Kino Luna: seanse dla elity

 

Nazwa kina: Wisła (wcześniej: Luna, Muza, Rialto)

Data założenia: 1911 r.

Data zamknięcia: 1966 r.

Adres: ul. Tuwima 1 (dawniej: ul. Przejazd 1)

 

Kino Luna rozpoczęło działalność 6 grudnia 1911 r. w siedzibie Zgromadzenia Majstrów Tkackich, mieszczącym się przy ul. Przejazd 1. Jednopiętrowy budynek zwieńczony był charakterystyczną, ozdobną kopułą. Przestrzeń kina tworzyły następujące pomieszczenia: sala projekcyjna, kabina projekcyjna, poczekalnia i taras. Na parterze urządzono ekskluzywną restaurację Tivoli, którą sportretowano w filmach Koniec nocy (reż. Paweł Komorowski i in., 1956 r.) oraz Vabank II, czyli riposta (reż. Juliusz Machulski, 1984 r.). Należy podkreślić, że Luna — zaliczana do kategorii kin zeroekranowych (prezentujących najświeższy repertuar) — była jednym z trzech największych i najbardziej prestiżowych łódzkich kinoteatrów. Luksusowy wystrój kina współtworzyły między innymi szerokie marmurowe schody, kryształowe żyrandole oraz umieszczony nieopodal kawiarni ogród zimowy. Seanse odbywały się w wyjątkowo komfortowych warunkach — w mogącej pomieścić 300 widzów sali projekcyjnej zainstalowano unikatowy w tamtym czasie system parowego ogrzewania, a we wnętrzu wykorzystywano technologię elektrycznego oświetlenia. Pomieszczenia poddawano systematycznej renowacji, powiększając za każdym razem widownię — w 1931 r. w seansach mogło uczestniczyć aż 850 osób! Właściciele kina dbali nie tylko o wygodę, ale również o bezpieczeństwo widzów — projektor umieszczony został na oddzielnym, kamiennym balkonie. Jak zauważył autor książki Tajemnice starych kamienic „dzierżawa kina i luksusowej restauracji o nazwie Tivoli zapewniały zgromadzeniu stały dochód pozwalający spokojnie myśleć o przyszłości i spłacie długów”.

Pierwsi właściciele kina, Alfred Böhme oraz Ryszard i Józef Masiccy, chętnie korzystali ze strategii promocyjnych repertuaru — zmuszeni byli konkurować o zamożnych widzów z założonym o cztery lata wcześniej, usytuowanym naprzeciwko, kinem Odeon oraz wielkim i nowoczesnym kinem Casino, otwartym (podobnie jak Luna) w 1911 r. przy ulicy Piotrkowskiej 67. W archiwalnym numerze „Tygodnika Łódzkiego Ilustrowanego” ujawniono tajniki prowadzonej z sukcesem działalności kina: „Luna oparła się ogólnej fali i konsekwentnie realizuje program oparty na artystycznym, jednolitym wyborze. Nie ma tu niezdrowych sensacji, ale są stokroć ciekawsze, pełne najsilniejszych akcentów obrazy, budzące piękne i głębokie wrażenie. Nigdzie publiczność nie ukazuje tak żywego zadowolenia z programu jak w Lunie”. Na ekranie kina najczęściej prezentowano filmy francuskie, a w dalszej kolejności amerykańskie, austriackie, duńskie, niemieckie, rosyjskie i włoskie. Największą popularnością wśród ówczesnych widzów cieszyły się dramaty zawierające wątek miłosny bądź prezentujące perypetie rodzinne. W 1913 r. Luna rozpoczęła projekcje własnych kronik filmowych, prezentująch najważniejsze wydarzenia z życia miasta.

Renoma kina pozwoliła mu na kontynuowanie działalności w okresie I wojny światowej. Repertuar popołudniowy i wieczorny skierowany był do publiczności cywilnej, natomiast poranne seanse przeznaczone były dla wojska.

W 1935 r. nazwa kina została zmieniona na Muza, a rok później — na Rialto. Nowi dzierżawcy obiektu zdecydowali się na zachowanie reprezentacyjnego charakteru wnętrza. Po zakończeniu II wojny zmieniono nazwę kina na Wisła – pod tą nazwą funkcjonowało aż do 1996 r. Budynek nadal stanowi ważny punkt na rozrywkowej mapie Łodzi — obecnie mieści się tam popularny Klub Cabaret.

  1. E. A. Jarzyński, Tajemnica starych kamienic, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1972.
  2. H. Krajewska, Życie filmowe Łodzi w latach 1896-1939, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992
  3. A. Michalska, M. Koliński, P. Kulesza, Łódzkie kina. Od Bałtyku do Tatr, Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź 2015
  1. http://tujestkino.lodzkie.pl/ (dostęp w dniu 4 lipca 2017)
  2. http://www.kultura-atrakcji.swps.edu.pl/items/show/6 [za:] Archiwum Państwowe w Łodzi, sygnatura: APŁ_RGP WB_16668http://baedekerlodz.blogspot.com/2013/06/laterna-magica-troche-o-kinach-w-odzi.html [za:] Gazeta Łódzka, 1917 r.

    http://baedekerlodz.blogspot.com/2013/06/laterna-magica-troche-o-kinach-w-odzi.html [za:] Nowy Kurier Łódzki, 1916

Opracowała: Marta Kasprzak