Adresat zajęć:

uczniowie gimnazjum oraz starszych klas szkoły podstawowej.

Rodzaj zajęć:

język polski, edukacja filmowa.

Cele lekcji:

Cel ogólny:

Doskonalenie umiejętności świadomego odbioru dzieła filmowego oraz pobudzenie do refleksji na temat dojrzałości.

Cele szczegółowe:

Uczeń:

• doskonali umiejętność analizy i interpretacji filmu;
• zna środki filmowego wyrazu i rozumie ich funkcje;
• wyraża i uzasadnia swoje poglądy;
• charakteryzuje i ocenia bohaterów filmu;
• analizuje działania podejmowane przez bohaterów filmu.

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel prosi uczniów o podanie skojarzeń związanych ze słowem „dorosłość” i zapisuje je na tablicy w postaci tzw. słoneczka. Rozważania można zakończyć pytaniem: Czy człowiek, który ma 16–17 lat jest dojrzały? Co sprawia, że stajemy się dojrzali?
2. Nauczyciel zapisuje temat i uświadamia uczniom cele lekcji, prosi o uważną obserwację świata przedstawionego w filmie, a zwłaszcza zdarzeń, które mają wpływ na decyzje podejmowane przez główną bohaterkę. Następnie dzieli uczniów na pięć grup. Każda otrzymuje instrukcję dotyczącą analizy jednej wskazanej sceny (Załącznik nr 1 – zadania dla grup).
3. Projekcja filmu.
4. Po projekcji filmu nauczyciel sprawdza znajomość podstawowych środków filmowego wyrazu. W tym celu każda grupa otrzymuje zestaw definicji i dopasowuje je do odpowiedniego hasła słownikowego (kadr, ujęcie, scena, sekwencja, plan filmowy pełny, amerykański, średni, zbliżenie, półzbliżenie, detal).
5. Prezentacja pracy grup i dyskusja na temat etapów dochodzenia Ingi do trudnych decyzji o życiu rodzeństwa. Nauczyciel w wypowiedziach uczniów podkreśla rolę środków filmowego wyrazu (wąskie kadrowanie, obserwowanie twarzy bohaterki z przodu lub podążanie za nią, zbliżenia lub półzbliżenia, zamknięte przestrzenie korytarzy, klatki schodowej, przedziału kolejowego).
6. Wspólna analiza scen końcowych filmu (od 34. minuty do końcowych napisów). Uczniowie, oglądając ostatnie trzy minuty filmu, zwracają uwagę na sposób pokazania bohaterów i dostosowania środków filmowego wyrazu. Nauczyciel zadaje pytania:

Jaką rolę pełni światło i kolor w tych scenach? Przy pomocy jakich planów filmowych ukazana jest droga do domu ciotki? Jaką rolę pełni narracja pierwszoosobowa Ingi? Do kogo ona mówi? Dlaczego film ma tytuł Trójka do wzięcia? („licytacja”, klamra kompozycyjna ze sceną w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej).

Praca domowa:

Próba interpretacji ostatniego kadru filmu (Co wiesz na pewno? Czego się domyślasz? Czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć?)

ZAŁĄCZNIK NR 1

Karty pracy dla grup. Uczniowie otrzymują je przed obejrzeniem filmu.

Grupa nr I

Dokonajcie analizy sceny 1. z czołówki filmu.

1. Kogo śledzimy okiem kamery?
2. Czego dowiadujemy się o głównej bohaterce?
3. Jakimi planami filmowymi posługują się twórcy filmu i dlaczego?
4. Porównaj tę scenę z momentem obserwowania boiska podczas ucieczki rodzeństwa w kierunku dworca .

Grupa nr II

Dokonajcie analizy sceny z korytarza Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.

1. Kogo obserwujemy i w jakiej przestrzeni?
2. Jakie plany filmowe zastosowano w tej scenie?
3. Jaki obraz tej instytucji wyłania się z tej sceny? Zwróćcie uwagę na słowa urzędnika i małżeństwa starającego się o adopcję.
4. Oceń reakcję Ingi na słowa matki.

Grupa nr III

Dokonajcie analizy sceny zabrania matki do szpitala przez pogotowie ratunkowe.

1. W jakim momencie następuje to wydarzenie?
2. Czyimi oczami oglądamy matkę i ratowników? Określ rolę planów filmowych i punktu widzenia kamery.
3. Jaki wpływ na decyzję o ucieczce przed opieką społeczną ma widok rozrzuconych zdjęć?

Grupa nr IV

Dokonajcie analizy sceny kłótni Ingi ze swoim chłopakiem.

1. Co wiemy o Konradzie?
2. Czego oczekuje od niego Inga?
3. Jaka jest reakcja Konrada?
4. W jaki sposób twórcy filmu pokazali jego niedojrzałość?

Grupa nr V

Dokonajcie analizy sceny w poczekalni dworca PKP.

1. Co robią dzieci?
2. Co widać na drugim planie?
3. Jaką decyzję podjęła Inga? Skąd o tym wiemy?
4. Czego dowiadujemy się o siostrze matki?

ZAŁĄCZNIK NR 2 (do rozcięcia)