywana w subtelny sposób napisami, której sposób filmowania daje pamiętny efekt. Po obejrzeniu jej kolejny raz, zastanów się:

czego w trakcie jej trwania dowiadujemy się o charakterze głównego bohatera? Które szczegóły szczególnie dostarczają nam tej wiedzy?

• co nadaje tej sekwencji element humorystyczny?
• co zwraca uwagę w jej montażu i tempie?
• porównaj sekwencje otwarcia innych filmów D.Finchera (np. „Seven”, „Zodiak”). Jak one budują nastrój tych filmów?
• posłuchaj muzyki i efektów, jakie reżyser stosuje? Co w nich charakterystycznego?
• co reżyser osiąga dzięki zastosowaniu tak wielu ujęć w scenach?

Zadania:

• Porównaj „The Social Network” z filmami np. „Memento” (r. ), „Ajami” (,„5 x 2″ (r. F.Ozon), „Slumdog”. „Milioner z ulicy” (r. D.Boyle)
• spróbuj (w grupie) nakręcić rozmowę dwóch osób, korzystając z obserwacji środków stosowanych przez D.Finchera.

Obecne w filmie motywy funkcjonujące w kulturze

Motyw miłości

Motyw kobiety

Motyw młodości

Motyw samotności