Buntwnik bez powodu

Paulina Gwóźdź

XXVI Liceum Ogólnokształcące w Łodzi

Praca nagrodzona w konkursie literacko-filmowym na rozprawkę: która z filmowych postaci buntowników jest ci najbliższa i dlaczego?

 

Bunt od zawsze był zjawiskiem powszechnym. Jego przykłady możemy dostrzec zarówno w życiu codziennym, jak i w historii oraz kulturze masowej. Istnieje wiele rodzajów buntu, może być on bowiem skierowany przeciwko ustrojowi politycznemu, idei, a także konkretnej osobie. Wśród filmów światowej rangi możemy znaleźć wiele dzieł o buncie, których główni bohaterowie są archetypami buntowników. Wielu młodych ludzi stara się naśladować ich zachowanie w codziennym życiu. Postacią buntownika, z którą się najczęściej utożsamiam, jest Jim Stark – główny bohater filmu „Buntownik bez powodu”.

Jim jest człowiekiem o radykalnych poglądach i w pełni ukształtowanej świadomości otaczającej go rzeczywistości. Prowadzi to do sporów między nim a jego rodzicami, którzy nie podzielają jego opinii i nie okazują mu należytego wsparcia. Jego postawa nie sprzyja także nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami, którzy są do niego wrogo nastawieni. Mimo to Jim pozostaje wierny swoim ideałom. Nie porzuca ich dla nowych znajomych, którzy mogą zawieść w każdej chwili czy też by poprawić relacje z rodzicami, których życiowe priorytety są błahe i prymitywne w porównaniu z tymi, którym wierny jest Jim Stark. Poczucie osamotnienia, które ma swój głęboki wydźwięk w tym filmie, nie jest w stanie nakłonić go do zmiany zachowań i pogodzenia się z tym, w jaki sposób funkcjonuje otaczający go świat. Jego niezachwiana wiara w siłę i słuszność swoich poglądów imponuje mi i pokazuje, jak ważne jest, aby stale dążyć do rozwoju swojej indywidualności.

Z indywidualnością jest także związany kolejny argument przemawiający za tym, że Jim jest wyjątkową postacią buntownika. Jego działaniami kierowała ciągła chęć stawania się kimś lepszym. Bunt był sposobem kreowania swojej osobowości i urzeczywistnienia własnych pragnień. Budzące dezaprobatę społeczeństwa zachowania chłopca były jawnym sprzeciwem wobec poglądów jego rodziców czy rówieśników i jednocześnie apelem nawołującym ich do zastanowienia się nad swoim zachowaniem. Słowo „cykor”, które padało wielokrotnie w tym filmie było dla Jima niemal obelgą, ponieważ zawsze przywodziło mu to na myśl jego ojca, którego cechowało wyjątkowe tchórzostwo i brak zaradności. Jim miał inne idee i plany, a bunt zdawał się być dla niego drogą do ich realizacji. Jego postawa postrzegana w ten sposób intryguje, a przy tym staje się wzorem dla tych, którzy pragną w swoim życiu zmian na lepsze. Ludzie, którzy w taki sam sposób jak Jim potrafią bez strachu podejmować ryzykowne działania, budzą podziw i szacunek, bo niezależnie od tego, jaki obrót przybierze dana sytuacja, będą wiedzieli, że robili wszystko, aby nie poddać się rutynie i żyć intensywniej niż reszta społeczeństwa.

Kolejnym argumentem, podkreślającym wyjątkowość postaci Jima, są wartości i poglądy, którym ufał, a także dwoistość jego natury. Jego odwaga ujawniająca się w przeciwstawieniu się grupie Buzza i siła, która się z tym wiąże, czynią go w oczach widzów bohaterem, a wytrwałość i upór sprawiają, że jego postać wyróżnia się na tle innych filmowych buntowników. Oprócz silnej strony osobowości bohatera możemy dostrzec także tę zagubioną i potrzebującą ludzkiego zrozumienia, która w niektórych fragmentach filmu bierze nad Jimem kontrolę. W chłopcu tkwi także prawdziwa zdolność do przyjaźni i miłości, którą możemy zauważyć w jego zażyłej znajomości z Judy i Platonem, którzy podobnie jak on, byli buntownikami. Możliwość bycia z ludźmi, którzy wzajemnie się rozumieli i wspierali obudziła w Jimie nowe uczucia i – co najważniejsze – wyposażyła w nowe doświadczenia.

Podsumowując, uważam, że Jim jest postacią, której życiowe priorytety stały się moimi własnymi. Cenię w nim charakter i silną osobowość, a przede wszystkim postawy, którym jest wierny. Mimo że „Buntownik bez powodu” został nagrany w 1955 roku, wartości w nim zawarte są nadal aktualne, a postać buntownika wykreowana przez Jamesa Deana, który wcielił się w rolę Jima – odwzorowuje reakcje młodych ludzi na sprawy, które budzą w nich sprzeciw. Postawa Jima nawołuje, aby nie godzić się na to, co według nas jest niewłaściwe, ale zawsze dążyć do poprawy swojego życia i spełnienia marzeń.

tytuł: „Buntownik bez powodu”
gatunek: dramat, psychologiczny
reżyseria: Nicholas Ray
produkcja: USA
rok prod.: 1955

 

 

Wróć do wpisów